در حاليکه بيابان زايي باعث مهاجرت بسياري از هموطنان شده اما مسئولان هر سال حرف هاي تکراري مي زنند و هنوز اقدامي تاثير گذار صورت نگرفته است

سرانه بيابان ايراني ها دوبرابر جهان است

يکبار ديگر روز جهاني مقابله با بيابان زايي از راه رسيد و باز هم مسئولان امر يادشان افتاد که بايد حرف هايي در اين رابطه بزنند و با ارايه آمار و ارقام، هشدارهايي بدهند که مشخص شود آنها هم مي دانند در حال حاضر بيابان چه بلايي به سر ايران مي آورد و تا چند سال آينده چه تصويرص بايد از جنگل ها و مراتع مان داشته باشيم. البته امسال هم روز جهاني مقابله با بيابان زايي با شعار سمبليک «سرزمین ما، خانه ما و آینده ما» تلاش خواهد کرد تا مردم را با اين پديده بيشتر آشنا کند. اما قافل از اينکه در شرايطي که ما با شعارها و حرف هاي سمبليک سرخودمان را گرم کرده ايم يک پنجم ايران تحت تاثير بيابان است و با اينکه سرانه بيابان در جهان 2هزار نتر مربع است، اين عدد در ايران بيش از دو برابر بوده و به 4300 متر رسيده است.

حالا ديگر بحث خشکسالي و تبديل مزارع وزمين هاي کشاورزي به بيابان ديگر از يک موضوع عادي خارج شده و مي توان از آن به عنوان يک معظل اجتماعي و موضوع امنيتي ياد کرد. چرا که هم اکنون در بسياري از مناطق و روستاهاي مختلف کشور مردم به خاطر خشکسالی و فقر دست به مهاجرت مي زنند. زمانيکه آنها خود را در بياباني بي آب و علف مي بينند، عطاي زندگي در سرزمين ابا و اجداديشان را به لقايش مي سپارند و بار سفر مي بندند و گواه اين ادعا هم افزايش روزافزون حاشيه نشيني در اطراف شهرهاي کوچک و بزرگ است.

ايران در مسير بيابان شدن

بر اساس گزارش هاي سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري کشور، در حال حاضر بیش از ۲۰ درصد مساحت ایران تحت تاثیر بیابان‌زایی قرار دارد. همچنين سرانه بیابان در کشور ما ۴۳۰۰ متر مربع است، این در حالیست که سرانه بیابان در جهان ۲۰۰۰ متر مربع است.

همچنين و بر پايه آمارهای کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی، حدود یک ششم جمعیت جهان، سه چهارم اراضی خشک جهان، یک سوم خشکی‌های روی کره زمين در معرض بیابانی شدن قرار دارند که در همين رابطه ۱۱۰ کشور دنیا در معرض بیابان زایی هستند.

"بعد از تغییر اقلیم و گرمایش جهانی و کمبود آب، بیابان‌زایی سومین چالش کره زمین محسوب می‌شود. در ایران نیز بیش از ۲۰ درصد مساحت کشور تحت تاثیر بیابان‌زایی قراردارد که همين مسئله سرانه بيابان در ايران را به بيش از دوبرابر سرانه جهاني رسانده است."

اينها صحبت هاي رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور است که معتقد است کارهاي خوبي هم در رابطه با بيابان زدايي صورت گرفته و مي گويد: "اقدامات خوبی در سطح هشت میلیون هکتار از اراضي کشور انجام شده اما هنوز تا رسیدن به نقطه تعادل ، کارهاي زيادي داريم و بايد حدود هفت و نیم میلیون هکتار عملیات بیابان زدایی ديگر انجام شود. بر اساس آمار از سال ۲۰۰۰ در جهان حدود ۱۷۳ میلیون مهاجرت داشتیم ولی در سال ۲۰۱۵ این رقم به ۲۴۴ میلیون نفر رسید که افزایش ۴۱ درصدی مهاجرت در جهان را نشان می‌دهد."

خداکرم جلالی با تاکید بر اینکه مهاجرت‌ها نشانه تخریب سرزمین، بی‌ثباتی سیاسی، ناامنی غذایی، فقر و جنگ است، ادامه مي دهد: "پدیده جنگ‌افروزی از جمله موضوعات مهمی است که باعث تخریب سرزمین‌ها و از بین رفتن منابع می‌شود. امسال در روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی با شعار «سرزمین ما، خانه ما و آینده ما»، باید تلاش کنیم نسبت به شناخت توانایی سرزمین‌مان و ایجاد فرصت‌ها برای پایداری زندگی مردم اقدام کنیم و با توجه به شرایط اقلیمی و استعداد هر منطقه اجازه ندهیم مردم به خاطر خشکسالی و فقر دست به مهاجرت بزنند زیرا مهاجرت بی‌رویه موجب حاشیه‌نشینی دراطراف شهرها می‌شود."

وي ادامه مي دهد: "با توجه به اقدامات صورت گرفته در کشور در زمینه بیابان‌زدایی در سطح هشت میلیون هکتار، در دولت یازدهم ۱۸۴ هزار و ۵۸۰ هکتار عملیات بیابان‌زدایی از جمله احداث بادشکن، بذرپاشی، نهال‌کاری، مالچ‌پاشی، مراقبت و آبیاری صورت گرفت همچنین در قالب پروژه‌های ترسیب کربن با جوامع بین‌المللی در زمینه بیابان‌زدایی همکاری داشتیم."

حرفهاي تکراري و بي عمل

سال گذشته درست در همين روزها بود که به بهانه روز جهاني مقابله با بیابان‌زایی، اعلام شد بيابان در ايران با شتاب زيادي در حرکت است. به طوري که به دو برابر میانگین جهانی رسیده اما این معضل با رفتن به سوی انرژی‌های نو و کاهش وابستگی به آب و خاک قابل کنترل است.

شعار سال قبل هم "حفاظت از زمین و احیای اراضی با مشارکت مردم" بود. شعاري که مثل اين 23 سالي که مردمان ساکن کره زمین روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی را با حرف هايي که از طرف مسئولان زياد جدي گرفته نمي شود، گرامی می‌دارند.

جالب اينکه پارسال هم رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور همين حرفهاي تکراري امسال را گفت و مدعي شد: "حدود 5/7 میلیون هکتار کانون بحرانی بیابان‌زا در کشور وجود دارد که از این میزان حدود 3 میلیون هکتار آن غبار ایجاد می‌کند. همچنين میزان فرسایش خاک در کشور ما بیش از 16 تن در هکتار بوده و سرانه بیابان حدود 4 هزار و 300 متر مربع است که این مقدار، دو برابر میانگین جهانی است."