بیژن یانچشمه
با وجود 70 هزار مسجد در كشور و كمبود مساجد در برخي نقاط شهري و لزوم توجه به اين موارد، هنوز مسئولان فرهنگي و مذهبي كشور نتوانسته‌اند در زمينه مهندسي فرهنگي و مذهبي اقدامات لازم را براي استخراج كاركردهاي مساجد در همه حوزه به‌كار بگيرند. اين امر سبب شده است تا مساجد موجود هم فقط در بخش‌هاي مذهبي براي برخي نماز‌هاي يوميه مورد استفاده قرار بگيرند. در حقيقت اين نوع نگاه به مساجد از سوي مسئولان مدعي امور فرهنگي و ديني جاي تأمل بسياري دارد. با نگاهي به نقش مساجد در شكل‌گيري انقلاب و هشت سال دفاع مقدس مشخص مي‌شود كه كاركردهاي مساجد به‌دليل بي‌توجهي و سطحي‌نگري به مساجد كاسته شده است. بازتعريف كاركرد مساجد و شناخت اين مراكز نياز به تغيير نگاه مسئولان و دستگاه‌هاي متولي دارد.
مساجد در كشور ما داراي جايگاه مذهبي، معنوي و مردمي است تا آنجايي‌كه هنوز هم در محور مقاومت، ايثار و شهادت اين مساجد هستند كه مدافعان حرم و حريم را در دامن خود پرورش داده‌اند.اگر كاركردهاي مساجد كاسته شود و مسئولان فقط به عنوان مكان ديني به اين مراكز رجوع كنند، نبايد انتظار داشت خط‌هاي فكري در جامعه به‌صورت صحيح شكل بگيرد. حضور ائمه جماعات با استعداد و فعال، ركن اصلي رشد كاركردهاي مسجد است و تا زماني‌كه فهم مشترك ميان دستگاه‌هاي متولي و فعالان اين حوزه به‌وجود نيايد، كاركردهاي مساجد به سمت افول خواهد رفت. روز گذشته در پانزدهمين اجلاس سراسري روز جهاني مسجد به كاركردهاي مساجد از سوي برخي مسئولان اشاره شد كه در اين زمينه آيت‌الله ناصر مكارم شيرازي با صدور پيامي به مناسبت اجلاس روز جهاني مسجد تأكيد كرد كه حفظ اسلام و حفظ قبله اول مسلمين و حفظ عظمت و وحدت كشورهاي اسلامي از اهداف مشترك جهان اسلام بايد باشد. ايشان بر حفظ توجه به مسئله قدس شريف تأكيد كردند.
نقش تأثيرگذار مساجد بايد بازشناسي و تعريف شود
علي‌عسگري در اين اجلاس نيز با اشاره به اينكه مساجد مركز هويت‌سازي و انسان‌سازي در تاريخ ما به شمار مي‌آمده است، گفت: بزرگ‌ترين مركز انسان‌سازي در دنيا و كشور ما همين مساجدند و همواره مركز توسعه علم و دانش محسوب مي‌شدند. رئيس سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي خاطرنشان كرد: مسجد خوب يعني روحاني خوب و روحاني خوب يعني مسجد خوب. از اين نكته مي‌توان به نقش تأثيرگذار مساجد واقف شد و دانست كه قلب تپنده شهرها و روستاهاي ما همين خانه‌هاي خدا هستند. وي با تأكيد بر نقش تمدن‌ساز مساجد افزود: همه سجايا و خوبي‌ها از مساجد نشئت مي‌گيرند. با نگاه به تاريخ گذشته مي‌بينيم كه شخصيت‌هاي برجسته و انسان‌هاي صاحبنام متصل به مسجد بوده‌اند و به خاطر حضور در مسجد رشد كردند و ماندگار شدند، زيرا مساجد تاريخ‌ساز و تمدن‌ساز هستند و شهداي ما هم هويت‌شان برگرفته از مسجد بوده است. وي گفت: در دنياي مدرن و جديد كه عوامل مؤثري براي جذب وجود دارد، بايد به نقش مهم مسجد توجه ويژه‌اي شود، زيرا مساجد زماني رسانه اصلي به شمار مي‌آمدند و جوانان و انسان‌ها از طريق همين رسانه پيام‌ها را دريافت مي‌كردند، اما متأسفانه در حال حاضر نقش تأثيرگذار مسجد به عنوان رسانه تضعيف شده است كه بايد در اين زمينه فكري كنيم.
مهندسي افكار عمومي جامعه بايد با محوريت مساجد باشد
رئيس مركز رسيدگي به امور مساجد توجه به جايگاه جوانان در مسجد را موضوع ديروز، امروز و فردا برشمرد و گفت: مساجد با تدبير روحانيون، حكمت و صميميت آنها بايد روي همگان به ويژه جوانان باز باشد. حجت‌الاسلام محمدجواد حاج علي اكبري اهتمام به موضوع مسجد برقرار را يكي از دغدغه‌هاي مقام معظم رهبري برشمرد و گفت: در برنامه راهبردي اول و دوم مركز رسيدگي به امور مساجد همواره تلاش داشتيم كه بر اين رهنمودها توجه داشته باشيم و برنامه سوم مركز رسيدگي به امور مساجد را مبتني بر ديدگاه‌هاي رهبري تنظيم كرده‌ايم. گفتني است، در اين اجلاس سراسري از خانواده شهيد محسن حججي تقدير به عمل آمد و از دو اثر كتاب «مسجد هسته مقاومت» كه شرح بيانات در اجلاس مسجد سال گذشته بود و همچنين «سايت مسجد كالا» رونمايي شد.
