نویسنده: دكتر سيدرضا ميرطاهر
بار ديگر انگليس هدف تروريستي ديگري اما اين بار در شهر منچستر در شمال غربي اين كشور قرار گرفت. دوشنبه شب در انفجاري تروريستي كه ظاهراً انتحاري بود، در سالن «منچستر آرنا» كه در آن كنسرت «آريانا گرند» خواننده امريكايي اجرا ميشد، 22 نفر كشته و 59 زخمي شدند. ترزا مي نخست وزير انگليس بامداد سه شنبه اقدام عاملان انفجار در جريان برگزاري كنسرت در منچستر را محكوم كرد و آن را يك حمله تروريستي هولناك خواند.
به نظر ميرسد بارديگرانگليس كه خود همواره از حاميان اصلي گروههاي تروريستي تكفيري بوده، هدف حمله تروريستي ديگري قرار گرفته است. به رغم تشديد تدابير امنيتي در اين كشور بهويژه پس از حمله تروريستي اوايل فروردين 1395 (مارس 2017 ) در لندن، بار ديگر شاهد اقدام تروريستي ديگري هستيم كه با توجه به ابعاد و تلفات انساني آن مسلماً شوك بزرگي را به مردم انگليس آن هم در آستانه برگزاري انتخابات زودهنگام پارلماني در هشتم ژوئن وارد كرده است. حادثه تروريستي منچستر را بايد از ابعاد مختلفي نگريست. نخست اينكه انگليس اكنون در آستانه آغاز مذاكرات مربوط به خروج انگليس از اتحاديه اروپا قرار گرفته است و مسلماً يكي از تبعات اين خروج، تأثيرات منفي آن بر وضعيت امنيتي انگليس خواهد بود. اكنون مشخص شده كه خروج انگليس ازاتحاديه اروپا ميتواند پيامدهايي جدي براي امنيت اين كشور نيز به همراه داشته باشد. در واقع برگزيت به طور اجتناب ناپذيري موجب كاهش همكاريهاي اطلاعاتي و امنيتي بين نهادهاي امنيتي اين كشور و اتحاديه اروپا شده و اين مسئله تأثير خود را بر ضريب امنيتي انگليس خواهد گذاشت.
عدم دسترسي به پايگاه دادههاي اتحاديه اروپا مانند «سيستم اطلاعات شنگن» و «يوروپل» (پليس اروپا) ميتواند موجب تضعيف امنيت عمومي شود و در توانايي دولت انگليس در حفظ امنيت ملي خلل به وجود آورد. در واقع از هم اكنون تبعات اين مسئله آشكار شده است. مسلماً براي مردم انگليس كه تصور ميكردند برگزيت براي آنها افزايش رفاه و امنيت را به ارمغان خواهد آورد، افزايش حملات تروريستي كه بخشي از آن ناشي از كاهش اطلاعات مربوط به عاملان و طرحهاي تروريستي است خبر خوبي نخواهد بود. از سوي ديگر، حادثه تروريستي منچستر بار ديگر ضعف دستگاههاي امنيتي انگليس اعم از پليس و سازمانهاي اطلاعاتي براي ردگيري مظنونان تروريستي وكشف و خنثي كردن اقدامات آنها را نشان داد. اما جنبه ديگر حادثه تروريستي منچستر را بايد در بازگشت اجتناب ناپذير پيامدهاي سياست دوگانه غرب از جمله انگليس در قبال پديده تروريسم به خود آنها دانست.
در واقع غربيها از جمله انگليسيها در چند سال گذشته با حمايت همه جانبه از گروههاي تروريستي تكفيري درسوريه از جمله داعش، خود زمينه تقويت و گسترش فعاليتهاي آنها را فراهم كردند. اكنون با بازگشت عناصر وابسته به داعش در كشورهاي اروپايي از جمله انگليس كه بيشتر از اتباع همان كشورها هستند، آنها مبادرت به حملات تروريستي، بيشتر به صورت انتحاري ميكنند. اين پديده يعني حملات تروريستي انفرادي در قالب پديده موسوم به «گرگهاي تنها» اكنون در اروپا از جمله انگليس در حال گسترش است. اين عوامل تروريستي خود درباره زمان و نحوه حملات تروريستي تصميمگيري ميكنند و پس از انجام شدن آن، داعش مسئوليت حمله را بر عهده ميگيرد. بدين ترتيب با افزايش بازگشت اتباع اروپايي كه به داعش در سوريه و عراق پيوستهاند اكنون نه فقط مقامات امنيتي انگليس بلكه ديگر مقامات اروپايي نيز از جديتر شدن تهديدات داعشيها سخن ميگويند و اين به معناي كاهش سطح امنيت در كشورهاي اروپايي از جمله در انگليس است.
اما حمله تروريستي منچستر از منظري ديگر يعني تأثير آن بر روندهاي سياسي در انگليس بهويژه انتخابات زودهنگام پارلماني نيز قابل توجه است. ترزا مي با تصور افزايش حمايت از حزب محافظه كار، اقدام به برگزاري انتخابات زودهنگام كرده است. با اين حال طبق نظر سنجيها، شاهد كاهش فاصله بين حزب محافظه كار و رقيب آن يعني حزب كارگر پس از انتشار برنامه سياسي آنها بوده ايم. در عين حال وقوع حمله تروريستي منچستر نه فقط باعث افزايش نارضايتي از عملكرد امنيتي دولت محافظهكار در بين مردم انگليس خواهد شد، بلكه به طور اجتنابناپذيري بر محبوبيت حزب محافظه كار تأثير منفي خواهد نهاد. پيامد آن افزايش اميدواري حزب كارگر براي افزايش آراي اين حزب در انتخابات پيش رو و تضعيف موقعيت ترزا مي نخست وزير محافظهكار انگليس خواهد بود.