همگرايي صنعت و دانشگاه در افزايش انگيزه دانشجويان براي ارائه مقاله مستند و معتبر شده و مواردي همچون نياز استاد به داشتن مقاله براي ارتقاي جايگاه، عدم امكانات كافي آزمايشگاهي به علت كمبود بودجه و تحريمهاي اعمال شده عليه كشورمان و ضعف دانشجويان در ارائه كارهاي پژوهشي از جمله مهمترين علل بروز پديده فروش پاياننامه و مقاله است. حدود 14 سال پيش حركتي شروع شد كه اساتيد براي ارتقاي جايگاه مجبور به نشر فعاليتهاي خود در مقالات معتبر دنيا شدند. بدين معنا كه ارتقاي اساتيد وابسته به اين موضوع شد. در واقع با اين كار براي ارتقاي جايگاه اساتيد روشي مصنوعي ايجاد شد و از سوي ديگر، به دانشجويان ارشد اعلام شد كه براي ادامه تحصيل در خارج از كشور بايد مقاله ارائه دهند در حالي كه اين روش كاملاً اشتباه بود.
ايران تنها كشوري است كه از دانشجو ميخواهد تا پروژهاي ارائه دهد كه بتوان از آن پروژه، مقاله استخراج كرد. در حالي كه براي تهيه پروژههاي مقطع كارشناسي ارشد و دكتري علاوه بر استاد و دانشجو، حمايت مالي و ابزار و تجهيزات آزمايشگاهي لازم است تجهيزات لازم در اين خصوص فراهم نيست.
متأسفانه پديده مقالهفروشي و پاياننامهفروشي تبديل به تجارت شده است. اين در حالي است كه همه ميگويند اين معضل پديدهاي غيرقانوني است اما با اين وجود برخوردي هم صورت نميگيرد. اگر طي سالهاي گذشته قوه قضائيه با اين موضوع برخورد ميكرد و دانشگاههاي كشور مجازاتي همچون محروميت از تحصيل را براي خاطيان در نظر ميگرفتند و وزارت علوم قوانين ارتقاي اساتيد را تغيير ميداد و خواستار تهيه مقالاتي محصولمحور ميشد، امروز اين پديده تبديل به تجارت نميشد.
بنابراين راهاندازي بانك اطلاعات قوي براي جلوگيري از انتخاب موضوعات تكراري پاياننامهها، پردازش ميزان نوآوري دانشجو و رفع بيانگيزه بودن اساتيد در همراهي دانشجويان براي نگارش پاياننامه ضروري است.