غلامحسين بهبودي
ماه رمضان در طول دفاع مقدس پر رنگ و پرمعنا بود! نه تنها به اين دليل كه اين ماه در نظر رزمنده مسلمان ايراني ماه عزيزي است و مي‌بايست شعائر مذهبي خود را در جبهه‌ها به انجام مي‌رساند، بلكه به اين دليل كه ترتيب رمضان در دفاع مقدس از گرم‌ترين ماه‌هاي سال شروع شد و تا پايان دفاع مقدس نيز همچنان در گرماي شديد فصول تابستان و بهار قرار داشت. لذا رزمندگان يكي از سخت‌ترين روزه‌داري‌هاي خود را در يكي از گرم‌ترين مناطق كشورمان تجربه كردند.
به گزارش «جوان» جالب است كه ماه رمضان در طول دفاع 10 ساله ملت ايران مقارن با گرم‌ترين ماه‌هاي سال بود. از مردادماه 1358 كه آتش جنگ در كردستان با فاجعه پاوه گرم شد، تا ارديبهشت سال 67 كه آخرين سال جنگ بود، ماه رمضان همواره در فصول گرم قرار داشت. حالا اگر توجه داشته باشيم كه عمده درگيري‌هاي سنگين جنگ تحميلي در استان خوزستان رخ مي‌داد، هزاران رزمنده ناچار بودند در شرايطي سخت و طاقت‌فرسا به استقبال ماه مهماني خدا بروند.
اولين گزارش مشهوري كه از جنگ در ماه رمضان منقول است، مربوط به زماني مي‌شود كه تعدادي از پاسدارهاي بومي و غير بومي در شهر پاوه به محاصره ضد انقلاب در مي‌آيند. اوج اين واقعه كه در ديباچه دفاع مقدس با نام «حماسه مقاومت پاوه» شناخته مي‌شود، درست مقارن با شب‌هاي احيا بود و در خلال راز و نيازهاي رزمندگان به محاصره درآمده، يكي از عجيب‌ترين و عميق‌ترين وقايع عاطفي و احساسي طول دوران دفاع مقدس در پاوه زخم خورده رقم خورد. پايان واقعه نيز به شكلي زيبا به همان فرمان معروف حضرت امام خميني(ره) ختم شد كه طي آن قواي نظامي را به حضور هرچه سريع‌تر در پاوه فراخواندند. بيانيه‌اي كه در ساعت 3 بامداد روز 27 مردادماه در زماني پخش شد كه اغلب مردم كشورمان پاي سفره سحري نشسته بودند.
بعد از شروع جنگ تحميلي در 31 شهريورماه 1359 تا مدتي گزارش مشهوري از ماه رمضان در جبهه‌ها وجود نداشت تا اينكه به 23 تيرماه 1361 مصادف با 22 رمضان سال 1402 مي‌رسيم. در چنين روزي دستور آغاز عمليات «رمضان» در گرماي تيرماهي و آن هم در يكي از خشك‌ترين مناطق كشورمان يعني در جنوب خوزستان (پاسگاه زيد، شلمچه و. . . ) صادر شد. عملياتي سخت و پر فراز و نشيب كه در تلاقي برخورد رزمنده مسلمان ايراني با عزيزترين و گرامي‌ترين ماه سال، صحنه‌هاي به يادماندني و زيبايي را خلق كرد. اين عمليات هرچند در مراحل پاياني خود با عدم‌الفتح رو به رو شد و رزمندگان به ناچار از متصرفات خود در محور تنومه و شرق بصره عقب نشستند، اما عمليات «رمضان» همواره در ديباچه دفاع مقدس بي‌نظير و شگفت‌انگيز باقي ماند.
انجام عمليات بيت المقدس7 در خردادماه 1367 از ديگر وقايعي است كه نام «رمضان سخت و طاقت‌فرسا» را در اذهان رزمندگان زنده مي‌سازد. البته اين عمليات در زماني آغاز شد كه كمتر از يك ماه از پايان ماه رمضان مي‌گذشت، ولي مقدمات و آماده‌سازي ورود رزمندگان به بيت المقدس7، درست در بحبوحه روزهاي گرم و طولاني ماه رمضان انجام مي‌گرفت. به گونه‌اي كه برخي از رزمنده‌ها با دهان روزه، پياده‌روي‌هاي طولاني را تجربه مي‌كردند و آموزش‌هاي سختي را پشت سر مي‌گذاشتند.
در يك نگاه كلي همواره روزه‌داري در جبهه‌هاي دفاع مقدس كه مملو از شعائر و شعارهاي مذهبي بود، از ماندگارترين خاطرات رزمندگان به شمار مي‌آيد. در پايان اين گزارش شما را دعوت مي‌كنيم به گوشه‌هايي از خاطرات رزمنده حجت‌الاسلام علي اكبر محمدي: سحري خوردن كنار آرپي‌جي و مسلسل، وضو با آب سرد و قنوت در دل شب توصيف ناشدني است. ربّناي لحظات افطار از پايان يك روزه خبر مي‌داد، ربّنايي كه تمام وجود رزمندگان مملو از حقانيت آن بود. بچه‌ها با اشتياق فراوان براي نماز مغرب و عشا وضو مي‌گرفتند، ماشين توزيع غذا به همه چادرها سر مي‌زد و افطاري را توزيع مي‌كرد. سادگي و صميميت در سفره افطار ما موج مي‌زد و ما خوشحال از اينكه خدا توفيق روزه گرفتن را به ما هديه داده بود سر سفره مي‌نشستيم و بعد از خواندن دعا با نان و خرما افطار مي‌كرديم. دعاي توسل و زيارت عاشورا هم در اين روزها حال و هواي ديگري داشت. معـنويتــي كه «السلام عليــك يــا اباعبدالله» در زيارت عاشورا يا «وجيه عندالله اشفع لنا عندالله» در دعاي توسل به سفره افطار و سحر ما هديه مي‌كرد، غيرقابل توصيف است. همين بنيه معنوي و عدم غفلت از لحظات معنوي، رزمندگان را از ديگران ممتاز كرده بود. نمي‌توان اين لحظات را آن طور كه بايد بيان كرد. در يك مقطع در لشكر 28 سنندج بودم و قرار بود بعد از يك هفته به خانه برگردم اما جاذبه اين ماه مرا در كردستان ماندگار كرد. ماه رمضان بهترين و زيباترين خاطرات را براي ما در سنگرها به ارمغان مي‌آورد.
