جواد محرمي
در حالي كه سه روز پيش مدير سازمان هنري- رسانهاي اوج با بيان اين جمله كه مديران فرهنگي كشور شش دانگ تمركزشان را گذاشتهاند روي برگزاري جشنوارههاي بيرمق و از برگزاري سالي 300 جشنواره در كشور انتقاد كرده بود، رئيس سازمان سينمايي حوزه هنري روز گذشته در ديدار با مديران جشنوارهاي با موضوع دامپزشكي موسوم به بيطار، برگزاري جشنواره در كشور را به مثابه نورافكن دانسته و خاطرنشان كرده: جشنوارهها بايد روي موضوعاتي كه در جامعه مغفول مانده با هدف الگوسازي، هدايت و حمايت برگزار شوند.
محمد حمزهزاده، مدير پرتوان و انقلابي است که به نظر ميرسد به نسبت مديران پيشين سازمان سينمايي حوزه هنري از قاطعيت و درک بهتري نسبت به اقتضائات سينماي کشور برخوردار است. وي به ويژه در سال جاري توانسته بيش از پيش درباره خطوط و مرزهاي اصلي سينماي مبتني بر منافع ملي و شفاف کردن آنچه براي سينماي ايران لازم و ضروري است، همت بگمارد.
چندي پيش خبر برگزاري جشنواره جديدي با عنوان بيطار با موضوع دامپزشكي موجب حيرت شد، به فاصله چند روز دبير اين جشنواره نوظهور در ادعايي عجيب عنوان كرد كه ميتوان اين جشنواره را بينالمللي برگزار كرد. «جوان» همان موقع در گزارشي تحليلي اضافه شدن جشنوارهاي ديگر به جشنوارههاي بيخاصيت و بودجهخوار كشور را مورد نقد قرار داد و از اين ماجرا ابراز تأسف كرد. چند روز پيش احسان محمدحسني، مدير سازمان رسانهاي اوج در نخستين نشست خبري خود به عنوان رئيس اين مركز با انتقاد صريح از جشنواره زدگي مفرط در كشور مديران فرهنگي را خطاب قرار داد و عنوان كرد: شش دانگ تمركزشان را گذاشتهاند روي برگزاري جشنوارههاي بيرمق.
اين مدير فرهنگي، سازمان زيرمجموعه خود را با وجود كوچك بودن حجم كاركنانش، توليدكنندهاي بزرگ در عرصه فرهنگي كشور خواند و تلويحاً خواستار اين شد كه بودجه جشنوارهها به سمت توليد محصولات فرهنگي تغيير مسير بدهد.
جشنواره نورافكن است
روز گذشته و به فاصله دو روز بعد محمد حمزهزاده، رئيس سازمان سينمايي حوزه هنري در سخناني مغاير با حرفهاي دو روز پيش رئيس جوان و جسور «اوج»، جشنوارهها را در كشور به مثابه نورافكن دانست و تأكيد كرد كه جشنوارهها بايد روي موضوعاتي كه در جامعه مغفول مانده با هدف الگوسازي، هدايت و حمايت برگزار شوند. عنوان شده كه شوراي سياستگذاري جشنواره فيلم و عكس موسوم به بيطار و مديران سازمان دامپزشكي كشور در راستاي برگزاري بهتر اين رويداد سينمايي و اجتماعي با محمد حمزهزاده، رئيس سازمان سينمايي حوزه هنري ديدار و گفتوگو كردهاند.
اين نشست با حضور خالد خداويردي، معاون توسعه مديريت و منابع انساني سازمان دامپزشكي، ناصر رسولي بيرامي معاون دفتر سازمانهاي تخصصي و امور بينالملل دامپزشكي كشور و فاطمه زارعان، مديركل روابط عمومي سازمان دامپزشكي و نيز ناصر باكيده، دبير جشنواره برگزار شده است.
گفته شده كه اين نشست در راستاي برگزاري بهتر اين رويداد سينمايي و اجتماعي برگزار شده است! اينكه حوزه هنري دقيقاً در برگزاري جشنوارهاي با موضوع دامپزشكي چقدر نقش خواهد داشت را از حالا نميتوان به طور قطع تخمين زد اما به نظر ميرسد نقش حوزه هنري را بايد بيشتر از مشاوره اين رويداد قلمداد كرد.
سخنان محمد حمزهزاده هم نشان ميدهد كه حوزه هنري اعتقاد زيادي به برگزاري جشنواره و اثربخشي هنري آن در جامعه دارد. همين حالا حوزه هنري در حال برگزاري جشنواره تئاتر سوره است و سالانه چندين جشنواره مختلف در موضوعات مختلف برگزار ميكند.
حوزه به جشنوارهها اعتقاد دارد
برخي منتقدان تفكرات و سياستگذاريهاي مركزي چون حوزه هنري را قدري قديمي تلقي ميكنند و خروجي توليدات اين مركز را متناسب با بودجه و امكانات انساني و مادي آن نميدانند. شايد براي همين است كه مدير سازمان سينمايي حوزه هنري برخلاف مدير سازمان «اوج» همچنان بر نقش تأثيرگذار جشنوارهها در فضاي هنري و فرهنگي كشور اصرار ميورزد. غلبه نگاه سلبي به عالم هنر با توجه به در دست داشتن نزديك به يك سوم سالنهاي سينماي كشور انتقادي است كه به مديريت حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي وارد ميشود. حوزه هنري با وجود بودجه مناسبي كه در دست دارد، سالهاست كه در امر توليد فيلمهاي سينمايي مطلوب ناموفق عمل كرده است و همين عقبماندگي احتمالاً سبب شده مديران اين نهاد انقلابي موقعيت خود را در رقابت با سازمان چون اوج متزلزل ببينند.
اين اولين بار است كه مدير جوان و موفق سازمان اوج اقدام به برگزاري نشستي رسانهاي ميكند و تلويحاً سياستهاي فرهنگي نهادهاي متولي فرهنگ را زير باران انتقاد ميگيرد. شايد تا اين حد از احسان محمدحسني انتظار نميرفت با ادبياتي كاملاً صريح شرايط را مورد نقد قرار دهد. حالا دو اندیشه درباره توسعه فرهنگی با هم رقابت میکنند.
حمزهزاده شرط موفقيت برگزاري يك جشنواره را در تداوم آن دانسته و عنوان كرده: «نياز است برنامهريزي حداقل 10 ساله براي آينده صورت بگيرد. بخش جديدي در سازمان دامپزشكي بايد راهاندازي شود كه صرفاً به امور حمايت از توليد و جشنواره و فعاليتهاي فرهنگي بپردازد. بخشي از كاركرد جشنواره شناسايي استعدادهاست، جايزه، درخشش و جشنواره براي فيلمسازان همچون طعمه است كه ميتوان استعدادها را جذب كرد و با آنها ارتباط برقرار كرده و از آنها در جهت رشد فرهنگ عمومي بيشتر استفاده كرد.»
ناصر باكيده، دبير جشنواره بيطار نيز كه چندي پيش فلسفه وجودي جشنواره با موضوع دامپزشكي را اقتصاد مقاومتي و عمل به فرمايشات رهبر معظم انقلاب خوانده بود، اين بار برگزاري اين جشنواره را به امنيت غذايي مردم مرتبط كرده است.
رويان الگوي خوبي است
سؤال اساسي كه پيش ميآيد اين است كه آيا تنها راه توليد آثار هنري و فرهنگي برگزاري جشنواره است؟ آيا راههاي كمهزينهتر و سودمندتري براي سمت و سو دادن توليدات هنرمندان به موضوعات خاص وجود ندارد؟
رئيس سازمان رسانهاي اوج در سخنان اخيرش مركز تحت مديريت خود را با پژوهشگاه رويان مقايسه كرده بود. رويان نام يك جشنواره پرسرو صدا نيست، رويان نام مركزي است كه شهيدكاظمي براي اولين بار و كاملاً گمنام در آن اقدام به پژوهش درباره سلولهاي بنيادي كرد و نتايج خيرهكننده علمي پس از چند سال از درون آن سرچشمه گرفت.
رويان بدون صرف هزينه و بودجههاي آنچناني صرفاً با تكيه بر پشتكار جهادي دست به خلق دستاوردهاي بينظيري براي كشور زد. اگر قرار است در امر فرهنگ و هنر اتفاق مباركي بيفتد و از دل آن مثلاً به صنعت دامپزشكي كشور خدمتي شود اساساً لازم نيست اين اتفاق با جنجالسازي ذيل برگزاري اتفاقي چون جشنواره انجام شود.