نويسنده: شاهد توحيدي
... و اين بار مؤسسه پژوهشي- انتشاراتي صهبا درصدد احياي نام وخاطره يكي از ياران جهادگر و درعين حال گمنام نهضت امام خميني برآمده است. فقيد سعيد مرحوم حجتالاسلام والمسلمين حاج شيخ عباس پورمحمدي(قده) در كارنامه عمر طولاني و پربركت خويش، اعمال صالح و يادگارهاي فراواني دارد كه حضور مؤثر و پيگير در جريان انقلاب اسلامي و ارتباط تنگاتنگ با رهبران آن، در عداد اين حسنات است. شايد بهترين توصيف از سيره ارجمند آن عالم خدمتگزار، پيام نغز و پرنكته رهبر معظم انقلاب اسلامي است، آنجا كه فرمودند: «با اندوه و تأسف خبر درگذشت روحاني مبارز و پارسا و مردمي، رفيق صميمي و قديمي جناب حجتالاسلام آقاي حاج شيخ عباس پورمحمدي رفسنجاني را دريافت كردم.
زندگي سراسر تلاش و خدمت همراه با اخلاص و سلامت نفس و بياعتنايي به جلوهها و زخارف مادي، خصوصيت برجسته اين روحاني كمنظير در همه دورانهاي حيات او است. در دوران اختناق طاغوتي، با شجاعت و صراحت، پرچم نام و راه امام راحل را بر دوش داشت و در دوران نظام مقدس جمهوري اسلامي، پيشرو خدماترساني به محرومان و اقدامهاي فرهنگي و اجتماعي در گسترهاي وسيع بود. در همه دورانها هرگز از مردم و به خصوص طبقات محروم جدا نشد و هرگز جز راه خدا نپيمود. رحمت و غفران الهي شامل حال او باد.» اما اثري كه هم اينك در معرفي آن سخن ميرود، روايتي خواندني از روابط طولاني و پرگستره آن فقيد سعيد با رهبر معظم انقلاب است كه در شناخت هردو شخصيت مفيد و مغتنم تواند بود. گذشته از حالات و سكنات زندهياد پورمحمدي، اثر«مومن انقلابي»درخود اسنادي ديدني وخواندني از منش رهبري معظم انقلاب را نيز دارد كه در آشنايي با سليقه فرهنگي رهبري در دوران مبارزات و تبليغ، بس درخور توجه است. به عنوان نمونه صورت آثاري كه آيتالله خامنهاي با توشيح خويش به كتابخانه شهر رفسنجان اهدا كردهاند، نمايي از گستره مطالعاتي ايشان و نيز شناخت معظمله از آثاري است كه ميتواند بر توان انديشگي جوانان مسلمان و مبارز بيفزايد.
خاطرات مندرج در اين اثر درباره سفرهاي آيتالله خامنهاي به شهر رفسنجان و نيز مراودات ايشان با جوانان و نيز سمت وسوي منابر و خطابههاي معظم له در اين شهر، از ديگر امتيازت اين اثر تاريخي است كه بيترديد ميتواند ياريگر پژوهشگران و علاقهمندان به تاريخ انقلاب اسلامي باشد. علاوه بر اين تصاوير درج شده در پايان كتاب نيز كه فصلي نسبتاً مشبع از آن را تشكيل ميدهد، جذابيت آن را دو چندان ساخته و با توجه به بصري شدن سليقه مخاطبان، ميتواند علايق اين طيف را نيز تحت پوشش قرار دهد.
از راههاي شناخت يك اثر، توصيفات فراهمآورندگان آن نيز هست كه ميتواند در شناخت آن برخواننده مشتاق، دريچهاي ديگرگون بگشايد. پژوهشگران مؤسسه جهادي ترجيح دادهاند كه توصيف خويش از«مومن انقلابي»مرحوم حاج شيخ عباس پورمحمدي را از توصيفات مومن از منظر قرآن بياغازند: «مؤمن را مراتب و صفاتي است كه عيار ايمان او را مشخص ميكند. آيه شريفه يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ الْكِتَابِ الَّذِي نَزَّلَ عَلَى رَسُولِهِ. . . (1) به اهل ايمان سفارش ميكند كه به خداوند، پيامبر و كتابش ايمان بياورند. آنكه اسلام را پذيرفته و در ظاهر به شرع ملتزم است وارد دايره ايمان شده و متّصف به صفت مؤمن است، اما همين مؤمن اگر به ميدان اجتماع بيايد، امامش را درست بشناسد و در راه اطاعت از او مجاهدت و ايثار كند، ايمانش متفاوت ميشود. ايماني كه در اين عصر او را شايسته صفت مؤمن انقلابي ميكند. حركت معجزهگونه حضرت امام خميني(ره) تعاريف را تغيير داد، تعاريفي مانند مؤمن، مجاهد، زاهد، انقلابي و... را.
انقلابي بودن در عصر حاضر بار چندين صفت را به دوش ميكشد. انقلابي اهل ايثار و جهاد، بصير، ولايتمدار و دشمنستيز و اهل دغدغه و تكليف است و آن را درست ميشناسد و خوب و دقيق انجام ميدهد. مؤمن انقلابي مقام بالاي مؤمنان راستين عصر انقلاب اسلامي است كه ياران و پيروان حضرت امام و حضرت آقا به آن ميرسند، چه مشهور باشند و چه گمنام. مؤمن انقلابي فردي است كه حياتش را از انقلاب ميداند و تمام عمر، توان و سرمايهاش را در راه دفاع از انقلاب و حركت به سوي آرمانهاي آن صرف ميكند. مؤمن انقلابي همراه ولي مسلمين و صاحب صفات همراهان رسولالله(ص) است: مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاه وَ مَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا، محمد فرستاده خداست و كساني كه همراه او هستند، در برابر كفار سرسخت و در ميان خودشان مهربانند. آنها را همواره در حال ركوع و سجود ميبيني كه پيوسته فضل خداوندي و خشنودي او را ميطلبند، نشانه آنها در اثر سجده بر رخسارشان پيداست.
اين صفت آنها در تورات است و صفت آنها در انجيل همانند زرعي است كه خداوند جوانههاي آن را از اطرافش برآورده و تقويت كرده است تا ستبر شود و بر ساقههاي خود بايستد، بهطوري كه كشاورزها را به اعجاب واميدارد، خدا چنين كرده است تا به وسيله آنها كفار را به خشم و غيظ آورد. خداوند به كساني از آنان كه ايمان آورده و عملهاي شايسته انجام دادهاند آمرزش و پاداش بزرگي را وعده داده است.»(2)
فراهم آورندگان اين اثر تاريخي، در دومين بخش از مقدمهنگاري خويش، به فلسفه پرداخت خويش به اينگونه شخصيتها اشاره و آن را اينگونه تشريح كردهاند: «مجموعه صهبا در سير تحقيقات خود در بين بيانات و سيره رهبر انقلاب حول محور حضرت آقا ـ كه به تعبير امام راحل مانند خورشيدي براي انقلاب هستند ـ قمرهايي را مييابد كه مدال مؤمن انقلابي بر سينهشان ميدرخشد. اين قمرها كه بعضاً در عين زيبايي و درخشندگي گمنامند، شخصيتهايي هستند كه شناخت برهههايي از زندگي مجاهدانه آنها از طرفي براي مردم انقلابي مفيد و آموزنده است و از طرف ديگر شرح دوستي و رفاقتشان با مقام معظم رهبري دقايق و ظرايفي از زندگاني حضرت آيتالله خامنهاي را به ملت بزرگ ايران نشان ميدهد. ملتي كه تشنه شناختن هر چه بيشتر مولاي خود و شيفته معرفت يافتن نسبت به حضرت آقاست كه ايشان بحق انقلابيترين مؤمن و مؤمنترين انقلابي هستند.»
بخش سوم معرفينامه صهبا نيز به گونهاي خاص به علت انتخاب مرحوم حجتالاسلام والمسلمين حاج شيخ عباس پورمحمدي و رابطه ايشان با رهبر معظم انقلاب براي پژوهش پرداخته وآن را بدين گونه تشريح ميسازد: «كتابي كه سخن حاضر به بهانه آن طرح گرديده، به معرفي مرحوم حاج شيخ عباس پورمحمدي ميپردازد؛ عالمي روحاني، مجاهد، مبارز، شجاع، بصير و مردمدار كه عمري در راه اسلام و انقلاب اسلامي خدمت كرد. وي اصالتاً اهل رفسنجان بود و بيشتر عمرش را در همين شهر زندگي كرد. كتاب «مؤمن انقلابي، شيخ عباس پورمحمدي» ضمن پرداختن به گوشههايي از زندگي حاج شيخ عباس نگاهي به دوستي و ارتباط ايشان با رهبر انقلاب دارد كه سابقهاي نزديك به نيم قرن است. اميد آنكه تاريخپژوهان انقلاب را مقبول افتد.» اميد ميبريم كه انتشار آثاري از اين دست، همچنان در اولويت مؤسسه جهادي صهبا قرار داشته باشد و عموم مخاطبان از نتايج آن بهرهمند گردند.
*پينوشتها در سرويس تاريخ «جوان» موجود است.