نويسنده: ميترا شهبازيدرحالي سيستان و
بلوچستاني‌ها در اين روزهاي گرم سال با بي‌آبي دست و پنجه نرم مي‌کنند که به گفته
کارشناسان علاوه بر معضل رودخانه هيرمند که افغان‌ها حق آبه ايران را تامين نمي‌کنند،
مسئولان نيز براي مديريت منابع آبي موجود برنامه‌اي ندارند و نتيجه آن همين بي‌آبي
مکرر استان مي‌شود. معضلي که به گفته نمايندگان مجلس به افزايش شمار مهاجران و
معضل حاشيه‌نشيني مي‌انجامد.
دولتمردان توجهي به
درد بي‌آبي ندارند
درحالي معضل بي‌آبي
در سيستان و بلوچستان طي دو دهه اخير با افزايش گرما و شدت خشکسالي افزايش يافته
است که دولتمردان نيز براي رفع اين معضل برنامه‌اي ندارند. در اين راستا نماينده مردم
زابل در مجلس شوراي اسلامي به خبرنگار «جوان» مي‌گويد:« معضل بي‌آبي در سيستان و
بلوچستان به 2 بخش جداگانه عدم تامين حق آبه ايران از سوي افغانستان و عدم مديريت
منابع آبي موجود در داخل بر مي‌گردد.»
حبيب دهمرده با
اشاره به اينکه طي دو دهه اخير که کمبود آب در اين استان شدت يافته است مي‌افزايد:«
متاسفانه در اين مدت زمان سيستان و بلوچستاني‌هاي با بدعهدي افغان‌ها نسبت به
پرداخت حق‌آبه ايران مواجه شده‌اند و تنها در 2 ماه از سال آب رودخانه هيرمند به
سمت ايران سرريز و هامون پرآب مي شود. بنابراين در غير از اين ايام هامون خشک است
و قطره‌اي آب در آن يافت نمي‌شود.»
محل ذخيره منابع آبي
در حال نابودي
با اينکه ورود منابع
آبي به استان از اهميت بالايي برخوردار است، اما نبود برنامه ريزي براي مديريت
منابع آبي نيز درد ديگري است که مسئولان دولتي براي مردم سيستان و بلوچستان با
اهمال‌کاري هايشان به همراه آورده‌اند. به طوري که نماينده مردم زابل در مجلس شوراي
اسلامي ضمن اشاره به ورود سالانه 820 ميليون متر مکعب آب از طريق رودخانه هيرمند
به ايران مي‌گويد:« اين منابع آبي در گودال‌هايي به نام «چاه نيمه» ذخيره مي‌شود
که به طور طبيعي ايجاد شده‌اند و آب شرب تمام شهرستان‌هاي استان را در طول سال
تامين مي‌کنند.»
دهمرده ادامه مي‌دهد:«
علي‌رغم اهميت بسيار اين گودال‌ها، اما اهمال‌کاري مسئولان طي ادوار گذشته، اين
محل‌هاي ذخيره منابع آبي را مورد تهديد قرار داده است که درصورت پر شدن آنها
سيستان و بلوچستان همين مقدار اندک منابع آبي را هم ندارد. به طور کلي، عدم برنامه
ريزي براي حفاظت از آنها، منجر به افزايش تبخير منابع آبي، رسوب‌گذاري گودال‌ها و
به دنبال آن پر شدن چاه نيمه‌ها شده است.»
وي، مي‌افزايد:« طبق
گزارش وزارت نيرو، سالانه حدود 300 ميليون متر مکعب آب از همين گودال ها تبخير مي‌شود.
اين رقم يعني به اندازه نياز 10 ساله زاهدان به آب شرب است که تبخير مي‌شود. در
حال حاضر آبي که از زابل به زاهدان منتقل مي‌شود حدود 25 ميليون متر مکعب آب در طول
سال است. بنابراين در هر تابستان نزديک به 10 سال مصرف آب زاهدان يک جاه در اثر بي
توجهي مسئولان تبخير مي شود. علاوه بر اين ادامه رسوب گذاري هم سبب اين مي شود که
چاه نيمه ها و محل ذخيره آب ما پر شوند که اگر پر شوند گزينه ديگري براي ذخيره آب در
استان نداريم.»
مردم زير آفتاب داغ
در انتظار تانکر آب
البته همانطور که
قبل تر نيز گفته شد، معضلات اين استان به همين جا هم ختم نمي‌شود و مسئله ديگري که
دهمرده نماينده مردم زابل از آن انتقاد مي‌کند، عدم برنامه ريزي مسئولان براي تعويض
خطوط انتقال آب است که بيش از 30 درصد آن ها فرسوده هستند.
همچنين با توجه به
اينکه اغلب شمال سيستان و بلوچستان از انشعابات آب بهره‌مند هستند، اما باز هم به
دليل افت فشار و قطعي مکرر آب، باز هم بايد آب رساني با تانکر در آنها انجام شود
که نارضايتي شديد مردم را به همراه دارد.
البته شرايط در شمال
استان به مراتب بهتر است. به طوري که جنوب استان در شهرستان سرباز بيش از 700 روستا حتي از انشعاب آب هم برخوردار نيستند
و مردم اين مناطق بايد هر روز زمان زيادي را در انتظار تانکرهاي آب زير آفتاب داغ
بگذرانند. تانکرهايي که به گفته مسئولان معلوم نيست در طول مسير گرفتار چه حادثه‌هايي
شوند و به مقصد برسند يا نه! البته همين تعداد روستا در يک شهرستان هم گواه وجود
هزاران روستاي بي‌آب در استان است. چرا که جمعيت اين شهرستان به حدود 200 هزار نفر
مي‌رسد و تنها گوياي بخش کوچکي از درد جمعيت 2 ميليون و 800 هزار نفري استان است که
با کمبود آب دست و پنجه نرم مي‌کنند.
