وحید حاجی‌پور
روسيه و عراق به سرعت در حال گرفتن سهم ايران از بازار هندوستان هستند. همزمان با كاهش 20 تا 25 درصدي واردات هند از ايران، عراق و روسيه ميزان صادرات خود به هندوستان را 50 درصد افزايش دادند.
بازار هند يك بازار بسيار جذاب و 8/2 ميليون بشكه‌اي است كه كشورهاي توليد‌كننده نفت جهان اصلاً دوست ندارند آن را از دست دهند؛ چراكه اين رقم با برنامه‌هاي بزرگي كه هند براي پالايش فرآورده‌هاي پالايشي در دست اجرا دارد، رو به افزايش است. كارشناسان مسائل نفتي هند را «چين دوم» عنوان مي‌كنند كه در آينده‌اي نه چندان دور به قطب پالايشي جهان تبديل مي‌شود.
ايران پس از برجام ميزان صادرات نفت‌خام خود را به 450 هزار بشكه هم رساند اما به طور ميانگين اين كشور از ايران روزانه 420 هزار بشكه نفت وارد مي‌كرد كه پس از اختلافات به‌وجود آمده ميان هندي‌ها و ايران، اين رقم به كمتر از 320 هزار بشكه در روز رسيده است. در اين ميان حضور جدي عراق دردسر‌ساز شده است، زيرا اين كشور با افزايش سريع توليد طي سال‌هاي اخير تنها به فكر جاباز كردن براي خود در بازارهاي نفتي به ويژه بازارهاي شرق آسياست.
رويترز اعلام كرد: هند در واكنش به عدم واگذاري توسعه ميدان گازي فرزاد ب به آنها، ميزان واردات نفت از ايران را 20 درصد كاهش داد كه قرار است اين كاهش به 25 درصد برسد، هند خريدش را از عراق 50 درصد افزايش داده است.
بر اساس گزارش رويترز، هند واردات نفت خام از ايران را اين ماه 16 درصد كاهش داد كه اين رقم نسبت به سال گذشته كاهش 20 درصدي داشته است. دليل كاهش واردات نفت خام هند از ايران بر اساس آنچه پيش از اين وزير نفت اين كشور اعلام كرد، اقدام تلافي‌جويانه در برابر ايران است. مسئولان هند مي‌گويند به دليل اينكه ايران توسعه ميدان گازي فرزاد ب را به ما واگذار نمي‌كند، واردات نفت از ايران را كاهش مي‌دهيم. در حال حاضر هندي‌ها متمايل به عراق و روسيه شده‌اند، يعني به همان اندازه كه واردات نفت از ايران را كاهش داده‌اند به همان ميزان از عراق و روسيه نفت ترش بيشتري وارد كرده‌اند.
رويترز بر اساس آمارهاي كشتيراني مي‌نويسد: ميزان واردات نفت خام هند از عراق در ماه جولاي نسبت به ماه گذشته 5/31 درصد افزايش يافت. ميزان واردات هند از عراق چهار ماه متوالي است كه افزايشي بوده و خريدش از ايران و ونزوئلا كاهش يافته است.
هند در ماه جولاي 954 هزار و 400 بشكه در روز از عراق نفت خريداري كرده است در حالي كه اين رقم در ماه گذشته 725 هزار و 800 بشكه بود.
براساس آمار رديابي كشتي‌ها كه توسط مؤسسه تحقيقاتي و پيش‌بيني تامسون رويترز گردآوري شده است ميزان واردات ماه جولاي هند از عراق 50 درصد نسبت به سال گذشته افزايش داشته است.
به‌‌رغم افزايش واردات هند از عراق ميزان واردات اين كشور از ونزوئلا 1/31 درصد كاهش يافته است.
بر اساس اين گزارش هند به دنبال متنوع كردن خريدهايش است تا طرح كاهش 25 درصدي خريد نفت از ايران را تا 31 مارس 2018 عملي كند. اين اقدام در واكنش به واگذار نكردن توسعه ميدان گازي فرزاد ب به آنها از سوي ايران انجام مي‌شود.
ميزان واردات هند از ايران در ماه جاري 3/16 درصد كاهش يافت و به رقم 414 هزار و 900 بشكه در روز رسيد كه نسبت به مدت مشابه سال گذشته كاهش 207 درصدي داشته است.
هفته گذشته منابع آگاه به رويترز گفتند بارگيري نفت خام از سوي ايران به مقصد هند احتمالاً اين ماه به 310 هزار بشكه خواهد رسيد كه كمترين رقم از فوريه 2016 محسوب مي‌شود.
به منظور تأمين نياز داخلي در كنار كاهش خريد نفت از ايران پالايشگاه‌هاي هند به بازارهاي ديگري روي آورده‌اند و نفت ترش بيشتري از عراق و روسيه خريداري مي‌كنند. ميزان واردات هند از روسيه در ماه جولاي از سال گذشته تاكنون بيش از سه برابر شده و به رقم 148 هزار و 600 بشكه رسيده است. آنطور كه گزارش‌هاي رسمي و غير رسمي نشان مي‌دهد سهم ايران از بازار نفت هند روز به روز در حال كاهش است و هندي‌ها با زياده‌خواهي درصدد افزايش فشار به ايران براي توسعه يك ميدان گازي هستند. هرچند اين زياده خواهي‌ها نمي‌تواند مؤثر واقع شود ولي خطر از دست دادن بازار هند به عنوان يك بازار جذاب ممكن است كار را براي مسئولان فروش نفت ايران سخت‌تر كند؛ چراكه آمار صادرات نفت ايران چند ماهي است كه تلورانس تأمل‌انگيزي دارد.
