بهناز قاسمي
از مصائب توليد، فروش و صادرات محصولات كشاورزي داخلي هرچه بگوييم باز هم كم است. از پسته و زعفران گرفته تا انواع ميوه، سبزي، صيفي، غلات و... همگي با مشكلات فراواني همراه است؛ برخي در بازار داخل مورد بي‌مهري قرار مي‌گيرند و برخي نيز به دليل نبود بسته‌بندي مناسب با قيمت ارزان صادر مي‌شود.
زعفران از جمله محصولاتي است كه با توليد سالانه بيش از ۳۵۰ تن زعفران مقام اول توليد و تجارت اين محصول در جهان را به خود اختصاص مي‌دهد، زعفران ايراني به 46 كشور دنيا صادر مي‌شود.
بيش از 95 درصد از زعفران جهان در ايران توليد مي‌شود اما ارزش افزوده اين محصول نصيب كشورهايي نظير اسپانيا (بزرگ‌ترين واردكننده زعفران ايران) مي‌شود در صورتي كه بيشترين زحمت براي طلاي سرخ در ايران كشيده مي‌شود چراكه براي به دست آوردن يك كيلوگرم زعفران خشك بايد كشاورزان ساعت‌ها 170 هزار دانه گل را از كلاله جدا و با حساسيت بالايي خشك كنند.
اين در حالي است كه اسپانيا به عنوان عمده‌ترين واردكننده زعفران ايراني بزرگ‌ترين صادركننده اين محصول در جهان به شمار مي‌رود. چين، استراليا، هلند و يك كشور آفريقايي نيز به كاشت و توليد زعفران مشغولند و رقباي ايران هستند.
به گفته فعالان بازار ايران زعفران را كيلويي ۲تا ۳هزار دلار مي‌فروشند، اسپانيا اين محصول را پس از بسته‌بندي با برند خود كيلويي ۵ تا ۶هزار دلار در بازارهاي جهاني مي‌فروشد. يكي از آفت‌هاي اين محصول ارزشمند و صادراتي كشور اين است كه پياز زعفران ايراني به كشورهاي همسايه قاچاق مي‌شود و افغانستان يكي از كشورهاي خريدار پياز زعفران ايران است و در توليد اين محصول پيشرفت‌هايي داشته است، هرچند اين كشور نمي‌تواند رقيب ايران باشد اما به هر حال رقباي توليد را هر چند كوچك نبايد ناديده گرفت و مهم‌تر از همه اينكه پياز زعفران ايراني ثروت بخش كشاورزي و كشاورزان است كه جلوگيري از خروج اين محصول را بر مسئولان امر ضروري مي‌سازد.
هرچند اخيراً خروج پياز زعفران از استان‌هاي خراسان شمالي و جنوبي مجاز اعلام شده و اين امر به قاچاق پياز زعفران دامن زده اما پودر زعفران همچنان همراه مسافر از كربلا و مكه به كشور وارد مي‌شود...
در كنار واردات كالاهايي كه مشابه داخلي دارند، وزارت صنعت و تجارت طي مصوبه‌اي، اخيراً ورود زعفران و پودر آن را نيز آزاد كرده است، به طوري كه سازمان توسعه تجارت با قرار دادن اين كالا در اولويت دهم كالايي، وارداتش را با ارز متقاضي آزاد كرده است.
واردات اين كالا در شرايطي كه فقط سه ماه (مهر) به فصل برداشت زعفران باقي مانده، نه تنها موجب نابساماني بازار و كاهش قيمت‌ها مي‌شود بلكه زعفران‌كاران را نيز متضرر كرده و بازار زعفران‌هاي وارداتي و بي‌كيفيت و قطعاً ارزان داغ‌تر مي‌شود.
اقتصاد مقاومتي و واردات زعفران
امسال دومين سالي است كه رهبري شعار سال را اقتصاد مقاومتي برگزيده‌اند، البته دولتي‌ها در پايان سال گذشته ليستي از اقداماتشان را براي پياده‌سازي سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي منتشر كردند اما برخي از تصميمات با اين سياست‌هاي ابلاغي از سوي رهبري در تضاد است.
آزاد‌سازي واردات محصولي مانند زعفران كه ۹۵ درصد بازار جهاني به آن تعلق دارد در سال اقتصاد مقاومتي، توليد و اشتغال، در ماه‌هاي نزديك به برداشت محصول اقدامي غيرمنطقي و به قول وزير صنعت، حرام است كه متأسفانه از سوي وزارت صنعت ابلاغ شده است.
در اين ميان سكوت وزارت جهاد كشاورزي كه خود را متولي و حامي توليد مي‌داند نيز جاي سؤال دارد. اكنون كه خبر آزاد‌سازي واردات زعفران رسانه‌اي شده مجلس و سازمان‌هاي نظارتي بايد وارد عمل شوند تا ضمن لغو اين مصوبه، از آشفتگي بازار اين محصول پر‌سود كشور دفاع كنند.
همچنين استانداران خراسان شمالي و جنوبي نيز بايد از اختيارات خود استفاده و وزارت صنعت را مجبور به لغو اين مصوبه كنند چراكه با رسيدن نخستين محموله زعفران بي‌كيفيت چيني، افغاني و... به بازار ايران نه تنها زعفران‌كاران متضرر مي‌شوند بلكه احتمال ادغام شدن زعفران ايراني و خارجي و به هم ريختن بازار زياد است، از اين رو ضرورت دارد وزارت جهاد كشاورزي، انجمن زعفران ايران و استانداران و... هر چه سريع‌تر نسبت به لغو مصوبه واردات زعفران اقدام كنند.
