مترجم: علي طالبي
محققان موفق شدند يك ابزار كمكي براي حركت اندام بيماراني كه سابقه سكته مغزي داشته‌اند طراحي كنند كه با ذهن كنترل مي‌شود. طبق پژوهش جديد بيماران سكته مغزي كه مغزشان آموزش‌ديده تا دستگاه وصل شده به دست فلج خود را باز و بسته كنند مي‌توانند تا حدودي حركت دستشان را كنترل كنند.
محققان در اين باره مي‌گويند: شركت‌كنندگان با كنترل ذهني دستگاه به كمك رابط مغزي- كامپيوتري به بخش‌هاي سالم مغزشان آموزش دادند تا وظايفي كه قبلاً به‌وسيله نواحي آسيب‌ديده مغزشان انجام مي‌شد را به عهده بگيرند.
دكتر ديويد باند كوشيد تا با بهره‌گيري از يك تناقض بفهمد مغز چگونه حركت اندام جنبشي را كنترل مي‌كند. به‌طوركلي قسمت‌هايي از مغز كه وظيفه كنترل حركات را بر عهده‌دارند در سمت مخالف اعضايي كه تحت كنترل آن‌هاست، قرار دارند؛ اما يك دهه قبل، لوتارد و باندي كه اكنون محقق فوق دكتري مركز پزشكي دانشگاه كانزاس است پي بردند قسمت كوچكي از مغز در طراحي حركات همان سمت از بدن نقش دارد. آنها دريافتند براي حركت دست چپ سيگنال‌هاي الكتريكي كه طرح حركت را نشان مي‌دهند، نخست در ناحيه حركتي سمت چپ مغز ظاهر مي‌شوند. در حدود يك‌هزارم ثانيه، ناحيه حركتي سمت راست فعال مي‌شود سپس قصد حركت به انقباض فعال ماهيچه‌هاي دست ترجمه مي‌شود.
فردي كه دست و بازوي چپش فلج شده، ناحيه حركتي سمت راست مغزش آسيب‌ديده است اما غالباً سمت چپ مغز اين فرد سالم است؛ يعني بسياري از بيماران سكته مغزي هنوز هم مي‌توانند سيگنال‌هاي الكتريكي را توليد كنند كه مفهوم حركت را نشان مي‌دهند اما اين سيگنال هيچ جا نمي‌رود چون ناحيه‌اي كه طرح حركت را به اجرا درمي‌آورد ازكار افتاده است.
لوتارد اظهار داشت: ما معتقديم اگر بتوان سيگنال‌هاي حركتي كه با حركت دادن اعضاي جنبشي همان سمت در ارتباطند را با حركات فعال آن دست پيوند داد، ارتباط‌هايي در مغز ايجاد مي‌شود كه به نواحي سالم مغز امكان مي‌دهد كنترل دست فلج شده را به عهده بگيرد.
اينجاست كه ايپسي هند (Ipsihand)، دستگاهي كه توسط دانشمندان دانشگاه واشنگتن ساخته شد وارد عمل مي‌شود. ايپسي هند از يك كلاهك داراي الكترود كه سيگنال‌هاي الكتريكي مغز را تشخيص مي‌دهد، يك كامپيوتر كه سيگنال‌ها را تقويت مي‌كند و يك بست كه بر روي دست فلج بسته مي‌شود تشكيل‌شده است. دستگاه قصد فرد براي باز كردن يا بستن دست فلج را تشخيص مي‌دهد و دست را درحالي‌كه انگشت دوم و سوم به سمت انگشت شست خم‌شده در يك دسته گيره مانند حركت مي‌دهد. اين كلاه فرمان‌هاي مغز را براي باز و بسته‌كردن دست بي‌حس دريافت مي‌كنند و از طريق سيستم رايانه‌اي هوشمند سيگنال‌هاي حركتي را به دست بي‌حس منتقل مي‌كنند.
محققان براي آزمايش ايپسي هند مأمور شدند تا بيماران سكته مغزي متوسط تا شديد را آموزش دهند تا از دستگاه در خانه استفاده كنند. شركت‌كنندگان به استفاده از دستگاه حداقل پنج بار در هفته و 10 دقيقه الي دو ساعت در روز تشويق شدند. 13 بيمار درمان را شروع كردند و سه نفر به دليل مشكلات جسماني نامرتبط، مناسب نبودن قالب دستگاه يا ناتواني در رعايت زمان كار با دستگاه از ادامه دادن منصرف شدند. 10 بيمار پژوهش را با موفقيت انجام دادند. شركت‌كنندگان در شروع پژوهش و در طول دو هفته تحت ارزيابي مهارت‌هاي حركتي استاندارد قرار گرفتند. اين آزمايش توانايي آنها را در محكم گرفتن در دست و فشردن با دست و حركاتي سنگين با بازوهايشان مي‌سنجيد. ازجمله كارهاي ديگر از شركت‌كنندگان خواسته شد تا يك بلوك را بلند كنند و آن را در بالاي يك برج قرار دهند، يك تيوپ را دور تيوپ كوچك‌تر قرار دهند و دست‌هايشان را به‌طرف دهانشان حركت دهند. نمرات بالاتر حاكي از عملكرد بهتر بود.
منبع: ساينس ديلي
