نويسنده: شاهد توحيدي
پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران كه بزرگ‌ترين رويداد تاريخ معاصر ايران است، جنگ تحميلي و دفاع مقدس مؤثرترين و الهام‌بخش‌ترين واقعه به شمار مي‌رود. اين واقعه بزرگ و دوران‌‌ساز از ابعاد و جنبه‌هاي مختلف قابل مطالعه و بررسي مي‌باشد و تأثيرات ديرپايش بر جامعه ايران در توليد و تبلور ارزش‌هاي انقلابي نمايان است.
دفاع مقدس صرفاً جنگ صدام با نظام نوپاي اسلامي نبود بلكه از منظري ديگر اين جنگ، يك جنگ بين‌المللي بود و هر يك از دولت‌هاي استكباري و پيرامون آنان با انگيزه و هدفي خاص وارد آن شدند و در عين حال همگي براي سرنگوني نظام اسلامي مي‌كوشيدند. از آنجايي كه در جريان دفاع مقدس تقريباً تمام اقشار جامعه درگير جنگ بودند، لذا تدوين ديده‌ها و شنيده‌هاي قشرهاي مختلف مردم از روزهاي مقاومت و ايثار بسيار جذاب و شيرين و در عين حال روشنگر اوضاع و احوال جامعه و جبهه‌هاي جنگ خواهد شد. گفته‌اند و چه خوب گفته‌اند «جنگ ما گنج بود» و در اين گنج اشياي قيمتي و با ارزش گوناگوني وجود دارد كه برخي معرفي شده و بسياري ديگر هنوز در سينه‌ها و حافظه‌ها جا خوش كرده است.
مجموعه‌اي كه از آن سخن مي‌رود، شبه‌خاطرات آقاي مسعود ده‌نمكي از رزمندگان دوران دفاع مقدس و از چهره‌هاي مشهور سينمايي دو دهه اخير است كه با ادبيات خاص وي و با زباني شيرين جنگ را از منظر يك جوان رزمنده روايت مي‌كند. توجه راوي به مسائل و ابعادي از جنگ معطوف است كه شايد كمتر جبهه رفته‌اي آنها را نقل كرده است. لذا از اين منظر نيز خاطرات وي واجد نكته‌هاي متفاوت و اطلاعات منحصر‌به‌فرد است. او كوشيده اوضاع جبهه‌هاي جنگ و تأثير و تأثر آن از حال و هواي جامعه را با لحني ساده و صميمي به تصوير بكشد. او در اين اثر لطايف و طرايفي از روزهاي حماسه و دفاع نشان مي‌دهد كه كمتر به نگاه خاطره‌نگاران آمده و به ندرت عمومي شده است، از اين روي اثر مورد اشاره درخور تأمل و خوانشي ويژه است.
راوي خاطرات نيز در يادداشتي كوتاه بر اثر خويش، آن را چنين به تصوير كشيده است:«از همان دوران دفاع مقدس يادداشت‌هاي روزانه‌ام از اتفاقات خاص را كه برايم اهميت داشت، در تقويم جيبي يا سررسيدم به صورت خلاصه مي‌نوشتم تا سرفرصت آنها را به طور مفصل‌تر شرح دهم. در دوران بعد از جنگ هم نگارش اين يادداشت‌هاي روزانه مختصر و البته در كنار آن جمع‌آوري اسناد و تصاوير و فيلم‌ها و حتي بريده جرايدي را كه مرتبط با من و كارها و فعاليت‌هاي سياسي و اجتماعي و فرهنگي‌ام بود، ادامه دادم تا اينكه از يكي دو سال پيش مختصر فرصتي فراهم شد و شروع به نگارش شرح خاطرات و حاشيه‌زدن بر اين اسناد و تصاوير با عنوان «شبه خاطرات مسعود ده‌نمكي» كردم.
جلد اول اين مجموعه، «آدم باش» كه عنوان آن تم اصلي يكي از خاطرات خوبم مي‌باشد، وقايع سال‌هاي دوران كودكي تا پايان جنگ تحميلي را در برگرفته است و جلدهاي بعدي حاوي خاطرات و اسناد و حاشيه‌نگارها بر وقايع و فعاليت‌هاي اجتماعي و سياسي‌ام و نيز دوران روزنامه‌نگاري‌ام در نشريات«شلمچه»، «جبهه» و «صبح دو كوهه» و جلدهاي بعدي نيز خاطرات دوران فيلمسازي‌ام مي‌باشد.
عنوان«شبه خاطرات» را بر اين مجموعه نهادم چون در كنار نقل خاطرات، انتشار اسناد و مداركي كه پيرامون آنها حاشيه‌نگاري مي‌شود يا چاپ برخي مقالات و حتي مصاحبه‌ها، كتاب را از حالت خاطره‌گويي صرف خارج مي‌كند. لازم به توضيح است كه اين مجموعه خاطرات از زاويه نگاه من به حوادث و اتفاقات بوده و ممكن است افراد معاصر با من در هر اتفاق، ناگفته يا زاويه نگاه ديگري داشته باشند كه متفاوت با روايت من باشد.»
خاطرات ده نمكي با چاپ و كاغذي نسبتاً نفيس از سوي مركز اسناد انقلاب اسلامي راهي بازار نشر گشته و در فروشگاه‌هاي مرتبط با اين مركز در تهران و شهرستان‌ها قابل تهيه است.
