ايران و روسيه دو متحد كليدي دولت سوريه هستند كه توانستهاند با تركيب تواناييها و قابليتهاي خود ضربهاي راهبردي به پروژههاي غرب به رهبري امريكا در سوريه وارد كنند، هرچند دو كشور درباره بعضي مسائل از جمله امنيت رژيم صهيونيستي اختلافنظر دارند و همين مسئله باعث شده تا رهبران مقاومت با اكراه به توافق اخير پوتين و ترامپ در جنوب سوريه نگاه كنند. حالا نماينده ويژه روسيه وارد تهران شده تا درباره آتشبس اخير در جنوب سوريه به مقامات كشورمان توضيح دهد.
الکساندر لاورنتيف، نماينده ويژه رئيسجمهور روسيه در امور سوريه عصر روز گذشته با علي شمخاني، نماينده مقام معظم رهبري و دبير شوراي عالي امنيت ملي ديدار و پيرامون آخرين تحولات سوريه و روند حل بحران در اين کشور گفتوگو کرد. نماينده ويژه پوتين گزارشي از تفاهم روسيه، اردن و امريکا در خصوص منطقه کاهش تنش در جنوب غرب سوريه ارائه كرد. توافق اخير رؤساي جمهور امريكا و روسيه در جنوب سوريه براي برقراري آتشبس از روز يكشنبه اجرايي شد. محور مقاومت با توجه به سابقه بدعهدي امريكا و همچنين حضور بعضي گروههاي تروريستي متحد اسرائيل همانند جبهه النصره (شاخه سوري القاعده) در جنوب غربي سوريه حاضر نشده پاي توافق را امضا كند. با وجود اين كارشناسان معتقدند مخاطرات همكاري با مسكو كمتر است. سعدالله زارعي، كارشناس مسائل منطقه ميگويد: برقراري مناطق «کمتر درگير» يا «آتشبس محدود» اساساً يک ايده روسي است که بر مبناي کمک به روند گفتوگوهاي سياسي و کاستن از آتش درگيري ميان دولت سوريه و مخالفان آن شکل گرفته است.
پيش از اين روسها اعلام کردند در چهار منطقه درگيري شامل مناطقي از استانهاي دمشق، ريف، حمص و حماء شاهد کاهش درگيري خواهيم بود و شهرونداني که طي سالهاي اخير از اين مناطق رفتهاند ميتوانند به خانههايشان بازگردند و آن دسته از گروههاي مسلحي که به اين طرح بپيوندند ميتوانند از مزاياي آن شامل مشارکت در فرآيند مذاکرات صلح آستانه برخوردار شوند. اين موضوع از آنجا که مبتني بر کاهش فشار روي دولت و نيروهاي مسلح سوريه بود از سوي دمشق و تهران حمايت شد، هرچند ايران و سوريه نسبت به موفقيت اين طرح ترديدهايي داشتند. در اين بين حفظ توافق مشترک ايران، روسيه و سوريه آنقدر اهميت دارد که حتي اگر پذيرش طرح ايجاد مناطق کمتر درگير توأم با مخاطراتي هم باشد با آن به نوعي همراهي شود، اما واقعيت اين است که ايران و سوريه در مورد طرح ايجاد مناطق کمتر درگير اختلافنظر جدي با روسيه نداشتند و منافع آن را بيش از مخاطرات آن ميدانستند. همانطور كه در گزارش روز گذشته جوان آمد، تحليلگران امريكايي معتقدند بدون ايران اجراي آتشبس ممكن نخواهد بود، مسئلهاي كه خود روسها نيز بارها آن را به طرف امريكايي خود گوشزد كردهاند. حالا به نظر ميرسد نماينده ويژه پوتين در امور سوريه تلاش دارد رضايت طرف ايراني را نيز جلب كند.
تفسير آتشبس
بعضي رسانههاي نزديك به محور مقاومت به توافق امريكا و روسيه را از ديد مثبت نگاه و آن را نشانه كنار آمدن واشنگتن با واقعيتها در سوريه توصيف كردند. «فراس الشوفي» طي گزارشي که روزنامه «الاخبار» چاپ بيروت آن را منتشر کرد، درباره اين توافق مينويسد: توافق آتشبس رؤساي جمهوري امريکا و روسيه در جنوب غربي سوريه را تنها ميتوان به پيروزي قاطع ارتش سوريه و متحدانش در عرصه ميداني پس از سالها مبارزه و نبرد سخت در جبهههاي درعا و قنيطره ترجمه کرد. در همين حال، ناصر قنديل، تحليلگر سرشناس لبناني، در يادداشتي با عنوان «مراحل قبل از سر فرود آوردن امريکا در برابر راهحل سياسي»
به تحولات همهجانبه اخير بحران سوريه پرداخته است. وي مينويسد: «هدف اصلي از مبارزه جبهه مقاومت در سوريه اين بود که به امريکا فهمانده شود که دست از توطئه براي سرنگوني سوريه بردارد و اين مأموريت با پيوستن روسيه به جبهه مقاومت در اواخر سال 2015 و همچنين نبرد حلب در اواخر سال 2016 به پايان رسيد و در مرحله دوم امريکا را تسليم اين موضوع کردند که هزينه به فرسايش کشيدن سوريه بيشتر از هزينه پيدا شدن راهحل سياسي براي سوريه است.» وي در ادامه خاطرنشان ميكند: «امريکايي که براي سرنگوني نظام و ارتش سوريه، جنگ در اين کشور را فرماندهي کرد هماينک معتقد به ماندندن آنهاست و بار ديگر نظام و ارتش سوريه را به رسميت شناخت تا خطر بزرگي را که جبهه مقاومت موفق شد امکان بروز آن را ثابت کند از سرش رفع کند و اين اوج اقتدار، تجربه و هوشمندي راهبردي سوريه و متحدانش است.»
ترس اسرائيلي
محافل نظامي رژيم صهيونيستي مدعي شدند ايران در مرکز سوريه فرودگاهي را اجاره کرده؛ امري که ظاهراً نگراني شديد اين رژيم را برانگيخته است. رژيم صهيونيستي مدعي شد ايران در مرکز سوريه يک فرودگاه را از دولت اين کشور اجاره کرده است. بر اساس گزارش روزنامه «الشرق الاوسط»، محافل نظامي اسرائيلي ادعا کردند در راستاي مذاکرات سوري- ايراني، تهران اين فرودگاه را اجاره کرده تا يک پايگاه زميني براي استقرار نظاميان ايراني ايجاد کند. در ادامه اين گزارش آمده است در فرودگاه و پايگاه زميني مذکور حدود ۵ هزار شبهنظامي افغانستاني و پاکستاني تحت فرماندهي سپاه ايران مستقر خواهند شد. آويگدور ليبرمن، وزير جنگ رژيم صهيونيستي با اشاره به اين موضوع، گفته که اين رژيم اين موضوع (تثبيت حضور ايران در سوريه) را تحمل نميکند و تلويحاً هشدار داده که اين موضوع به نتايجي سنگين منجر خواهد شد. از سوي ديگر دور هفتم مذاکرات ژنو بدون هيچ نتيجه قابل ذکري پايان يافت، همانگونه که قبل از آن در مذاکرات آستانه حصول يک طرح براي مشخص کردن چهار منطقه کاهش تنش به شکست انجاميد.