نويسنده: مريم احمدي
سالهاست با افزایش فصل گرما بیماری های مشترک میان انسان و دام به ویژه
بیماری تب مالت در نواحي شهري و روستايي کشور
جولان مي دهد. بيماري که هزينه هاي درماني بسياري روي دست خانواده هاي افراد مبتلا
مي گذارد. ضمن اينکه اين بيماري در دام ها سبب کاهش وزن، کمبود شير، سقط جنين و مرگ دام ها و حيواناتي چون سگ ها و پرندگان شده و اقتصاد
روستاييان را به شدت تحت الشعاع قرار مي دهد. تا آنجا که حالا به عنوان يکي از بيماري
هاي زيان ده از نظر اقتصادي مطرح شده است. اگرچه مسئولان سازمان دامپزشکي کشور بارها
علت افزایش موارد انسانی تب مالت در کشور طي سالهاي اخير را کمبود واکسن در سال‌های ۸۸ تا ۹۰ اعلام کرده اند اما امار مبتلايان دو سه
اخير نشان مي دهد به رغم گزارشات مسئولان مبني بر وادارت ميزان قابل توجهي از واکسن
اين بيماري و البته تدوين "طرح جامع پيشگيري
از بيماري تب مالت" هنوز هم اين بيماري همچون گذشته قرباني مي گيرد .
مشکل تامين واکسن
هنوز در صدر است!
در حالي که مسئولان
سازمان دامپزشکي کشور اذعان کرده اند به شرط تامین کافی واکسن مطمئن و کیفی، شاهد کاهش
چشمگير بیماری تب مالت در کشور ظرف سه تا چهار سال خواهیم بود و از طرفي مسئولان وزارت
بهداشت از افزايش واردات واکسن اين بيماري خبر مي دهند اما شرايط موجود و ميزان بالاي ابتلاي به تب مالت در
استان هاي همدان لرستان و کرمانشاه نشان مي دهد در اين خصوص هنوز مشکلاتي وجود دارد.
بالا بودن هزينه واردات واکسن و عدم تخصیص اعتبار برای اجرای طرح پیشگیری از تب مالت
از جمله مواردي است که مديران اداره دامپزشکي
کشور به ان اشاره مي کنند.
دکتر محمودرضا رسولی
مدیرکل دامپزشکی استان همدان با اشاره به تدوین
طرح جامع پیشگیری از بیماری تب مالت مي گويد:
با وجود اینکه از تدوین این طرح 3 سال می‌گذرد اما متأسفانه برای عملیاتی شدن این طرح
تأمین اعتبار صورت نمی‌گیرد در حالي که در صورت عملیاتی شدن این طرح، شیوع بیماری تب
مالت 50 درصد کاهش می‌یابد.
معاون دفتر بهداشت
و مدیریت بیماریهای مشترک انسان و دام سازمان دامپزشکی نيزبا تاييد مشکلات مالي موجود بر سر راه اجراي
اين طرح ، به مشکلات واردات واکسن هاي تب مالت از ديگر کشورها اشاره کرده و مي گويد:
متاسفانه زمان ماندگاری واکسن های تب مالت تولید داخل از لحظه تولید تا انقضا تنها
4 ماه و حتی کمتر است درحالیکه واکسن های وارداتی علاوه بر داشتن کیفیت بالاتر ، حداقل
دارای یک سال ماندگاری در یخچال هستند. بنابه گفته کریم امیری زمان انقضای کمتر از
5 ماه تا یک سال در واکسن هایی همچون تب مالت می تواند قدرت ایمنی زایی آن را کاهش
دهد در حالي که در شرایط فعلی نیز علی رغم واکسیناسیون دامها واکسن 60 الی 70 درصد
توان مبارزه با بروسلوز و افزایش ایمنی دام را نسبت به رشد و گسترش بیماری دارد . ضمن
اينکه در دامهایی که از قبل آلوده شده اند تزریق واکسن تاثیر چندانی ندارد .
گراني لبنيات صنعتي
عامل ديگر!
در کنار عدم اجراي
برنامه هاي واکسناسيون دام ها به عنوان مهمترين مانع شيوع بيماري تب مالت، بحث نبود
نظارت کافي بر وضعيت بهداشتي دام ها و محل نگه داري آنها و همچنين
استفاده از لبنيات غير پاستوريزه از جمله مصرف شیر خام و یا کف تازه روی
شیر و یا فرآورده های لبنی آلوده و غیر پاستوریزه به خصوص پنیر تازه،خامه،سرشیری که
از شیر نجوشیده تهیه شده باشد ،تماس مستقیم با بافت های حیوانی نظیر خون،ترشحات رحمی
و جنین سقط شده و انتقال تنفسی از طریق ذرات موجود در آغل و اصطبل آلوده نيز سبب شده
ابتلاي به اين بيماري در برخي استانها ازجمله لرستان از ميانگين کشوري بالاتر رود.
در اين ميان مصرف
محصولات لبنی غیرپاستوریزه به دليل گراني لبنيات صنعتي و پاستوريزه به عنوان شایع‌ترین دلیل شیوع تب مالت در اين استان و استان هاي چون همدان و کرمانشاه عنوان شده است.
