فريدون حسن
شروع ليگ برتر فوتبال به صورت طبيعي بايد همراه با شور و شوق و لذت باشد، لذت بردن از تماشاي رقابتهايي سالم، لذت بردن از ديدن فوتبالي زيبا، درست مانند آنچه در لاليگا، ليگ برتر انگلستان و يا لوشا مپيونه فرانسه و بوندس ليگاي آلمان روي ميدهد اما اينجا در ليگ برتر فوتبال ايران اوضاع كاملاً متفاوت است. معضلات تمامنشدني ليگي كه 16 دوره خود را پشت سر گذاشته و حالا در آستانه هفدهمين دوره خود قرار دارد، معضلاتي است كه براي فوتبال حرفهاي دنيا سالهاست از بين رفته ولي از آنجا كه فوتبال ايران فقط نام حرفهاي بودن را يدك ميكشد اين معضلات همچنان به قوت خود باقيست. در زير برخي از مسائل حاشيهاي و هميشگي فوتبال ايران كه در شروع ليگ برتر پررنگتر از هميشه خودنمايي ميكنند را به صورت كوتاه بررسي ميكنيم.
باشگاههاي بدهكار بدهي روي بدهي ميآيد در اين فوتبال، امروز بسياري از تيمهاي باشگاهي به سبب بدهيهاي ميلياردي حتي در آستانه حذف از رقابتهاي داخلي قرار دارند و اگر AFC و يا فيفا روي مسئله تمركز كنند اين اتفاق به طور حتم رخ خواهد داد. تكليف نمايندگان فوتبال ايران در ليگ قهرمانان آسيا نيز كه به خودي خود روشن است. علت اصلي اين بدهيها را نيز بايد در نوع عقد قراردادها و عدم پايبندي به آنها جويا شد. بسياري از باشگاههاي ايران كه بدهيهاي خارجي دارند و حالا درگير پروندههاي بينالمللي هستند نيز فقط به اين خاطر محكوم ميشوند كه مسئله شكايت و اعتراض خارجيها را جدي تلقي نميكنند و وقتي دست به كار ميشوند كه خيلي دير شده است. ليگ هفدهم در حالي شروع ميشود كه باشگاههاي بزرگي چون پرسپوليس و استقلال با بدهيهاي بالا در معرض خطر قرار دارند.
قراردادهاي ميلياردي يكي ديگر از حاشيههاي هميشگي ليگ بحث قراردادهاي ميلياردي بازيكناني است كه اغلب آنها ارزشي معادل چند درصد از قراردادهايشان را نيز ندارند. اين مسئله با طرح مبحث سقف قرارداد در سالهاي گذشته قرار بود كه اصلاح شود اما پولهاي زير ميزي، آپشنهاي موجود در قراردادها و انواع و اقسام تشويقهاي مندرآوردي نظير تشويق مهاجم به خاطر گل زدن يا تقدير مالي از دروازهبان به خاطر گل نخوردن مانع از اجراي درست طرح سقف قرارداد شد تا همچنان بازيكنان ميلياردي قرارداد ببندند و آماتوري بازي كنند و هميشه طلبكار باشند.
خصوصيسازي به جرئت ميتوان مدعي شد كه ليگ هفدهم خالي از اين بحث خواهد بود. چون نه انتخاباتي در پيش است و نه قرار است رئيسي عوض شود بنابراين مبحث خصوصيسازي ميماند براي فصل بعد و در آستانه انتخابات مجلس تا آنها كه ميخواهند رأي جمع كنند از خصوصي شدن فوتبال حرف بزنند، اما حقيقت اين است كه خصوصيسازي درست و بابرنامه تنها راه نجات فوتبالي است كه با اين همه حاشيه روبهرو است و راهي براي نجات آن پيدا نميشود.
داوري داوري فوتبال همپاي آن رشد نكرده، هر چند امروز حضور داوري چون محمد فغاني و كمكهايش در بزرگترين و معتبرترين رقابتهاي فوتبال دنيا از فينال المپيك گرفته تا فينال جام باشگاههاي جهان و چندين بازي مهم در جام جهاني اين ادعا را رد ميكند اما نميتوان منكر اشتباهات تأثيرگذار داوران فوتبال در طول رقابتهاي ليگ شد؛ اشتباهاتي كه در ليگهاي گذشته از هفتههاي اول شروع شد و تا آخرين بازيها ادامه داشت؛ اشتباهات و مسائلي كه خود به تنهايي براي به جنجال كشيدن ليگ كافي است.
مقررات AFCبه تمام حاشيههاي ريز و درشت داخلي فوتبالمان بايد مقررات و سختگيريهاي AFC پيرامون باشگاهها، ورزشگاهها و مسائل حرفهاي فوتبال را نيز اضافه كنيم. AFC به شدت تحت تأثير كشورهاي عرب قرار دارد همانها كه با ايران و فوتبال ايران خوب نيستند و به هر بهانهاي سعي در منزوي كردن ما دارند و متأسفانه ايرادها و اشكالات تمام نشدني داخلي فوتبال اين بهانه را به آنها ميدهد. اميدواريم در آستانه آغاز هفدمين دوره ليگ برتر مسئولان فوتبال باشگاهي كارشناسانهتر از قبل معضلات فوتبال باشگاهي را ببينند و آنها را حل كنند.