محمدصادق عابديني
سيدعباس صالحي روز گذشته و با رأي قاطع نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به عنوان وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي دولت دوازدهم انتخاب شد. صالحي با رأي اعتماد مجلس سومين وزير ارشاد در كابينه حسن روحاني است و از ابتداي فعاليت دولت دوازدهم سكاندار فرهنگ و هنر خواهد بود؛ وزيري كه سال‌ها است در حوزه فرهنگ فعاليت دارد و چهار سال گذشته را به عنوان معاون وزير و چند روزي را در سمت سرپرست وزارتخانه پشت سر گذاشته است، امروز و با سنگين‌تر شدن مسئوليت اين مدير فرهنگي، هنرمندان و اهالي فرهنگ انتظارات بيشتري از سيدعباس صالحي دارند. برخي از اين انتظارات در گفت‌وگوي هنرمندان با «جوان» مطرح شده است.
با نگاه سياسي به فرهنگ و هنر نگاه نكند
كوروش زارعي، بازيگر، نويسنده و كارگردان تئاتر، در گفت‌وگو با «جوان» درباره انتظارات هنرمندان تئاتر از وزير ارشاد مي‌گويد: وزير ارشاد درست است كه در نگاه كلان بخشي از دولت است و دولت دستگاهي سياسي است، اما بايد كاري كند كه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از سياسي‌كاري دور باشد. متأسفانه ما در دو وزير قبلي و به خصوص در دوره آقاي صالحي‌اميري شاهد آن بوديم كه به آنچه پرداخته نمي‌شد، فرهنگ بود و گفتمان سياسي در وزارتخانه جاري بود. وزير وقت همه چيز را از نگاه سياست مي‌ديد. وزير ارشاد بايد نشان دهد كه فرهنگ و هنر برايش در اولويت است و وزارتخانه را كه زماني جولانگاه چهره‌هاي سياسي بود، دوباره به چهره فرهنگي‌اش بازگرداند. اين خواسته بسياري از هنرمندان است كه معتقدند ساحت فرهنگ و هنر را بايد از سياست جدا كرد. اگر اين كار اتفاق افتاد، مي‌شود اميد داشت در دستگاه فرهنگي‌مان رخداد‌هاي خوبي به وقوع بپيوندد.
زارعي مي‌افزايد: در تئاتر نيز خواسته ما از وزير ارشاد اين است كه مهدي شفيعي را در اداره كل هنرهاي نمايشي حفظ كند. شفيعي توانسته وفاق خوبي در ميان هنرمندان تئاتر ايجاد كند و به نظر استمرار حضور وي بهتر از آن است كه شخص جديدي بيايد و بخواهد كار را در دست گيرد.
سينما، استخري كه 35 سال است آبش لجن شده
عباس رافعي، كارگردان سينماي ايران، درباره خواسته‌هاي سينماگران از وزير ارشاد به «جوان» مي‌گويد: شايد سينماگران منتظر يك اصلاح در نظام سينمايي جمهوري اسلامي باشند اما من معتقدم ديگر با اين وضع سينماي ايران، اصلاح تغييري را در اوضاع ايجاد نمي‌كند چون در اين شرايط وضعيت سينما نه مطلوب تماشاگران است نه مطلوب متدينين و نه مطلوب حكومت اسلامي. سينماي ايران نياز به انقلاب دارد. وضعيت سينماي ايران شبيه استخري است كه بيش از 35 سال است آب در آن مانده و اكنون لجن گرفته شده است. نمي‌شود با ريختن يك يا چند سطل آب در اين استخر بگوييم كه آبش پاك شده است. بايد به فكر تعويض آب استخر باشيم.
سال‌هاي سال است كه وزراي مختلف زمام امور فرهنگ را در اختيار مي‌گيرند كه هر كدام هم در ابتداي كارشان نيات خوب و برنامه‌هاي خوبي براي تغيير اوضاع داشتند و فكر مي‌كردند كه سكان فرهنگ و هنر را در دست گرفته‌اند، فارغ از اينكه سكان در دست ديگران است و آنها هستند كه مسير را مشخص مي‌كنند. به ساختار وزارتخانه نگاه كنيد، چه وزير فرهنگ و ارشاد اصلاح‌طلب باشد، چه اصولگرا، چه راست باشد چه چپ، چند نفر هستند كه به آنها مشاوره مي‌دهد. آنها سال‌ها است كه فرمان را در دست گرفته‌اند و در وزارتخانه جا خوش كرده‌اند. همين اتفاق در صداوسيما هم مي‌افتد. مردم تصور مي‌كنند كه رئيس صداوسيما كه عوض شد، همه چيز عوض مي‌شود، در صورتي كه رئيس جديد هم بايد با همان برنامه‌ساز و تهيه‌كننده كه در زمان رئيس قبلي كار مي‌كرده، كار كند و در بر همان پاشنه‌اي كه پيش از آن مي‌گشته، مي‌گردد. خيلي نبايد انتظار داشت اتفاقات فرهنگي رخ دهد. ما كساني را داريم كه در همه دولت‌ها رانت گرفته‌اند و فيلم ساخته‌اند. آن نورچشمي‌ها هميشه بوده‌اند و هستند. كساني كه به عنوان مشاور وزير هستند به وي مي‌گويند چكار كن و تا اين روش ادامه دارد نمي‌شود مسير رودخانه را عوض كرد. زماني يك وزير ارشاد از بسته شدن خانه سينما حمايت كرد، گفتند آي سينما از بين رفت، يك وزير ارشاد هم آمد دستور داد خانه سينما باز شود، باز داد زدند آي‌سينما از دست رفت و وزير كاري براي سينما نكرد، در عمل مي‌بينيم آنها با تصميمات وزرا هم كاري ندارند. آقاي عباس صالحي بايد اين موارد را آسيب‌شناسي كند و ببيند چرا سينما به اين روز افتاده كه تهيه‌كننده‌اش مي‌نالد، كارگردانش مي‌نالد، رئيس‌جمهورش مي‌نالد و رهبر انقلاب هم از آن گلايه دارند.
وزارت ارشاد از آثار نويسندگان حمايت كند
جعفر شيرعلي‌نيا، پژوهشگر و نويسنده نيز در گفت‌وگو با «جوان» خواسته‌هاي نويسندگان از وزير جديد فرهنگ و ارشاد اسلامي را اين‌گونه بيان مي‌كند: وزير ارشاد بايد كمك كند مباحث صنفي در ميان نويسندگان و ارتباط‌هاي صنفي به وجود آيد. با اين كار مي‌شود انجام كارهاي مشترك و پيگيري امور صنفي را تقويت كرد. متأسفانه اكنون نويسندگان رابطه خوبي با هم ندارند. وزارت ارشاد مي‌تواند به جاي حمايت از برخي افراد و مؤسسات، حمايتش را به سمت آثار ببرد و اگر كسي اثري را توليد كرد به وي كمك شود. اكنون كمك‌هايي در زمان نگارش مي‌كنند كه در نهايت هم تأثير زيادي نمي‌گذارد ولي مي‌توانند بعد از تكميل اثر براي كارهاي انتشار و ترجمه اين حمايت را قرار دهند. حمايت ارشاد مي‌تواند وضعيت حوزه نشر در فضاي بين‌المللي را از فلاكت فعلي بيرون بياورد. بحث ارتباط با نهاد كتابخانه و خريد كتاب براي كتابخانه‌هاي شهرستان‌ها را بايد جدي بگيرند.
اكنون بسياري از آثار مرجع در كتابخانه‌هاي شهرستان‌ها وجود ندارد و نياز به تقويت اين كتابخانه‌ها داريم. همچنين بايد جلوي خريد‌هاي سليقه‌اي را بگيرند و نگذارند با برخورد‌هاي سليقه‌اي كتابخانه‌ها تضعيف شوند. وزير ارشاد بايد بحث آموزش را پيگيري كند. ما در كشور استعدادهاي زيادي داريم كه مي‌توان با آموزش درست نويسندگي اين استعدادها را كشف كرد، به خصوص در شهرستان‌ها كه فضاي نوشتن محدود‌تر است.
«جوان» در روزهاي آينده با ديگر فعالان حوزه فرهنگ و هنر درباره انتظارات‌شان از وزير ارشاد گفت‌وگو خواهد كرد.
