نويسنده: عبدالله امينيپور
كتابي كه در اين مختصر در پي معرفي آن به شما گراميان هستيم، ترجمه جلد نخست تاريخ آلسعود نوشته شهيد ناصر السعيد است. كتاب در دهه 70 ميلادي، حدود 50 سال پيش نوشته شده است و نويسنده بهرغم سكونت در خارج از عربستان، پس از چاپ و نشر اين اثر، با حمايت خاندان سلطنتي آلسعود ترور شد و جان باخت! وي در كتاب هزار و 40 صفحهاي خويش، به بررسي جوانب گوناگون انديشه و عمل اعضاي خاندان آلسعود از نظر فساد و انحرافات اخلاقي ـ سياسي پرداخته و كوشيده است با پژوهش تاريخي، تبار يهودي اين خانواده را ثابت كند. نگارش كتاب، همعصر با دوران پادشاهي فهد بن عبدالعزيز بوده و بيشتر رسواييهاي اين پادشاه گزارش شده است.
محتواي كتاب
1ـ صفحات نخستين آن به بررسي شجرهنامه خاندان آلسعود ميپردازد و ثابت ميكند ريشه و تبار اين خانواده به يهود بازميگردد، (1) چنان كه ويژگيهاي نژاد يهود گزارش شده است از آيات قرآن كمك گرفته ميشود.
2ـ در ادامه چگونگي حمايت از جنبش محمد بن عبدالوهاب كه به پيدايش انديشه و فرقه وهابيت انجاميد گزارش شده است، مراحل قرار گرفتن رهبري ديني در دست محمد بن عبدالوهاب و واگذاري رهبري سياسي عربستان به آلسعود ـ كه توسط يهوديان بريتانيا و امريكا طراحي شد و به اجرا در آمد ـ شرح داده ميشود.
3ـ نويسنده تلاش كرده است تمامي جوانب و اقدامات مجرمانه خاندان آلسعود را از قلم نيندازد، از اينرو در ادامه به گزارش جنايات و قتلعامهاي اينان بر ضد قبايل، سران و شيوخ عربستان ميپردازد و براي اثبات گفتههاي خود از تصاوير، عكسها و گزارش جاسوسان، مأموران و ديپلماتها استفاده ميكند(2) تا فسادهاي اخلاقي و سياسي را افشا كند.
4- ارتباط تنگاتنگ و ژرف خاندان سلطنتي با انگليسيها در قرن گذشته ميلادي و اكنون با امريكاييها گزارش ميشود، چنان كه به معرفي بيگانگان و خدمات سرويسهاي جاسوسي بريتانيا و امريكا ميپردازد.
5- روابط نزديك، اما محرمانه خاندان سعودي با بنگوريون، بنيانگذار رژيم اسرائيل و حمايتهاي آلسعود از اين رژيم گزارش ميشود كه در جلد دوم خواهد آمد.
6ـ ترتيب خاصي در درج مطالب كتاب نبود، مثلاً از ابتداي پيدايش اين خاندان اقدامات تجاري، جنگي، سياسي، اجتماعي و... همچنين از اولين تا آخرين حاكم آلسعود و كارهاي پيش و پس از روي كار آمدن مطالب آغاز و پايان نيافته است.
7ـ گزارش گذرايي از فعاليتهاي سياسي و زنداني شدن نويسنده نيز آمده است.
8ـ خيانتهاي رژيم به فلسطين برشمرده شده، جنايات خاندان سعودي در داخل و ذكر اسامي شهيدان و مبارزان آمده و به قيامهاي مردمي اشاره شده است.
9ـ اشغال شهرها و مناطق عربستان، نابود كردن اماكن تاريخي ـ مذهبي، قتل، غارت و مفاسد اخلاقي سران نيز گزارش شده است.
10ـ مطالبي درباره هاشميان ـ شريفزادگان (اشراف يا شرفا) حاكمان پيشين مكه و حجاز آمده و مقايسهاي بين عملكرد اينان و سعوديان انجام شده است.
11ـ بيان نمونههايي از تحجرگرايي و عملكرد ارتجاعي سعوديان و مخالفت با پديدههاي پيشرفته در آغاز حكومت بر عربستان نيز از ديگر مطالب كتاب است.
12ـ چنان كه در ادامه شاهد اين مطلبيم: اعتراضات جهان اسلام و گردهمايي عالمان بر ضد آلسعود، ظهور و سقوط سپاه اخوان، تقسيم كشورهاي عربي و مرزبندي توسط بريتانيا، دخالتهاي سياسي آلسعود در كشورهایی مثل پاكستان، يمن، مصر، لبنان، كشورهاي خليجفارس و....
نكات شايان توجه
1- تاكنون ترجمه تمامي اثر چاپ و منتشر نشده به بازار نيامده بود، بلكه گزيدههايي از آن، چه به صورت مكتوب و چه بر سايتهاي خبري، سياسي و مذهبي آمده بود، براي نخستين بار است كه توسط نشر راه نيكان همه كتاب ترجمه و چاپ ميشود.
2ـ گرچه اوضاع سياسي ـ مذهبي، بهخصوص منطقه در زمان حاضر شايد مقتضي پرداختن به اين موضوع نباشد و چالشبرانگيز باشد و ناهمخوان با وحدت و تقريب مسلمانان شمرده شود، اما نميتوان منكر واقعيتهاي تلخ تاريخي شد. البته مخاطب كتاب عام نيست به ويژه پژوهشگران تاريخ هستند كه غير جانبدارانه محتواي آن را ارزيابي ميكنند و ميسنجند. حتي شايد مسئولان سعودي به خود زحمت پاسخ به تاريخ را بدهند. امروز به هيچوجه نميتوان منكر نفوذ و تأثير حكومت آلسعود بر جهان اسلام و دنياي سياست شد. حمايتهاي مالي اين خاندان چنان گسترده و گزاف است كه حمايت و تبليغ هيچ كشور اسلامي به پاي آن نميرسد، اما توجه به تبار يهودي اين خاندان، حمايتهاي بيدريغشان از رژيم اشغالگر اسرائيل، انگليس و امريكا و ايجاد پايگاه براي بيگانگان در منطقه، ايجاد انحرافات مذهبي در بين مسلمانان، تباهكاريهاي اخلاقي و... شايد در اذهان آزاده و بيطرف خوانندگان تأثير بگذارد و باعث بيداري و هوشياري شود و نگاه بهتري به سياستهاي داخلي و خارجي اين رژيم كنيم و رد پاي استعمار را بيابيم و عناصر وابسته و رخنه كرده را بشناسيم كه اگر حتي يك نفر هدايت و آگاه شود، گويا تمامي بشر هدايت و آگاه شدهاند «مَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا؛ هر كه نفسي را زنده سازد، گويي همه مردم را زنده ساخته است.» (3)
3ـ در برگردان اثر رعايت امانت و وفاداري به متن شده، گرچه پانوشت يا متن اضافاتي در كروشه آمده، متن عربي اشتباهات چاپي داشته و گاه نيم يا يك خط تكرار شده است.
4ـ در برگردان و ترجمه اشعار عربي ـ كه گاه با لهجه عامي و محلي بود ـ ترجمه تمامي يا خلاصه شعر آمده است، حتي برخي عربدانان فاضل با اصطلاحات محلي ناآشنا بودند. آدمي به ياد فارسيداناني ميافتد كه از درك و فهم كامل واژگان و محتواي اشعار كهن فارسي مثل شعرهاي سعدي، حافظ و مولوي ناتوانند.
5ـ تعابيري در كتاب ديده ميشود كه مُلهِم گرايش چپگرايانه نويسنده است، مثلاً در صفحات 110، 126 و 175 متن عربي اصطلاحي ديده ميشود كه ميتوان چپگرايانه برداشت كرد يا در صفحات 117، 174 و... تعابيري ديده ميشود كه بيانگر پانعربيسم و تعصب عربي است، اما در ترجمه تعديل و تلطيف شده است.
قطعاً اين اثر براي خوانندگان مفيد است و آنان را با آلسعود آشناتر ميكند و به پژوهندگان تاريخ معاصر، بهخصوص تاريخ عربي ـ اسلامي ياري ميرساند. اميد آنكه علاقهمندان را مفيد و مقبول افتد.
*پينوشتها در سرويس تاريخ جوان موجود است.