جواد محرمي
رئيسجمهور بار ديگر و در ادامه سريال دوگانهسازي از وضعيت سياسي كشور از وجود مداخلهگراني كه ميخواهند سليقه خود را تحميل كنند ياد كرده است. حسن روحاني اين سخنان را روز گذشته در جريان دفاع از وزير پيشنهادي فرهنگ و ارشاد اسلامي مطرح كرد.
رئيس سينمايي حوزه هنري كه چندي پيش برخي رسانهها از او به عنوان گزينه رياست سازمان سينمايي نام برده بودند، با انتشار متني در صفحه شخصي خود به اظهارات حسن روحاني واكنش نشان داد. محمد حمزهزاده در صفحه شخصي خود در فضاي مجازي نوشت: رئيسجمهور در جمع نمايندگان مجلس گفته: «وقتي كه وظيفهاي بر عهده دولت است، بر عهده وزارت ارشاد است، دولت نظارت ميكند بر كتاب، دولت نظارت ميكند بر فيلم، دولت نظارت ميكند بر اجراي مسائل هنري كشور، دستگاه ديگر حق مداخله ندارد.»
رئيس سازمان سينمايي حوزه هنري درباره اين جمله حسن روحاني اينگونه اظهارنظر كرده است: «الحمدلله. همين كه ايشان پذيرفت نظارت كار دولت است، خدا را شكر. حالا بايد ديد نظارت را چه معنا ميكنند.»
به احتمال زياد اين دوگانهسازي به عنوان اصليترين ابزار توجيه برخي ناكارآمديها تا پايان كار دولت دوازدهم بارها و بارها به كار برده خواهد شد. منظور از مداخلهگران هم منتقدان هستند، همانها كه رئيسجمهور از بستن دهان آنها و شكستن قلمشان به خدا پناه برده بود، خوبي اين منتقدان اين است كه ميشود گناه همه چيز را به گردن آنها انداخت حتي ولنگاري فرهنگي را. اين منتقدان آنقدر تأثيرگذارند كه ميتوانند مداخله و سليقه خود را تحميل كنند. اينكه وضع فرهنگ و هنر كشور زياد خوب نيست هم به خاطر اين است كه دولت زورش نرسيده سليقه خودش را در مقابل سليقه مخالفان پياده كند.
اينكه سليقه دولت در امر فرهنگ دقيقاً چه بوده كه مداخلهگران يعني همان منتقدان اجازه پيادهسازي آن را ندادهاند هم احتمالاً جزو محرمانههاي دولت يازدهم بوده است، يعني دولت سياستهايي داشته كه ربطي به ولنگاري فرهنگي نداشته اما نتيجه عملكردش در پايان چهار سال به دليل تحميل سليقه مداخلهگران شده ولنگاري فرهنگي. احتمالاً دولت نميخواسته عدهاي را از وزارت خارجه و اطلاعات به وزارت فرهنگ بياورد اما مداخلهگران دولت را مجبور كردهاند كه اين كار را بكند، شايد هم دولت در عمل انجام شده قرار گرفته و سر خم كرده است.
شايد هم قرار بوده برجام سرمايه خارجي را به داخل بياورد و قدري هم در كنارش فرهنگ بياورد كه بدعهدي امريكاييها و بيوفايي آنها به روح و جسم برجام باعث شده مداخلهگران سليقه خود را تحميل كنند و كار فرهنگ مثل آب خوردن به سرانجام نرسد.
نميگذارند، نگذاشتند و دخالت ميكنند اگرچه سياستي نخنما شده براي توجيه ناكارآمديها در طول تاريخ است اما همچنان به عنوان يك ابزار مهم مورد استفاده قرار ميگيرد. حجتالاسلام حسن روحاني روز گذشته در جريان دفاع از وزير پيشنهادي فرهنگ و ارشاد اسلامي از مداخلهگران فرهنگي ياد كرد و گفت: « همانطور كه قبلتر هم گفتهام، مسئله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي براي ما بسيار مهم است و اهميتش هم در اين است كه نبايد بگذاريم سليقه در كشور ما حاكم شود. يك جايي يك فردي سليقهاي در مورد فعاليتهاي فرهنگي دارد، خُب سليقه خودش براي خودش باشد اما وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ما بايد قانون را اجرا كند نه اينكه مطابق سلايق عمل كند. رئيسجمهوري در همين خصوص خطاب به نمايندگان مجلس شوراي اسلامي گفت: اگر وزارت ارشاد مسئوليتي در اين باره ندارد، خُب مجلس اين وظيفه را از آن بگيرد و بدهد به كسِ ديگري و تكليف ما هم در اين باره معلوم شود. اما وقتي وظيفه وزارت ارشاد است كه براي فعاليتهاي فرهنگي و هنري مجوز صادر كند، به كتاب مجوز بدهد و غيره، بايد شرايط لازم براي انجام اين وظيفه برايش مهيا باشد، اگرنه، كار را به مداخلهگران بسپاريد كه ديگر ما هم در اين باره وظيفهاي نداشته باشيم.»
وضعيت بلبشوي فرهنگي در دوران دولت يازدهم و به ويژه در دوره وزارت تقريباً چهارساله علي جنتي به شرايطي رسيد كه رهبر معظم انقلاب براي اولين بار از اين وضعيت به عنوان ولنگاري فرهنگي ياد كردند. مردان وزارت خارجهاي كه براي مديريت فرهنگ كشور انتخاب شده بودند، آنچنان بيبرنامه و بدون استراتژي بودند كه به مرور تشت رسوايي آنان در ناكارآمدي مديريتي به زمين افتاد و يكي يكي كنار گذاشته شدند.
حسن روحاني پس از چهار سال كه مديريت فرهنگ كشور را به مردان وزارت خارجهاي و اطلاعاتي و امنيتي سپرد و به نتيجه نرسيد حالا تصميم دارد كار را به يك فلسفه خوانده بدهد. اميدواريم جناب سيدعباس صالحي پس از چهار سال توئيت نكند كه پسر كوچكش درباره چرايي انتخاب وي براي تصدي پست فرهنگ و ارشاد از او سوال پرسيده و او از جواب درمانده است.