نویسنده: روحالله صالحي
در شرايطي كه انگليس مقررات سختگيرانهاي را در خصوص پذيرش مهاجران اتخاذ كرده و اجازه ورود هركسي را به خاك كشور خود نميدهد، اما از گزند حملات تروريستي در امان نمانده و حملات تروريستي «گرگهاي تنها» در منچستر، وضعيت امنيتي انگليس را در آستانه انتخابات پارلماني تحتالشعاع قرار داده است.
پس از حملات تروريستي داعش در فرانسه، آلمان و بلژيك، اين بار نوبت انگليس بود تا طعم تلخ تروريسم را بچشد. حمله تروريستي در سالن كنسرت «منچسترآرنا» كه طي آن دهها تن كشته و زخمي شدند بار ديگر نشان داد كه تروريسم هيچ حد و مرزي نميشناسد و حاميان آن نيز از تيررس حملات تكفيريها در امان نيستند. تروريسم كه تا چندي پيش تنها به خاورميانه محدود شده بود، الان ابعاد جهاني به خود گرفته و در سالهاي اخير كشورهاي غربي نيز در معرض اين پديده شوم قرار گرفتهاند.
درحالي كه انگليسيها شمارش معكوس براي خروج از اتحاديه اروپا «برگزيت» را كليد زدهاند، حمله تروريستي در شهر منچستر، انگليس را در شوك بزرگي فرو برد. انگليس كه يكي از حاميان و بنيانگذاران گروههاي تروريستي در سوريه و عراق است، اين بار خود قرباني تروريسم خودساخته شده است، تروريسمي كه در سالهاي گذشته ثابت كرده به حاميان خود نيز رحم نميكند. حمله تروريستي منچستر درست دو هفته قبل از انتخابات زودهنگام پارلماني انگليس در 8 ژوئن رخ داد و نگرانيها را نسبت به تكرار حملات تروريستي در روز برگزاري انتخابات افزايش داد. نكته مهم اينكه حمله منچستر زماني به وقع پيوست كه پليس انگليس سطح تدابير امنيتي در اين كشور را افزايش داده بود.
از سال 2011 كه موج جديد تروريسم در غرب آسيا با عنوان داعش و ديگر گروههاي تكفيري شكل گرفت، برخي كشورهاي منطقه از جمله عربستان و تركيه تحت رهبري امريكا و انگليس بر اين باور بودند كه ميتوانند با سرمايهگذاري روي اين غول به اهداف منطقهاي خود كه همان تضعيف محور مقاومت است، دست پيدا كنند اما ديري نپاييد محاسبات اين كشورها اشتباه از آب درآمد و الان شعلههاي تروريسم علاوه بر منطقه، دامن حاميان آنها را نيز گرفته است و مدتي است كه تركيه و كشورهاي اروپايي نيز به معضل خودساخته تروريسم گرفتار شدهاند. مقامات لندن زماني كه سلاحهاي پيشرفته در اختيار تكفيريها ميگذاشتند حتي تصور نميكردند كه زماني همين سلاحها به سوي خودشان نشانه خواهند رفت اما از بد روزگار چاقو دسته خود را بريده و دهها تن از مردم انگليس قرباني و پاسوز جناياتي شدهاند كه مقامات اين كشور در سوريه و عراق به پا كردهاند.
«گرگهاي تنها» كابوس اروپا
بر اساس آمارهاي اعلام شده نزديك به 5 هزار تن از اتباع اروپايي در كنار گروههاي تروريستي در عراق و سوريه مبارزه ميكنند و اكنون با بازگشت تروريستها به كشورهاي اروپايي از جمله انگليس كه بيشتر از اتباع همان كشورها هستند، با انجام حملات انتحاري رعب و وحشت را در بين مردم حاكم كرده و مقامات اروپايي در مقابله با اين پديده خطرناك درمانده شدهاند. حملات تروريستي انفرادي در قالب پديده موسوم به «گرگهاي تنها» اكنون در اروپا از جمله انگليس درحال گسترش است و به تهديدي جدي براي كشورهاي اروپايي تبديل شده است و برقراري وضعيت فوقالعاده و افزايش سطح تدابير امنيتي در بسياري از كشورهاي اروپايي حاكي از نگراني غربيها از ترس حملات تروريستي است.
بيشتر عمليات تروريستي در اروپا به دست «گرگهاي تنها» انجام شده است كه متشكل از افرادي تندرو هستند كه تحت رهبري يك گروه نيستند بلكه عمليات خود را با الهام از تفكراتي كه بيشتر از طريق فضاي مجازي دريافت ميكنند، به اجرا درميآورند. اين گروهها كه به دور از گروههاي تروريستي خاورميانه هستند تحت تأثير تبليغات تكفيريها در شبكههاي اجتماعي، دست به اين عمليات ميزنند. اين افراد كه عقايدي افراطي دارند به تنهايي و با استفاده از هر سلاحي كه در دسترس باشد و صرفاً براي اعلام حمايت از يك ايدئولوژي افراطي خاص مانند داعش دست به عمليات تروريستي ميزنند. با بازگشت تكفيريها الان نه فقط مقامات امنيتي انگليس بلكه ديگر مقامات اروپايي نيز از جديتر شدن تهديدات داعشيها سخن ميگويند و اين به معناي كاهش سطح امنيت در كشورهاي اروپايي ازجمله در انگليس است. حملات تروريستي گرگهاي تنها در اروپا كه هرچند با سازماندهي گسترده همراه نيست اما تنها يك انفجار در اماكن عمومي اين كشورها كافي است تا ترس و وحشت در بين مردم حاكم شده و انتقادها از دستگاههاي امنيتي افزايش يابد. حملات تروريستي كه دو سال اخير در قاره سبز رخ داده اين باور را تقويت ميكند كه بخشي از تروريستها در حال بازگشت به اروپا هستند و به نظر ميرسد، هستههاي خفته داعش در حال فعال شدن هستند تا زمين بازي را از عراق و سوريه به داخل كشورهاي غربي منتقل كنند. داعش كه در يكسال گذشته بسياري از مناطق تحت كنترل خود در سوريه و عراق را از دست داده و در سراشيبي انحطاط قرار گرفته است، براي جبران اين شكستها نوك حمله خود را متوجه كشورهاي اروپايي كرده تا با انجام حملات انتحاري به اروپاييها اين پيام را مخابره كند كه همچنان زنده است و توانايي جذب نيرو از كشورهاي اروپايي را دارد. همچنين با اجراي اين عمليات پراكنده تلاش ميكند نشان دهد كه قدرت سابق را دارد و ميتواند دشمنانش را مورد حمله قرار دهد.
برگزيت و راديكاليزه شدن انگليس
حمله منچستر زماني انجام شد كه انگليس از يك ماه گذشته روند خروج از اتحاديه اروپا را آغاز كرده است وگسترش حملات تروريستي مقامات و مردم انگليس را نسبت به عواقب خروج از اتحاديه افزايش داده است. واضح است كه عضويت انگليس در چارچوب ساختارهاي اروپايي، امنيت اين كشور را دوچندان و خروج از حوزه يورو و منزوي شدن، انگليس را در مقابل حملات تروريستي آسيبپذير خواهد كرد. برگزيت همكاريهاي امنيتي و اطلاعاتي لندن با كشورهاي اروپايي را كاهش خواهد داد و اين مسئله بر ضريب امنيتي انگليس تأثير عمدهاي خواهد داشت. به باور ناظران، مردم انگليس تصور ميكردند برگزيت براي آنها افزايش رفاه و امنيت را به ارمغان خواهد آورد اما افزايش حملات تروريستي كه بخشي از آن ناشي از كاهش اطلاعات مربوط به عاملان و طرحهاي تروريستي است، خبر خوشي براي انگليسيها نيست و منزوي شدن اين كشور ميتواند هزينههاي امنيتي را بالا ببرد. همچنين عدم دسترسي به پيمان مهاجرتي «شنگن» و پليس اروپا «يوروپل» سبب تضعيف امنيت انگليس خواهد شد و اين كشور براي بالا بردن سطح تدابير امنيتي خود چارهاي جز افزايش هزينههاي امنيتي نخواهد داشت. ناكارآمدي پليس انگليس در حمله تروريستي منچستر كه همزمان با افزايش تدابير امنيتي رخ داد، ناتواني و ضعف دستگاههاي امنيتي و اطلاعاتي اين كشور را نشان داد. حملات تروريستي انگليس درست يك ماه پس از سفر ترزا مي، نخستوزير اين كشور به عربستان سعودي (به عنوان پدرخوانده تكفيريها در جهان) انجام شد. انگليس و امريكا كه با حمايت از رژيمسعودي و گسترش همكاريهاي نظامي با عربستان، خاورميانه را به انبار باروت تبديل كردهاند، به جاي مقابله با سياستهاي مخربانه حكام سعودي، آنها را براي افزايش درگيريها در منطقه ترغيب ميكنند و دود اين جنگ فرقهگرايي به چشم خود غربيها نيز خواهد رفت و غربيها تاوان حمايت از تروريسم را خواهند پرداخت. حملات انتحاري تروريستها در كشورهاي اروپايي تلنگر و زنگ خطري است براي مقامات اين قاره تا در سياستهاي حمايت از تروريسم در خاورميانه تجديدنظر كنند، چراكه تروريسم به مرزهاي منطقه محدود نشده و تهديدات آن به سراسر جهان سرايت پيدا كرده است. شايد اين حملات ذهنهاي خفته مقامات غربي را بيدار كند تا بخشي از آلام و دردهاي مردم سوريه، عراق و يمن را درك كنند. مردمي كه به خاطر سياستهاي اشتباه غربيها و همپيمانان منطقهاي آنها هر روز با مرگ دست و پنجه نرم ميكنند.
سخن آخر حمله هولناك منچستر بار ديگر نشان داد كه خطر تروريسم ديگر تنها به كشورهاي اسلامي محدود نشده و خشكاندن ريشه اين پديده شوم كه محصول مشترك جبهه عربي- غربي است، همكاري جهاني را ميطلبد. وقوع حمله تروريستي منچستر در آستانه انتخابات پارلماني 8 ژوئن نه فقط باعث افزايش نارضايتي مردم از عملكرد امنيتي دولت محافظهكار ترزا ميخواهد شد، بلكه ممكن است به كاهش محبوبيت حزب محافظهكار منجر شود و همين مسئله سبب ميشود تا آراي مردم انگليس به سبد حزب رقيب كارگر كه طبق نظرسنجيها دوشادوش حزب محافظهكار پيش ميرود، انتقال يابد. با پيروزي حزب كارگر در انتخابات پارلماني، پس از برگزيت شكست ديگري را در كارنامه حزب محافظهكار ثبت خواهد كرد.