هادی غلامحسینی
معاون وزير اقتصاد، سه مجموعه قرارگاه خاتم‌الانبيا، ستاد اجرايي فرمان امام و بنياد مستضعفان را به عنوان برترين مؤديان مالياتي ايران معرفي كرد و گفت: حدود ۱۳ تا ۳۰ هزار ميليارد تومان فرار مالياتي داريم كه كارت‌هاي بازرگاني غير هم اكنون 8هزار ميليارد تومان به بيت‌المال زيان وارد كرده است.
به گزارش «جوان»، در حالي كه تبليغات سوء عليه فعاليت اقتصادي عام‌المنفعه برخي نهادهاي انقلابي توسط معاندان شدت گرفته و سهم اين بخش‌ها از اقتصاد ايران به شكل اغراق‌آميزي بزرگنمايي شده است، سيدكامل تقوي‌نژاد پنج‌شنبه‌شب در رسانه ملي گفت: مجموعه‌هاي قرارگاه خاتم‌الانبيا، بنياد مستضعفان و ستاد فرمان اجرايي جزو بهترين مؤديان مالياتي ايران هستند. معاون وزير اقتصاد در پاسخ به اين پرسش مجري برنامه كه ميزان فرار مالياتي در اقتصاد ايران چقدر است، رقم فرار مالياتي را بين ۱۳ تا ۳۰ هزار ميليارد تومان تخمين زد، بدين ترتيب باتوجه به اظهارات معاون وزير اقتصاد مي‌توان مدعي شد معادل بودجه عملياتي عمراني يك‌سال كشور دولت به واسطه فرار مالياتي درآمد از دست مي‌دهد.
معاون وزير اقتصاد در ادامه به فرار مالياتي دارندگان كارت بازرگاني اشاره كرد و گفت: كارت‌هاي بازرگاني غير، حدود ۳ هزار و ۲۰۰ ميليارد تومان ماليات روي دست افراد ضعيف و فقير جامعه گذاشت كه البته با احتساب جريمه اين رقم به ۸ هزار ميليارد تومان رسيده است. تقوي‌نژاد گفت: سال ۹۱ تا ۹۴، ۳ هزار و ۵۰۰ نفر با كارت بازرگاني خود واردات انجام دادند اما در مبادي ورودي ماليات اخذ نشد.
از سپرده‌هاي بانكي مثل ساير كشورها ماليات اخذ خواهد شد؟
رئيس كل سازمان امور مالياتي كشورگفت: از مؤسسات غيرمجاز ماليات دريافت مي‌كنيم و براي وصول ماليات خط قرمز نداريم. با بررسي‌هاي انجام شده، ۲۷ كشور از ۳۰ كشور از سپرده خود ماليات اخذ مي‌كنند، بنابراين اگر به سپرده‌گذار فشاري وارد نشود مي‌توان از آنان ماليات اخذ كرد.
اگر منظور معاون وزير اقتصاد اخذ ماليات از سپرده‌هاي بلندمدت بانكي باشد بايد عنوان داشت كه در شبكه بانكي ايران طبق آخرين گزارش بخش پولي كشور منتهي به سال 95 بالغ بر 1000هزار ميليارد تومان سپرده بانكي در شبكه وجود دارد كه اگر در سال تنها درصدي ماليات اخذ شود دولت به منابع ميلياردي دست خواهد يافت. وي با اشاره به اينكه امسال ۹۰۰ هزار ركورد اطلاعاتي داشتيم، افزود: ۴۰ درصد از ماليات معاف هستند، يعني ۴۰ درصد از توليد ناخالص داخلي معاف از ماليات هستند.
تقوي‌نژاد افزود: سال گذشته حدود ۲ ميليون و ۹۰۰ هزار اظهارنامه اشخاص حقيقي، بيش از ۳۲۰ هزار اظهارنامه اشخاص حقوقي و حدود ۳۸۰ هزار اظهارنامه در بخش املاك اجاره‌اي دريافت شد. وي اضافه كرد: امسال رشد 4 درصدي را براي بخش مشاغل در خرداد داشتيم و بر اين اساس حدود ۶۰ هزار مؤدي جديد به مؤديان مالياتي اضافه شدند و اين تعداد علاوه بر ۳۰۰ هزار مودي جديدي است كه سال گذشته شناسايي كرديم، همچنين در بخش املاك اجاره‌اي بيش از ۲۵۰ هزار اظهارنامه دريافت كرديم.
رئيس كل سازمان امور مالياتي كشور كرد: در بحث ماليات بر ارزش افزوده، بيش از ۸۰ درصد ماليات بر ارزش افزوده را بر اساس خود‌اظهاري مؤديان دريافت مي‌كنيم.
تقوي‌نژاد با اشاره به اينكه ۵۰ درصد ماليات‌ها از ماليات بر ارزش افزوده و عوارض است، گفت: ۳۰ درصد از جمع ماليات‌ها از ماليات بر درآمد شركت‌ها اعم از خصوصي و دولت است، ماليات اشخاصي كه در بورس پذيرفته شده‌اند از ۲۵درصد به 9/19 درصد مؤثر تبديل شده است.
در ماليات‌ستاني عقب‌ماندگي تاريخي داريم
هر چند دولت يازدهم طي چهار سال گذشته درآمدهاي مالياتي دولت را از محدوده 30هزار ميليارد تومان به 100هزار ميليارد تومان رسانده است اما انتقادهايي در رابطه با تشديد ماليات‌ها در دوران ركود اقتصادي وجود دارد كه كارشناسان اقتصادي ظرفيت اقتصاد ايران را براي ماليات‌ستاني حتي دو برابر رقم درآمدهاي فعلي مالياتي عنوان مي‌كنند، منتهاي مراتب اخذ ماليات عادلانه، جلوگيري از فرار مالياتي و حذف برخي معافيت‌هاي مالياتي غيرضروري، افزايش شفافيت اقتصادي، سرمايه‌گذاري براي توسعه طرح جامع مالياتي و شناسايي سيستماتيك درآمدها در اقتصاد، افزايش هزينه براي فعاليت‌كنندگان در اقتصاد زير‌زميني و منطقه سياه و ممنوعه غيرقانوني و... لازمه رشد درآمدهاي مالياتي ايران است.
پورابراهيمي: بايد به سمت ماليات‌ستاني حركت كنيم
از سوي ديگر نايب رئيس كميسيون ويژه اقتصادي مجلس با بيان اينكه كشور ما سال‌ها از محل فروش نفت اداره شده است و اين موضوع در حال حاضر اقتصاد كشور را با مشكل مواجه كرده گفت: يكي از نكات مورد توجه در اقتصاد مقاومتي مورد تأكيد مقام معظم رهبري جدا شدن درآمد كشور از محل فروش نفت است.
وي با اشاره به اينكه بايد اقتصاد كشور از درون اصلاح ساختاري شود و سراغ درآمدهاي مستمر مالياتي برويم، افزود: در حال حاضر فرار و نشت مالياتي در كشور وجود دارد كه بايد از آن جلوگيري شود. پورابراهيمي خاطر نشان كرد: ماليات اقشار حقوق‌‌بگير دولت و كارگران و قشر مستضعف جامعه به راحتي و حتي قبل از پرداخت دريافت مي‌شود، منظور از درآمد مستمر مالياتي، ماليات‌هاي كلان است كه بعضاً فرار مالياتي انجام مي‌شود.
پژويان: ماليات بر مجموع درآمد را دنبال كنيد
در همين راستا، جمشيد پژويان اقتصاددان و متخصص سياست‌هاي مالياتي نيز براين باور است كه ساختار ماليات ايران از سال 1345 به طور كلي اشتباه بنا شده است و پايه‌هاي مالياتي اقتصاد ايران به گونه‌اي است كه طبقه متوسط و پايين جامعه پرداخت مي‌كنند.
پژويان در خصوص ماليات بنگاه‌هاي غيردولتي نيز بر اين باور است كه تنها راه دريافت ماليات از ثروتمندان، ماليات بر«مجموع درآمد» است و قوانين ايران در خصوص ماليات بر درآمد بايد به گونه‌اي تغيير يابد كه سازمان ماليات تمامي نقل و انتقالات را از طريق نظام بانكي مطلع باشد و جريان وجوه را بررسي كند تا با طرح اجراي ماليات بر درآمد از بسياري از مشكلات از جمله قاچاق و فساد جلوگيري شود.
وي گفت: متوسط درصد مالياتي كه در دنيا از توليد ناخالص داخلي دريافت مي‌شود، 30 درصد است اما در كشور ما به 10 درصد هم نمي‌رسد كه اين يك خلأ بزرگ محسوب مي‌شود.
حذف ماليات از ثروتمندان در دولت يازدهم
در حالي كه مشاور اقتصادي دولت يازدهم مي‌دانست با ماليات 30 درصدي فقط از دهك دهم (ثروتمندان) حدود 47هزار ميليارد تومان در سال 94 منابع درآمدي براي دولت حاصل مي‌شود، اما در دولت يازدهم در اصلاحيه قانون ماليات‌هاي مستقيم دو مسئله مهم ماليات بر مجموع درآمد و ماليات بر ثروت حذف شده است تا در دولت ثروتمندان، ثروتمندان مالياتي پرداخت نكنند و از ماليات پرداختي كارمندان و كارگران فقير بهره‌مند شوند.
اعتراف مالياتي نيلي
چندي پيش تئوريسين اقتصادي دولت يازدهم مسعود نيلي با بيان اينكه از قشر ثروتمند جامعه ماليات نمي‌گيريم، گفت: دهك دهم درآمدي (ثروتمندترين دهك در ايران) در سال 94، ۲۸درصد از هزينه مصرفي كل ۵۶۰ هزار ميليارد توماني كشور را خرج كرده است كه بالغ بر157هزار ميليارد تومان مي‌شود.
مشاور اقتصادي رئيس‌جمهور با بيان اينكه در دانمارك از ثروتمندان 50 درصد ماليات اخذ مي‌كنند، گفت: در ايران از دهك ثروتمند در عمل مالياتي گرفته نمي‌شود در حالي كه اگر از دهك دهم (ثروتمندترين دهك) كه در سال 94بالغ بر 157هزار ميليارد تومان هزينه مصرفي داشته است تنها ۳۰درصد ماليات اخذ كنيم ۴۷ هزار و ۱۰۰ ميليارد تومان درآمد مالياتي خواهد بود، اين در حالي است كه منابع مورد اشاره تئوريسين اقتصادي دولت يازدهم تقريباً با يارانه پرداختي نقدي به مردم برابري مي‌كند
ماليات بر درآمد و ثروت از اصلاحيه حذف شد
نكته جالب آنكه در همين دولت يازدهم اصلاحيه قانون ماليات‌هاي مستقيم پس از مدت‌ها بررسي سال 1394 به مجلس رفت و سرانجام پس از رفت و برگشت بين مجلس و شوراي نگهبان براي اجرا در سال 1395 ابلاغ شد اما در فرايند اصلاحيه‌ها وزير اقتصاد دولت يازدهم ماليات بر ثروت و مجموع درآمد را از قانون خارج كرد و به اين ترتيب فراغت بخش ثروتمند از پرداخت ماليات تداوم پيدا كرد.
علت مخالفت روحاني با سرك‌كشي به حساب‌هاي بانكي چيست؟
مشخص نيست چرا حسن روحاني هميشه در مقابل سرك‌كشي به حساب‌هاي بانكي مقاومت مي‌كند، حال آنكه همه كارشناسان اقتصادي دريافت ماليات بر مجموع درآمد اشخاص حقيقي و حقوقي فعال در اقتصاد ايران را عين عدالت مالياتي و حل مشكل كمبود در آمدهاي مالياتي عنوان مي‌كنند و لازمه اين مهم اطلاع از مقوله جريان وجوه است.
