پیروزی" مون " در کره جنوبی؛ پیامها و چالشها

نويسنده: فرهاد همتي*

"مون جائه این" نامزد حزب لیبرال دمکرات در انتخابات 19 اردیبهشت ریاست جمهوری کره جنوبی با کسب بیش از 40 درصد آراء پیروز نوزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری این کشور شد. دلیل پیروزی "مون جائه " در کره جنوبی چه بود؟ پیروزی "مون" در انتخابات ریاست جمهوری حاوی چه پیامهایی است ؟اولویت های دولت جدید کره جنوبی چیست؟ و "مون جائه این " در دوره پنج ساله ریاست جمهوری این کشور با چه مشکلات و چالشهایی روبرو است ؟

* سه جریان سیاسی در انتخابات ریاست جمهوری کره جنوبی

کره جنوبی در یک سال گذشته شاهد تحولات و بحرانهای بسیاری بود. بحران شدید اقتصادی، تنش در روابط دو کره، سیاستهای تهاجمی ترامپ در منطقه، بحرانی شدن فضای سیاسی کره جنوبی با افشای فسادهای مالی و اداری "خانم پارک" و نهایتاً استیضاح و برکناری وی از قدرت، کره جنوبی را در شرایط بسیار سختی قرار داده بود. بعد از برکناری رئیس جمهور سابق کره ،"گیون هی" کفیل ریاست جمهوری، انتخابات زود هنگام ریاست جمهوری را- در نوزدهم اردیبهشت ماه 96- برگزار کرد. اگرچه در نوزدهمین انتخابات ریاست جمهوری کره جنوبی 13 نفر حضور داشتند اما به طور کلی کارزار انتخاباتی بیشتر روی سه جریان سیاسی این کشور متمرکز بود:

1-"مون جائه این" رهبر حزب حاکم دموکراتیک در کره جنوبی است كه 5سال پيش با اختلاف بسيار كمي در انتخابات رياست‌جمهوري از"خانم پارك" شكست خورده بود، طي ماههای اخیر به چهره محوري سياست در كره‌جنوبي و منتقد اصلي دولت محافظه‌كار اين كشور بدل شده است.

2- اقای "هونگ جونگ پیونگ" جانشین "خانم پارک "در "جناح محافظه" کار کره و به نمایندگی "حزب آزاد" در این دور از انتخابات ریاست جمهوری حضور داشت.

3- " آن چول سو" نماینده جریان سوم به نمایندگی از طرف "حزب مردم" که نماینده طبقه جدید ثروتمندان کره و نسل صاحبان صنایع دیجیتالی در انتخابات 19 اردیبهشت حضور فعال داشت .

به هر ترتیب انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد و در نهایت مردم کره جنوبی با مشارکت بیش از 77 در صدی خود، "مون جه این" را با 41 درصد آرای(13میلیون) به نوزدهمین رئیس جمهور کره جنوبی انتخاب کردند. نتایج انتخابات کره جنوبی با واکنشهای مختلفی در شبه جزیره کره و کشورهای غربی روبر گشت.

* دلیل پیروزی "مون جائه این " در انتخابات ریاست جمهوری

همانطور که انتظار می رفت "مون جائه-این "توانست در نوزدهمین انتخابات ریاست جمهوری کره جنوبی به پیروزی قاطع دست یابد.اما سوال مهم این است اما چه دلایلی با عث شد تا " مون جائه این " در انتخابات ریاست جمهوری کره جنوبی با اقبال گسترده مردم مواجه شود؟ آقای مون چه شعارهایی را در انتخابات مطرح کرده است که با استقبال مرد این کشور روبرو گشته است ؟

*مواضع" مون جائه این" در عرصه داخلی وخارجی:

الف) ویژگی های فردی:

1. رئیس جمهور جدید کره جنوبی در سالهای دور و در دوران حکومت نظامیان در کره از مخالفان سرسخت دولت نظامی "پارک چونگ هی" پدر "خانم پاک" رئیس جمهور برکنار شده بود و بارها توسط آنان دستگیر و روانه زندان شد.

2. آقای" مون" یکی از پناهندگان کره‌شمالی است و در کره جنوبی به یک سیاست مدار دمکرات معروف است .فعالیتهای اجتماعی و سیاسی خود را به همراه "رو مو هیونگ" رئیس جمهور فقید کره جنوبی در دهه 70 سیاسی آغاز کرد و به همراه او تا رئیس دفترریاست جمهوری ارتقا یافت.

3. "مون" بعد از خود کشی اقای "رومو هیونگ وی" به تدریج به چهره اصلی "حزب دمکرات" تبدیل شد و در انتخابات هیجدهمین دوره ریاست جمهوری در سال 2012 با اختلاف بسیار کمی از "خانم پارگ گیون هی" شکست خورد.

4. مواضع آقای مون در بسیار از مسایل به مواضع "کیم دای جونگ" رئیس جمهور فقید کره و پدر دمکراسی نوین این کشور نزدیک می باشد.

5. آقای "مون" همچنین در چند ماه اخیر بشدت فعالیتهای خود را برای سازماندهی مخالفان، علیه "خانم پاک" شدت بخشید و در اکثر تظاهرات میلیونی به همراه مردم شرکت کرد که در نهایت بعد از حدود 10 ماه از ناآرامی های این کشور موفق شد از طریق مجلس کره جنوبی ودر نهایت رای دادگاه قانون اساسی این کشور رقیب خود یعنی خانم پارک را از قدرت به پایین بکشد.

 

ب)مواضع داخلی :

1-مواضع اقتصادی

1- به طور کلی "آقای مون" در سیاست داخلی خصوصاً در رابطه با شرکتهای بزرگ کره جنوبی سیاستی انتقادی دارد. او میانه خوبی با شرکتهای بزرگ مانند هیوندای، سامسونگ اس کی و ال جی ندارد و معتقداست باید اصلاحات عمیق در ساختار این شرکت ها بوجود آید.

2- آقای مون معتقد است نزدیکی غولهای اقتصادی با سیاسیون مشکلات بسیاری برای کشور ایجاد کرده و باید این پیوند قطع شود.جامعه کره جنوبی یکی از جوامعی است که دارای تبعیض و فاصله طبقاتی بسیار زیاد می باشد. به همین رو او معتقد است باید شرکتهای کوچک و متوسط مورد حمایت قرار گیرند و تبعیض میان فعالان اقتصادی کاهش یابد.

3- آقای" مون جائه این" در شعارهای نتخاباتی خود تاکید کرده بود پس از انتخاب به عنوان رئیس جمهور، یک بودجه تکمیلی دیگر را با هدف تقویت بودجه سال 2017 به ارزش 400 میلیارد و 500 میلیون وون (354 میلیارد دلار) برنامه ریزی کند.برخی خواستار یک طرح اقدام تهاجمی تر و جامع‌تر برای ایجاد اشتغال در یک چشم انداز بلند مدت شده اند، در حالی که مصرف خصوصی ارتباط تنگاتنگی با درآمد ثابت خانوارها دارد.

4- ایجاد بیش از 800 هزار شغل در زمینه های مربوط به بخش دولتی در چارچوب تلاش‌ها با هدف بهبود بازار کار برای جوانان، از وعده های انتخاباتی مون بود. در سال 2016 نرخ بیکاری در بین جوانان بین 15 تا 29 ساله این کشور 9/8 درصد بود که خیلی بیشتر از متوسط نرخ بیکاری جهانی (3/7 درصد) است.

2- سیاست خارجی:

1- در سیاست خارجی آقای "مون" معتقد است که رئیس جمهور باید بتواند مواضع کشور را در مقابل امریکا و دیگر قدرت های تاثیر گذار بدون واهمه مطرح کند و تلویحا با استقرار سیستم دفاعی امریکا تات مخالفت کرده است.

2- مون در مبارزات انتخابات تاکید کرده بود که در صورتی که در انتخابات پیروز شود ،درباره استقرا"رسامانه موشکی تاد" آمریکا در این کشور تجدید نظر خواهد کرد.

3- صرف نظر از این موضوع ،آقای مون همچنین خواهان" رفع تنش با کره شمالی" و گسترش روابط با همسایه شمالی است و در نظر دارد سیاست "خورشید تابان"(sun shine) را در مقابل همسایه شمالی اجرا نماید.

* انتخاب " مون جائه این" ؛پیامها وچالشها

الف)چالشهای پیش روی رئیس جمهور جدید کره جنوبی :

همانطور که انتظار می رفت مون جائه-این توانست در نوزدهمین انتخابات ریاست جمهوری کره جنوبی به پیروزی قاطع دست یابد، اما برخی کارشناسان بر این باورند که وی در طول دوران پنج ساله ریاست جمهوری خود درکاخ آبی با چالش های داخلی و خارجی روبر خواهد بود:

1-اولین مشکل وچالش دو لت جدید کره جنوبی به مسائل اقتصادی این کشور بر می گردد .به گفته کارشناسان، مهمترین وظیفه دولت جدید کره جنوبی پویا کردن رشد اقتصادی این کشور است که در حال حاضر به لطف افزایش صادرات و سرمایه گذاری‌ها نشانه های روشنی از احیا در آن دیده می شود. البته در این میان "کیم سِئونگ-تائه" پژوهشگر اقتصادی موسسه KDI می گوید: «‌به رغم احیای اقتصادی متوسط، مسئولان مالی کشور در برخورد با خطرات احتمالی داخلی و خارجی باید نقشی مهم در تحریک اقتصاد ایفا کنند. دولت جدید باید در ماههای آینده سیاست‌های پولی و مالی انعطاف پذیرتری را اتخاذ کند.»

2- دغدغه دیگر اقای مون در عرصه خارجی، رویکرد حمایت گرایی آمریکا (حمایت از تولید داخلی) است.واشنگتن موضع سخت گیرانه ای در مورد تجارت آزاد اتخاذ کرده است. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا کشورش را از پیمان مشارکت دو سوی اقیانوس آرام (TPP) خارج کرده و بر حملاتش به توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) افزوده است.رئیس جمهور آمریکا همچنین کره جنوبی را هدف قرار داده است. وی که توافق تجارت آزاد با کره جنوبی را توافقی « وحشتناک » می خواند، با بیان اینکه این توافق دوجانبه موجب کسری تجاری کشورش به مبلغ 28 میلیارد دلار شده است، افزود در مورد این توافق مجددا مذاکره یا آن را لغو خواهد کرد.یون چانگ-هیون، استاد دانشگاه ملی سئول گفت: «مسئله تجاری، مسئله ای بسیار مهم برای کره جنوبی است. ما باید از مناقشه با آمریکا اجتناب کنیم. رئیس جمهور جدید باید به موضوعات مربوط به تجارت و ارز با واشنگتن رسیدگی کند.»

3-در کنار این موضوع ، تجدید نظر درباره استقرار سامانه موشکی آمریکا موسوم به «تاد» یکی دیگر از چالشهای پیش روی دولت جدید" مون" است. اقای مون در مبارزات انتخاباتی خواستار تجدید نظر در اجرای این توافقنامه با امریکا شده است و خواستار بررسی مجددان در پارلمان این کشور شده است . از این منظر مقام های حزب حاکم لیبرال «مینجو» کره جنوبی گفته اند که مردم می خواهند آشنایی بیشتری با این مساله پیدا کنند و اجرای این طرح در حال حاضر به صلاح نیست.مخالفت دولت جدید کره جنوبی در شرایطی است که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای چندمین بار در روزهای گذشته از کره جنوبی خواسته است هزینه یک میلیارد دلاری استقرار تاد را متقبل شود.به نظر می رسد که دولت جدید کره جنوبی اختلافات آشکاری با سیاست های تند و نظامی گرایانه دولت ترامپ در باره منطقه شبه جزیره دارد و این می تواند در روزها و ماههای آینده باعث بروز تحولات تازه ای در منطقه شود.

4-افزون بر چالشهای فوق ، رئیس جمهوری جدید کره جنوبی به تازگی اعلام کرده که آماده است در زمان مناسب از کره شمالی دیدار کند. دو کشور در دولت قبلی کره جنوبی شاهد بیشترین تنش های سیاسی بوده اند. اتخاذ چنین رویکردی از سوی آقای "مون" در شرایطی است که در سه ماه گذشته سیاست تهاجمی ترامپ به شبه جزیره کره متمرکز شده و به همین دلیل تنش در روابط کره شمالی و امریکا باردیگر در منطقه به اوج خود رسیده است . با درک این مفروضات است که سیاست جدید دولت جدید کره جنوبی درقبال کره شمالی – کاهش تنش با کره شمالی - موجب خشم مقامات واشنگتن شده است چرا که مواضع جدید آقای مون در قبال پیونگ یانگ مغایر با سیاستهای اعمالی کاخ سفید در منطقه است.

ب)پیامهای پیروزی " مون جائه این " در کره جنوبی

1- مردم در کره‌جنوبی ۲‌ ماه پس از برکناری "پارک گئون‌هـــــای" از سمت ریاست‌جمهوری این کشور، به چهره‌ای رأی دادند که خواهان کاستن از نقش نظامی آمریکا در منطقه و برقراری ارتباط نزدیک‌تر با کره‌شمالی است؛ از همه مهم‌تر، او خود فرزند یکی از پناهندگان کره‌شمالی است.مردم با انتخاب " مون جائه این " خواستار تغييري بزرگ در سياست‌هاي دولت کره جنوبی هستند.

2-بيشتر مباحث انتخاباتي طي هفته‌هاي اخير در كره‌جنوبي حول مشكلات اقتصادي و بيكاري بوده است اما پيروزي" مون جائه اين" در انتخابات به‌معناي تغييرات در اصول سياست خارجي كره‌جنوبي است كه طي 9سال حكومت محافظه‌كاران در اين كشور بدون تغيير باقي مانده بود. كره‌جنوبي غيراز يك دهه يعني بين سال‌هاي 1998تا 2008، تحت كنترل محافظه‌كاران بوده است. حضور "مون جائه اين" در رأس قدرت در سئول، به‌معناي تغيير جدي در روابط ميان كره‌جنوبي با كره‌شمالي، چين و البته آمريكا خواهد بود.

3- نزديكي كره‌جنوبي به آمريكا و استقرار موشك‌هاي تاد در اين كشور، دور شدن پكن از سئول را هم به‌دنبال داشته است. چين شريك تجاري اصلي كره‌جنوبي است اما پكن طي ماه‌هاي اخير به تلافي استقرار سامانه موشكي تاد، محدوديت‌هايي براي مبادلات تجاري دوجانبه اعمال كرده است كه وضعيت نه چندان مناسب اقتصادي كره را با بحراني جديد روبه‌رو كرده است. از این منظر حضور "مون‌جائه اين" در قدرت، شركت‌هاي كره‌اي را به نزديكي دوباره به چين و رشد اقتصادي اميدوار كرده است.

4- پيروزي "مون جائه اين" پيروزي كره شمالي هم به شمار مي‌رود. او راه‌حل بحران در شبه جزيره كره را «مذاكره» و نه «تقابل» نظامي مي‌داند. مون اقدامات محافظه‌كاران در برخورد سخت نظامي با پيونگ‌يانگ را دليل اصلي افزايش تنش در شبه‌جزيره عنوان كرده است.

*کارشناس مسائل شرق آسیا