نویسنده: نيره ساري
رئيس سازمان محيطزيست در حالي يكي از مديران دولت اصلاحات را با 10 جلد پرونده تخلفات (محروميت از انتصاب به پستهاي حساس و مديريتي در دستگاههاي دولتي به مدت 10 سال) به خدمت گرفته است كه در جديدترين تخلف اين فرد نيز شاهد پنهانكاريها و خلاف واقعگويي محرزش در مرگ هيركان، پلنگ رهاسازي شدهاي بوديم كه بدون كوچكترين تحقيق كارشناسي به شوق رسانهاي شدن در جنگلهاي گلستان رهاسازي و منجر به از بين رفتن آن شد. همچنان هم برخورد با خاطيان پرونده پنهانكاري مرگ هيركان و اعلام جزئيات آن از امروز به فردا موكول ميشود.
ماجرا به مرداد93 بر ميگردد كه افرادي ناشناس دو توله پلنگ ايراني را در مقابل اداره محيطزيست كردكوي رها ميكنند. اين دو توله پلنگ كه بعدها هيركان و وركان نام گرفتند به اداره كل حفاظت محيطزيست استان گلستان منتقل و به مدت دو سال توسط مسئولان اين اداره نگهداري ميشوند.
با وجود اينكه متخصصان حيات وحش معتقد بودند با فنسكشي ساده و اختصاص فضايي مناسب ميتوان اين دو پلنگ ارزشمند را طي چند ماه با زندگي در طبيعت سازگار كرد و سپس در صورت اطمينان از توانايي ادامه حيات آنها در طبيعت، مورد رهاسازي قرار داد، اما اداره كل محيطزيست استان گلستان درخواست رهاسازي يكي از اين دو حيوان را در پارك ملي گلستان به سازمان محيطزيست ارائه ميكند. اقدامي كه با مخالفت مؤكد كارشناسان مواجه شد و در تبيين علت آن گفتند چون اين پلنگها از تولگي در محيط محصور بوده و شكار و شيوه زندگي در طبيعت را نياموختهاند، احتمال از بين رفتن آنها در طبيعت زياد است.
اصرار بیدلیل به انجام يك اقدام
اصرار مدير كل محيطزيست استان گلستان به جايي ميرسد كه سرانجام در همايش مديران محيطزيست كشور در گرگان وي موفق ميشود امضاي موافقت ابتكار را با اين رهاسازي در گرگان دريافت كند و روز سوم شهريور ماه با تبليغات رسانهاي فراوان و در حالي كه يك گردنبند ردياب بر گردن پلنگ ماده نصب شده بود، در پارك ملي گلستان رهاسازي شد و مقرر ميشود وركان هم در آيندهاي نزديك در طبيعت رها شود.
چندي قبل بود كه پس از گذشت حدود 9 ماه از رهاسازي «هيركان» يكي از اين دو توله پلنگ، زمزمههايي از مرگ هيركان بر سر زبانها افتاد، اما به دنبال اين زمزمهها مدير روابط عمومي اداره كل محيطزيست استان اعلام كرد: «هيركان زنده است و ما نقشه حركتي او را به صورت روزانه داريم.» وي همچنين گفته بود «ردياب ماهوارهاي كه به هيركان متصل است اين قابليت را داراست كه اگر هيركان بميرد از كار ميافتد و كارشناسان اداره كل متوجه عدم حركت اينگونه ميشوند!»
حقيقت توسط محيطبانان فاش شد
اين اظهارات در حالي است كه حقيقت توسط محيطبانان منطقه فاش و از اينجا به بعد برگ برگ پنهانكاريهاي سازمان محيطزيست رو شد.
هرچند كه مرگ اين پلنگ توسط مدير كل حفاظت محيطزيست استان گلستان مورد تأييد قرار گرفت، اما اين مرگ در شرايطي بود كه لاشه اين حيوان كشف نشده و تنها قلاده اين پلنگ كشف شده است. پس از اين يافتهها نشان داد سيگنال مرگ هيركان در مهر ماه سال گذشته ارسال و ثبت شده با اين حال معاون اين اداره كل در تمام اين ماهها همچنان از وضعيت خوب هيركان به رسانهها گزارش ميكرده است. يعني گردنبند ردياب ماهوارهاي هيركان، ماهها بهدستور مسئولان محيطزيست استان، توسط محيطبانان در پارك ملي گلستان جابهجا ميشده است تا مسير حركتي ردياب را بهعنوان مستند زنده بودن هيركان به رسانهها ارائه كنند.
وقتي مدير متخلف ماجرا را سياسي ميكند
نكته جالب اينجاست كه اسماعيل مهاجر در قامت مدير كل محيطزيست استان گلستان به جاي بررسي كارشناسانه، موضوع مرگ هيركان و اينكه تقصيرها را به گردن بگيرد و يك عذرخواهي كوچك بكند، به اقدامات سازماندهي شده عليه خودش و مجموعه دولت در زمان تعيين كابينه جديد دولت اشاره كرد و گفت: اينكه عدهاي اعلام ميكنند هيركان تنها ۳۵ روز زنده بوده كذب است و بيشتر جوسازي و غوغاسازي براي انتخاب هيئت دولت است! اين در حالي است كه به رغم تكذيب خبر كشف لاشه هيركان در سي و پنجمين روز رهاسازي توسط آقاي مدير، فايل صوتي از وي منتشر شد كه در آن مرگ هيركان را سه تا چهار ماه پس از رهاسازي (آذر تا دي 95) اعلام كرده است.
عقبنشيني تمامعياري كه بعد از ماهها پنهان كردن خبر مرگ هيركان، اين سؤال را ايجاد كرد كه آقاي مدير با اعلام تاريخ حقيقي مرگ و جزئيات كشف لاشه حيوان، چرا بار سنگين متهم شدن به دروغگويي و ادامه اظهارات ضد و نقيض را از دوش خود برنداشته و با بيان حقيقت غائله را ختم نميكند؟! كه بعدتر مشخص شد اداره كل حفاظت محيطزيست استان گلستان اكنون اتهام ماهها پنهانكاري مرگ هيركان را پذيرفته و تلاش دارد خود را از اتهام صدور دستور چرخاندن ردياب در منطقه و انتشار نقشه جعلي مسير حركتي هيركان تبرئه كند.
اما بشنويد از مدير كلي كه علاوه بر محكوميت به انفصال دائم از پستهاي حساس و مديريتي در دستگاههاي دولتي، اكنون در عين حال كه حقوق بازنشستگي دريافت ميكند به صورت غيرقانوني در سمت مدير كل حفاظت محيطزيست استان گلستان به فعاليت مشغول است؛ چراكه اسماعيل مهاجر برابر رأي شماره 928 مورخه 28 شهريور 1386 صادره از هيئت بدوي رسيدگي به تخلفات اداري كاركنان سازمان به مجازات محروميت از انتصاب به پستهاي حساس و مديريتي در دستگاههاي دولتي به مدت 10 سال محكوم شده بوده است. وي در حالي با روي كار آمدن معصومه ابتكار و به دستگيري سكان مديريت محيطزيست كشور، در پست مديريت منصوب شده كه اين انتصاب بر خلاف رأي مورد اشاره بوده است. كما اينكه پنهانكاريهاي و خلاف واقعگوييهاي محرز وي در مرگ هيركان را هم كسي نيست كه پيگيري كند و انقراض گونههاي نادر ايراني با همين سياسيكاريها ادامه دارد.