هادي عسگري
«پا تو كفش من نكن» به كارگرداني حسين فرحبخش داستان دو زوج است كه براي عقد به محضر مي‌روند ولي در شلوغي محضر، در درج عقد آنها اشتباهي صورت مي‌گيرد و ماجراهايي بعد از آن رخ مي‌دهد. فضاي كلي اين فيلم سينمايي شباهت زيادي به «50 كيلو آلبالو» دارد كه به خاطر ابتذال بيش از حد از سوي علي جنتي وزير ارشاد وقت توقيف شد. در نقدهايي كه طي روزهاي اخير درباره اكران فيلم «پا تو كفش من نكن» منتشر شده، به خاطر اين شباهت محتوايي تذكرات متعددي به وزارت ارشاد داده شده است. به خصوص اينكه برخي از رسانه‌ها ميزان ابتذال اين فيلم سينمايي را خيلي بيشتر از «50 كيلو آلبالو» عنوان كرده‌اند. متأسفانه تا به امروز سازمان سينمايي نسبت به اين نقدها واكنشي نداشته است و گويا لزومي براي توجه به اين نقدها هم نمي‌بيند.
فروش خوب كمدي‌ها، به هر قيمتي!
فيلم‌هاي كمدي امسال نيز در رأس فروش سينماها قرار گرفته‌اند تا بار ديگر ثابت شود در ژانر‌هاي سينماي ايران، حرف اول را فيلم‌هاي كمدي مي‌زنند. دو سالي است كه از مجموع فروش سينماهاي كشور، كمدي سهم قابل‌توجهي را به خودش اختصاص داده و اگر ميزان فروش اين فيلم‌ها را از مجموع درآمد سينما كسر كنيم، چيزي جز ضرر و زيان براي سينما باقي نخواهد ماند.
جريان اقتصادي فيلم‌هاي كمدي باعث شده تا هم ميزان ساخت و هم ميزان اكران آنها نسبت به ديگر ژانر‌ها افزايش چشمگيري داشته باشد و كارگردان‌هاي متعددي با ساخت فيلم شانس خود را براي موفقيت سينماي كمدي بسنجند.
هجوم بي‌رويه براي ساخت فيلم كمدي باعث شده است ميزان كيفيت آثار توليد شده با نزول قابل‌توجهي روبه‌رو شود و نويسندگان فيلمنامه‌هاي كمدي از دم‌دستي‌ترين ايده‌ها براي خلق موقعيت طنز استفاده كنند.
در كمال تأسف شاهد هستيم كه اين ايده‌ها صرفاً به مسائل جنسي و به كار بردن الفاظ ركيك خلاصه شده است. نمونه‌اي از اين رويكرد را در نوروز سال 95 شاهد بوديم كه ماني حقيقي كه بيشتر سينماي تجربي و معناگرا را دنبال مي‌كرد در چرخشي آشكار به سمت سينماي بدنه، كمدي دم‌دستي «50 كيلو آلبالو» را ساخت كه به دليل محتواي ضد خانواده‌اش، انتقادهاي زيادي را به همراه داشت. «50 كيلو آلبالو» در اواخر اكرانش با دستور مستقيم وزير وقت ارشاد توقيف شد. بعد از آن بود كه حسين فرحبخش در پنجمين تجربه كارگرداني نيز از درام‌هاي اجتماعي به سمت سينماي كمدي رفت و فيلم «پا تو كفش من نكن» را ساخت؛ فيلمي كه گفته شده شباهت زيادي به فيلم ماني حقيقي دارد.
فرحبخش كه بيشتر فعاليت سينمايي‌اش به تهيه‌كنندگي فيلم‌هاي تجاري و متوسط سينما اختصاص داشته و تلاش كرده است تا جريان فيلمفارسي را با بازسازي فيلم‌هاي مشهور قبل از انقلاب، زنده نگه دارد، اين بار هم خط داستاني را كه «50 كيلو آلبالو» ترسيم كرده است، ادامه داده است. در برخي از نقدها درباره «پا تو كفش من نكن» اين فيلم را نسخه دوم «50 كيلو آلبالو» معرفي كرده‌اند.
ابتذال باعث پس زدن خانواده‌ها از سينما مي‌شود!
در حالي كه سينماي جهان دوباره به سمت جذب خانواده‌ها به سينماها گام برمي‌دارد و فيلم‌هاي مناسب براي تمامي اعضاي خانواده بيشترين ميزان استقبال را در سينماها دارند، در ايران فيلم‌هايي توليد مي‌شود كه نمي‌شود آنها را با همه اعضاي خانواده ديد؛ سينمايي كه تلاش دارد سينما را از محيطي خانوادگي به فضايي تبديل كند كه فيلم‌ها صرفاً با رده‌بندي سني قابل مشاهده باشند. گفته شده كه «پا تو كفش من نكن» قرار است براي كودكان زير 12 سال ممنوع شود اما سامانه فروش اينترنتي اين فيلم هيچ اشاره‌اي به چنين محدوديتي ندارد و صرفاً اين كار را مي‌توان در ادامه تبليغات و خبر‌سازي براي اين فيلم دانست. حتي اگر چنين رده‌بندي سني اعمال شود، آيا داستان اين فيلم براي نوجوانان زير 18 سال مناسب است؟! با ناديده گرفتن حقوق خانواده‌ها در داشتن يك سينماي سالم، قطعاً در آينده با كاهش حضور خانواده‌ها در سينما شاهد افت فروش و ضرر اقتصادي به بدنه سينما خواهيم بود.
