آيدين تبريزي
ما در زندگي بايد مراقب تصويرهايي باشيم كه از خودمان داريم. هر كسي از خود تصويري دارد، همچنان كه من از ديگران تصوير دارم و ديگران از تصويري كه من از آنها دارم تصويري دارند. من ميگويم فلاني حتماً درباره من اينگونه ميانديشد، ديگري هم درباره تصويري كه من از او دارم تصويري دارد كه لزوماً منطبق با هم نيستند. اما مهمترين تصوير در ميان اين تصاوير، آن تصور و تصويري است كه من از خودم دارم. اما اين تصويرها از اين جهت مهم است كه به محض اينكه من تصويري از خود ميسازم مثل بازي دومينو و سايهاندازيهايش بر تصميمات و رفتارهاي من آغاز ميشود.
به اين تصويرسازي دقت كنيد: در تصوير، مهره سرباز را ميبينيم كه خود را بسيار بزرگتر از قوارههاي واقعياش ميبيند. آيا آن سرباز ميتواند يك سرباز موفق باشد؟ مثلاً جايي كه بايد بله بگويد به راحتي آن بله را بگويد؟ يا نه او دچار خودفريبي شده است و دنكيشوتوار تصويري خيالي از خود آفريده است.
در درون ما مرزهاي باريك و شكنندهاي ميان مفاهيم وجود دارد. اينكه كسي مثلاً بلندپروازي كند و رؤيايي در سر داشته باشد في نفسه چيز بدي نيست. بسياري از خيالبافيها و تخيلهاي بشر به مرور تبديل به واقعيت شدهاند. مثلاً كسي تصور و تخيل كرده كه مثل پرندگان روزي در آسمان پرواز كند و به مرور تخيل او تبديل به وسيلهاي به نام هواپيما شده است. كسي تخيل كرده است وسيلهاي ساخته شود كه از فرسنگها دور به واسطه آن بشود صداي كسي را شنيد و تلفن ساخته شده است چون كسي تصور كرده كه مثل ماهيها زير آب شنا كند و كپسولهاي اكسيژن و لباس غواصي و زير درياييها ساخته شده است.
اما توجه كنيد اگر ما تصويرهاي دقيقي از خود نداشته باشيم چقدر ميتواند فاجعهبار باشد. فرض كنيد من يك گربه هستم و جلوي آينه خودم را شير ميبينم، منظورم از جلوي آينه يعني تصويري كه از خود دارم، كاملاً تصوير اغراقگونه است. حالا منِ گربه وارد رابطهاي خواهم شد كه نه در آن گربهها مرا خواهند پذيرفت چون من خود را از آنها بالاتر احساس ميكنم و اساساً خود را گربه نميدانم و نه شيرها به خاطر اينكه من خود را جزو شيرها خواهم دانست و سعي خواهم كرد به قلمرو آنها نزديك شوم و كارهايي كه آنها ميكنند را تقليد كنم در صورتي كه جثه و اندازه و خلق و خوي من براي كاري كه شيرها انجام ميدهند طراحي نشده است و نهايتاً آنها نيز مرا نخواهند پذيرفت و همين از آن جا رانده شدن و از اين جا ماندن اتفاقات و رخدادهاي مصيبتباري را براي من رقم خواهد زد. پس اگر ميخواهيم در زندگي آرامش بيشتري را تجربه كنيم و در فضاي زيست دستهجمعي هم بازخوردهاي بهتري از پيرامون خود بگيريم بهتر آن است كه مراقب تصويري كه از خود در ذهنمان ميسازيم باشيم.