نويسنده: ميترا شهبازي
ذخيره گياهي مراتع و جنگلها رو به اتمام است و زنگ خطر آن با بروز سيلابهاي مخرب به صدا در آمده است. اين گنجينه سبز که روزگاري قطره قطرههاي باران را در کنار يکديگر جمع ميکرد و جلوي خشکسالي قد علم ميکرد، حالا با دخالتهاي انساني رو به اتمام است. البته مشکل فقط به خشکسالي ختم نميشود و هرباراني که در هر نقطه اعم از مناطق شمالي چون گلستان و گيلان تا مناطق مرکزي و جنوبي همانند فارس، لرستان، کهگيلويه و بوير احمد و غيره ميبارد، همگي در نبود پوشش گياهي منجر به طغيان رودخانهها و بروز سيلاب ميشوند. در اين باره نایب رییس فراکسیون محیط زیست مجلس به خبرنگار «جوان» ميگويد:« با اينکه شرايط جوي و بارندگي شديد در اغلب نقاط دنيا منجر به جاري شدن سيلاب ميشود، اما بروز سيل در نقاط مختلف ايران دليل ديگري دارد. آن هم مربوط به کاهش جدي پوشش گياهي مراتع و جنگلها ميشود که تحت تاثير عوامل انساني از بين رفته است.»
جبار كوچكي نژاد با اشاره به اينکه از پوشش گياهي درختان و مراتع محافظت نکرديم و حالا ديگر گياهي نداريم تا جلوي بروز سيلاب را بگيرد، ميافزايد:« همين مراتع و جنگلهايي که در اثر عوامل مختلفي همچون تغييرکاربري، چراي بيش از حد دامها و آتشسوزيهاي گاه و بيگاه و غيره از بين رفته است، زماني علاوه بر جلوگيري از خشکسالي منبع آبي چشمهها را نيز تامين ميکرد. با اين حال حالا در اثر کم کاري مسئولان از بين رفته است و هر باراني که ميبارد بايد شاهد طغيان رودخانهها و بروز سيلاب باشيم.»
نماينده مردم رشت ادامه ميدهد:« گرگان به عنوان يکي از مناطقي شناخته ميشد که از پوشش گياهي گستردهاي برخوردار بود، اما حالا بخش زيادي از محيط زيست آن نابود شده و روان آبها به بلايي بزرگ براي آن تبديل شده است.»
سايه سيلاب و خشکسالي در اغلب استانها
پوشش گياهي به حدي کاهش يافته است که حتي بروز سيلاب هم براي مردم غير طبيعي نيست. در رابطه با بروز سيل در استان خراسان رضوي که چندي پيش رخ داد، علی دشت بیاض، مدیرعامل بانک کشاورزی اين استان ميگويد:« بیشترین خسارت سیل اخیر به شالیزارهای برنج و تاسیسات پرورش ماهی وارد شده است.»
البته خسارات سيلي که حدود يک هفته پيش در استان خراسان رضوي رخ داد بيش از آسيب ديدن شاليکاران است و در اين باره حجت علی شایانفر، مدیر کل مدیریت بحران استانداری ميگويد:« در جریان سیل 25 روستا در شهرستانهای کلات، درگز، نیشابور، قوچان و مشهد خسارت ديدند.»
محمدباقر نوبخت، معاون رئیس جمهوری نيز در بازديد از مناطق سيل زده ضمن اعلام خسارت هزار و ۴۹۰ میلیارد ریالي به اين استان، ميگويد:« این حوادث نشان میدهند آنچنان هم این حادثهها غیرمترقبه نیستند و تجاوز انسان به ساختار طبیعت یکی از علل اصلی بروز آنها است.»
معضلي که با کاهش پوشش گياهي شروع شده است و حالا علاوه بر خسارتهاي سنگيني که به بخشهاي مختلفي چون زيرساختهاي شهري و روستايي، کشاورزي، دامپروري و مسکوني وارد ميکند، شرايط را براي احياي محيط زيست هم سخت تر ميکند. مسئلهاي که استانهاي آذربايجان غربي، آذربايجان شرقي، اردبيل، کهگيلويه و بويراحمد، فارس، لرستان و غيره را درگير کرده است و لازم است هرچه سريعتر مسئولان نسبت به افزايش پوشش گياهي اقدام کنند و درختکاريها را از سر بگيرند. فعاليتي که با توجه به بحراني که پيش رو است نبايد تنها به آخرين روزهاي فصل اسفند ختم شود.