نويسنده:سلیمه محمدی
بخوشبختانه طي سالهاي اخير زنان اردبیلي در بحث مشاغل خانگی و تعاونیهای زنان بیشترین سهم را در اشتغال از ان خود کرده اند و قاطعا با فراهم شدن بسترهای قانونی و حمایتی لازم و با تقویت خودباوری و امیدپروری در جامعه زنان، در اينده اي نزديک شاهد نقش آفرینی پر رنگ تر بانوان در اقتصاد مقاومتی و رونق کسب و کار در استان اردبیل خواهيم بود. چرا زنان اردبیلی میتوانند با مشاغل خانگی درعملیاتی نمودن شعار اقتصاد مقاومتی اثرات بسیار مطلوبی داشته باشند.
****
مشاغل خانگی به آن دسته از کسب و کار خانگی اطلاق میشود که توسط اعضای خانواده در فضای مسکونی در قالب یک طرح بدون مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحدهای مسکونی همجوار شکل میگیرد و منجر به تولید یا کالای قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی میشود.
زنان استان اردبیل در بحث مشاغل خانگی و تعاونیهای زنان بیشترین سهم را در اشتغال زنان دارند که با راه اندازی مشاغل خانگی متناسب با علایق و امکانات خود علاوه بر کمک به اقتصاد خانواده و جامعه در کاهش آمار بیکاری قشر زنان نیز موثر میباشند.
نقش محوری زنان اردبیلی در تحقق اقتصاد مقاومتی
زنان استان اردبیل در کسب و کارهای خانگی در دو حوزه بیشترین فعالیت را دارند یکی در حوزه شهری و دیگری در حوزه روستایی. در حوزه روستایی نقش زنان پررنگ تر است کشت زعفران، کشت قارچ، پرورش مرغ بومی، تولید گیاهان دارویی از جمله مشاغلی است که زنان با استفاده از تسهیلات خود اشتغالی در روستاها ایجاد کرده اند و علاوه بر پویایی اقتصاد روستا و خانواده به اشتغال و کاهش بیکاری جوانان روستایی و در نتیجه کاهش مهاجرت به شهر کمک کرده اند.در حوزه شهری تولیدات زنان از تنوع بالایی برخوردار است و بیشتر در حوزه صنایع دستی از قبیل خیاطی، فرش بافی، گلیم بافی متمرکز بوده و حتی در برخی موارد زنان در حوزه صنعت هم فعال هستند. با اعطای تسهیلات ویژه به زنان کارآفرین باعث میشود که اگر تا دیروز فعالیت زنان تنها در حوزه اجتماعی و آموزشی تعریف می شد امروزه در حوزه اقتصاد مقاومتی هم زنان شایستگی و توانایی خود را به بهترین شکل ممکن نشان دهند.
مدیر کل تعاون، کارو رفاه اجتماعی استان اردبیل در این خصوص به "جوان" گفت:« اگر از منظر اقتصاد مقاومتی مشاغل خانگی را مورد بررسی قرار دهیم متوجه میشویم که کسب و کارهای خرد خانگی که در قالب مشاغل خانگی ساماندهی شدهاند منجر به بهبود کیفیت زندگی خانوارها ، افزایش انسجام ملی، افزایش همدلی و کاهش نرخ بیکاری و نیز کاهش آسیبهای اجتماعی در جامعه شده است. از آنجا که اغلب رشتههای فعالیت در حوزه مشاغل خانگی برای زنان جامعه مناسب است سهم زنان در مشاغل خانگی استان به بیش از 75 درصد میرسد که این امر موجب افزایش مشارکت زنان در فعالیتهای اقتصادی و افزایش تولید سرانه ملی و نیز بهبود وضعیت معیشت خانوارها اغلب در حاشیهنشین شهرها شده است.»
قاسم رحیمی با اشاره به اینکه چند نفر در استان تحت حمایت مشاغل خانگی هستند تصریح کرد: «هر ساله بر حسب میزان اعتباراتی که از سوی ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی به بانکهای عامل ابلاغ میگردد.تعدادی از صاحبان مجوزمشاغل خانگی چه به صورت مستقل و چه به صورت پشتیبان تحت حمایت در قالب مشاغل خانگی قرار میگیرند.بطوریکه در استان اردبیل از ابتدای دولت یازدهم 1392 لغایت مرداد ماه 1396 بیش از 1750نفر در قالب کسب وکار های خانگی مورد حمایت قرار گرفتهاند و در اینجا قابل ذکر است که بیش از 75 درصد این دسته از حمایت شدگان را قشر زنان تشکیل میدهند و 25 درصد بقیه را قشر مردان را شامل میشود.»
وی بیان کرد:«از ابتدای دولت یازدهم سال 1392تا مرداد 1396 یکسری در خواستهایی جهت صدور مجوز مشاغل خانگی در قالب پشتیبان و مستقل مطرح شده که در دبیرخانه ستاد ساماندهی مشاغل خانگی استان مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است که تعداد این درخواستها به بیش از 6624 در خواست میرسد که از این تعداد حدود 86 فقره دارای مجوزهای پشتیبان و الباقی 6538 فقره در قالب طرحهای مستقل مجوز صادر شده است.»
مدیر کل تعاون، کارو رفاه اجتماعی استان اردبیل به نحوه حمایت از مشاغل خانگی اشاره کرد و گفت: «اولین حمایت از کسب وکارهای خانگی در قالب ساماندهی و صدور مجوز و برندسازی انجام میگیرد به طوریکه محصولات تولیدی و عرضه شده به بازار از یک هویت و شناسنامه برخوردار میشوند. دومین حمایت از کسب وکارهای خانگی در قالب پرداخت تسهیلات ارزان قیمت و قرضالحسنه انجام میشود که اعتبارات این امر همه ساله از سوی دفتر ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی وزارت متبوع به بانکهای عامل استان ابلاغ میشود و امسال نیز 220 میلیارد ریال تسهیلات قرضالحسنه به دو بانک ملی و صادرات ابلاغ شده است.»
رحیمی افزود: «وامهای پرداختی به مشاغل خانگی و کسب و کارهای خرد اغلب در قالب تسهیلات قرضالحسنه انجام میگیرد و بدین ترتیب بانک پس از بررسی طرح و اطمینام از اقتصادی موجه بودن و احراز اهلیت متقاضیان مدارک لازم را اخذ مینماید و سپس اقدام به پرداخت آن میکند. بازپرداخت و نحوه وصول اینگونه تسهیلات نیز همانند سایر تسهیلات اعطایی از سوی بانکهای عامل در قالب اقساط 36 ماهه وبا اخذ ضامن و وثیقه انجام میگیرد.»
نحوه نظارت سازمانها بر مشاغل خانگی
به منظور حسن اجرای طرحهای مشاغل خانگی اغلب از سوی دستگاههای اجرایی ذیربط خاصه سازمان جهاد کشاورزی، صنعت و معدن وتجارت، میراث فرهنگی و گردشگری و نهادهای حمایتی و نمایندگان این اداره کل هسته نظارت تشکیل یافته است.
مدیر کل تعاون، کارو رفاه اجتماعی استان اردبیل ادامه داد:«این سازمانها اغلب به صورت مشترک ضمن بازدید و نظارت بر نحوه هزینه کرد تسهیلات پرداختی بر نحوه اجرای آن نیز اعمال نظارت و کنترل مینمایند تا انحرافی در اجرای طرحها پیش نیاید و اغلب در حوزه مربوط به آن هزینه شود.البته قابل کتمان نیست که برخی انحرافهای جزئی نیز در اجرا مشاهده میشود که برخوردهای قانونی با آنها انجام میگیرد.»
وی با اشاره به مدیریت اجرایی مشاغل خانگی که در دو سطح انجام میگیرد بیان کرد: «در مرحله اول دستگاه اجرایی مربوطه نسبت به بررسی طرح از لحاظ اقتصادی بودن یا غیر اقتصادی بودن میپردازد و سپس از طریق دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی نسبت به صدور مجوز آن اقدام میشود و از سوی بانک عامل و نیز دستگاه اجرایی ذیربط و دبیرخانه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی بر نحوه هزینه کرد آن نظارت میشود و پس از دریافت تسهیلات و راهاندازی کسب وکار در مرحله دوم خود مجری طرح نسبت به مدیریت طرح کسب و کار اقدام مینماید.»