پیاز دزفول گندید، گندم اوکراین آماده تحویل!

بهناز قاسمی
 

اخبار رسيده از بازار محصولات كشاورزي، از نوعي نابساماني در توليد و عرضه محصولات كشاورز‌ي و واردات بي‌رويه برنج و گندم حكايت دارد. از گنديده شدن ده‌ها تن پياز در خوزستان و افزايش قيمت آن به ۳ تا ۴ هزار تومان گرفته تا آگهي‌هاي فروش گندم‌هاي وارداتي و آماده تحويل در انبار‌هاي داخلي و... مشكلاتي را براي كشاورزان و فعالان بازار ايجاد كرده است به طوري كه جلسه اخير ستاد تنظيم بازار نيز در اعتراض به اين سياست‌ها و افزايش قيمت‌ها، با بگو و مگو اعضاي اين ستاد با وزير جهاد كشاورزي همراه بود.

با جدي شدن ماجراي سپردن قانون انتزاع به وزارت صنعت و تجارت، انتقادات از سياست‌هاي تنظيم بازاري وزارت جهاد كشاورزي از سوي برخي اعضاي ستاد تنظيم بازار به اوج خود رسيده به طوري كه جلسه اخير اين ستاد محل اختلاف شديد مسئولان جهاد كشاورزي و يكي از مسئولان ستاد درباره قيمت گوشت قرمز و واردات برنج در فصل برداشت بود.
وزير جهاد كشاورزي در چهار سال گذشته با ممنوعيت واردات محصولات كشاورزي به ويژه در ماه‌هاي برداشت محصول تلاش كرد از حقوق كشاورزان دفاع كند اما در برخي مواقع نيز با امضاي طلايي اين ستاد، محصولات كشاورزي مانند گندم، برنج و... به بهانه‌هاي مختلف در فصول برداشت محصول به كشور وارد مي‌شد. اما اين وزارتخانه در سال زراعي جديد تغيير رويه داده و با واردات گندم و برنج در فصل برداشت محصول موافقت كرده و كشاورزان را متضرر كرده است. اكنون اين سؤال مطرح مي‌شود كه آيا محمود حجتي براي بقا در اين وزارتخانه به درخواست برخي از اعضاي ستاد تنظيم بازار تن داده است و حقوق كشا‌ورزاني كه در سه سال گذشته مورد حمايتش بوده‌اند، ناديده گرفته شد یا جریانی دیگر در پس پرده است که مربوط به گردکردن اعداد تولید برنج داخل تا حدود 40درصد افزایش حجم تولید در گزارشات است؟
 بعد از اجراي قانون تمركز وظايف بخش كشاورزي يا انتزاع و باز پس‌گيري وظايف كشاورزي توسط وزارت جهاد كشاورزي، همواره ميان ستاد تنظيم بازار و وزارت جهاد كشاورزي اختلافات مشخصي درباره تنظيم بازار وجود داشته است و در برخي موارد نا‌هماهنگي‌هاي زيادي را شاهد بوده‌ايم كه دود اين اختلافات در نهايت به چشم مصرف‌كنندگان رفته است.
به گفته برخي از اعضاي اين ستاد، سياست‌هاي خريد تضميني اين وزارتخانه به زيان دولت است و سالانه هزينه بالايي بر دولت تحميل مي‌شود، همچنين اين وزارتخانه به دليل نداشتن تجربه كافي، نمي‌تواند برنامه‌ريزي درستي براي واردات به‌موقع كالاها داشته باشد و برخي از كالاهاي پر‌مصرف و استراتژيك همواره با افزايش قيمت مواجه مي‌شود. به عبارت ديگر يكدست نبودن اعضاي ستاد تنظيم بازار و اعتقادشان بر تنظيم قيمت‌ها با كمك واردات موجب شده در روز‌هاي پاياني دولت يازدهم، گله و شكايات از سياست‌هاي وزارت جهاد كشاورزي تشديد شود. يكي از اعضاي ستاد تنظيم بازار درباره اتفاقات جلسه اخير اين ستاد مي‌گويد: در اين جلسه درباره افزايش قيمت گوشت قرمز، انتقادات شديدي از سوي يكي از مسئولان ستاد تنظيم بازار به مقامات وزارت جهاد كشاورزي مطرح شد.
وي مي‌افزايد: در اين جلسه همچنين درباره تمديد يك‌ماهه واردات برنج و صدور مجوز براي واردات برنج در فصل برداشت انتقاد شديدي به وزارت جهاد كشاورزي صورت گرفت.
طبق ادعاي وزارت جهاد، با توجه به مشكلي كه درباره سلامت برنج‌هاي اروگوئه شركت بازرگاني دولتي صورت گرفت و اجازه ترخيص آنها از گمرك صادر نشد و برگشت خورد به همين منظور شركت بازرگاني دولتي ايران محموله‌هاي جديدي از ساير كشور‌ها خريداري كرد. وزارت جهاد كشاورزي نيز مدت واردات برنج را يك ماه در فصل برداشت محصول داخلي تمديد كرد.  همچنين بخش قابل‌ توجهي از اختلافات اخير ستاد تنظيم بازار، ناشي از اختلافات مسئولان وزارت جهاد كشاورزي و مسئولان اين ستاد درباره بازپس‌گيري وظايف بازرگاني از وزارتخانه جهاد كشاورزي است كه با نزديك شدن به زمان بررسي احياي وزارت بازرگاني، خود را با شدت بيشتر و نزديك به درگيري‌هاي لفظي نشان مي‌دهد.
از  مجلس نیز خبر رسیده که دو کمیسیون اصلی صنعت و کشاورزی با تفکیک بخش بازرگانی از وزارتخانه مخالفند در عین حال  بعد از جلسه جنجالي اخير ستاد تنظيم بازار خسروتاج قائم‌مقام وزير صنعت، معدن و تجارت طي مصاحبه‌اي كم‌سابقه درباره واردات برنج صحبت و از نحوه واردات انتقاد كرد؛ درحالي‌كه اين مسئوليت با وزارت جهاد كشاورزي است و وي مسئوليت مستقيمي در اين ارتباط ندارد. البته خسرو‌تاج از منتقدان خريد تضميني برنج و گندم است و در طول دولت يازدهم همواره انتقادات خود را رسانه‌اي كرده است. اما مديرعامل شركت پشتيباني امور دام از طرف وزارت جهاد كشاورزي نيز در واكنش به حواشي اخير ستاد تنظيم بازار مصاحبه‌اي به اين شكل داشت: «عده‎اي نمي‎‎گذارند گوشت ارزان شود.»
عليرضا ولي مي‌گويد: بازار گوشت قرمز از لحاظ ميزان توليد داخل و واردات اشباع شده است اما دلالان با راه‌اندازي شايعات از كاهش قيمت گوشت قرمز جلوگيري مي‌كنند.
وي علت نوسان قيمت گوشت قرمز را در بازار اخلال دلالان و واسطه‌ها اعلام كرده و مي‌گويد: دلالان در بخش شبكه توزيع وارد شدند و گوشت قرمز را با بسته‌بندي‌هاي لوكس با قيمت گزاف وارد چرخه بازار كردند؛ بنابراين براي جلوگيري از فعاليت آنان در شبكه توزيع با سازمان‌هاي تعزيرات و حمايت مصرف‌كنندگان و توليدكنندگان هماهنگي‌هاي لازم انجام شده است. دلالان با راه‌اندازي شايعات درخصوص كيفيت گوشت‌هايي كه با قيمت مصوب تنظيم بازار عرضه مي‌شود از خريد مردم و كاهش قيمت گوشت قرمز جلوگيري مي‌كنند و همين مسئله سبب نوسان قيمت اين محصول شده است.
وي تأكيد مي‌كند: هر كيلو گوشت گرم قرمز با بسته‌بندي‌هايي كه تكه‌هاي مختلف گوشت دارد با قيمت هر كيلو 10 هزار تومان ارزان‌تر از بازار عرضه مي‌شود.
 عضو كميسيون كشاورزي مجلس: پياز ۵ هزار توماني را ۴۰۰ تومان هم از كشاورز نمي‌خريدند
 علاوه برگوشت بازار سيب زميني و پياز نيز اين روزها دچار آشفتگي شده است به طوري كه در برخي استان‌ها كه توليد اين دو محصول را دارند، هر كيلو پياز ۳ تا ۴ هزار تومان و سيب زميني كيلويي ۲ هزار تومان به دست مصرف‌كننده مي‌رسد. اين درحالي است كه عضو كميسيون كشاورزي مجلس از گنديده شدن پياز دزفول خبر مي‌دهد و مي‌گويد: وقتي زنجيره توليد شكل بگيرد و واسطه‌ها هم حذف شوند، بسياري از مشكلات حل مي‌شود، همين پياز كه اكنون كيلويي حدود 5 هزار تومان در تهران فروخته مي‌شود را 20 روز پيش كيلويي 400 تومان هم از كشاورز دزفولي نمي‌خريدند.
وي مي‌افزايد: من نماينده مجلس وقتي مي‌خواهم به وزارت جهاد كشاورزي به عنوان متولي اين موضوع انتقاد كنم، مي‌بينم قانون انتزاع كه سال 92 مصوب شده تا وظايف را تحويل وزارت جهاد كشاورزي بدهيم، اما در عمل اين قانون اواخر سال 94 اجرايي شده است و اين وزارتخانه چه زماني فرصت داشته، تا زيرساخت‌هايي مانند سردخانه را به وجود بياورد.
نماينده مردم دزفول در مجلس شوراي اسلامي تصريح مي‌كند: وقتي پياز را از كشاورز كيلويي 150 تا 200 تومان مي‌خرند و بعد آن را زير آفتاب 55 درجه دپو مي‌كنند، بدون اينكه حتي سايه‌باني روي آن باشد، چه توقعي مي‌توان داشت جز اينكه بعد از دو روز اين محصول بوي تعفن بگيرد كه تازه بايد هزينه كرد تا آن را دفن كنيم و اكنون نيز پياز كمياب شده است. در نتيجه اكنون مصرف‌كننده ‌آسيب مي‌بيند و يك ماه پيش هم توليدكننده نابود شد.

 

 فروش گندم‌هاي وارداتي و تحويل در انبار

همچنین اخبار رسيده از واردات محصولات استراتژيك برنج و گندم نيز حاكي است كه برخلاف ادعاي وزارت جهاد كشاورزي، وارد‌كنند‌گان گندم در فضاي مجازي و كانال‌هاي مختلف تلگرامي به فروش گندم‌هاي وارداتي اقدام مي‌كنند به طوري كه د‌ر اين آگهي‌ها آمده است: «گندم اوكراين فروش فوري توليد امسال؛ آماده تحويل در بندر امام خميني است و كارهاي ترخيص نيز انجام شده و گندم آماده تحويل در انبار‌ها است.»
 اين اتفاقات در شرايطي است كه وزارت جهاد كشاورزي روز گذشته در اطلاعيه‌اي اعلام كرد بر اساس قانون گمركي ورود موقت براي فرآوري و صادرات مجدد بلامانع است؛ از اين رو واردات قطعي گندم ممنوع و واردات موقت آزاد مي‌باشد.