نويسنده: علي احمدي فراهاني
تأسيس نهادها و سازمانهاي فرهنگي- اجتماعي كه در حوزه صيانت از دين و ترويج آن فعاليت ميكنند، از مصاديق عمل خيري است كه خداوند متعال خود از بانيان آنها تقدير نموده و بركات آن در طول تاريخ به همگان ميرسد. از اين منظر مشاركت در شناسايي، معرفي و مساعدت به عاملان اين سياست ديني، رسالتي بزرگ ارزيابي ميشود كه انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) نيز به نوبه خود آن را در دستور كار دارد.
حوزه علميه مروي و موقوفات آن از جمله اين بنيادهاي خيريه است كه هماكنون دويستمين سالگرد تأسيس آن را گرامي ميداريم. اثر حاضر كه به همت آقاي مجيد آژده و با نظارت حوزه علميه مروي تهيه و آماده شده، گامي مؤثر در اين زمينه ارزيابي ميشود. اين كتاب از آن حيث كه ابعاد مختلف تاريخي، فرهنگي، ديني و سياسي مربوط به حوزه علميه مروي و موقوفات آن را شامل ميشود؛ اثري درخور ارزيابي ميگردد كه اميد ميرود با حسن نظر و استقبال مخاطبان روبهرو گردد. مؤلف اثر حجتالاسلام مجيد آژده در مقدمه پژوهش خويش آورده است:
«از ابتداي گردآوري كتابي كه در معرفي آن سخن ميرود، گاهي دچار ترديد ميشدم و اين ترديد ناشي از دو چيز بود: ابتدا خودم كه فكر ميكردم اصلاً جمعآوري يك چنين كتابي چقدر ضرورت دارد و فايدهاش چيست؟ دوم بعضي از دوستان دلسوز نيز بهنوعي مانع ميشدند. از جمله وقتي خدمت يكي از اساتيد رسيدم ايشان فرمودند برو ببين جامعه به چه چيزي نياز دارد و در مورد آن مطلب بنويس! چيزي بنويس كه امروز دردي از دردهاي جامعه را درمان كند.
كتاب زياد نوشته شده ولي سياه كردن اين صفحات و هزينههاي هنگفت چه دردي را درمان كرده است! حق هم با ايشان بود اما نكته اينجاست كه ميخواهم از لابلاي كتب تاريخي، آنچه را كه مربوط به مروي است و علمايي كه در اينجا زحمت كشيدهاند، استخراج كنم تا پاسخگوي محققان در اين زمينه باشم و بس!
حال اين ترديد را چه چيزي برطرف كرد؟ زماني كه كار استخراج زندگينامهها را شروع كردم گاهي اوقات شبها در خواب آسمان پرستارهاي با انواع ستارهها را ملاحظه ميكردم و گاهي در خواب، به محضر عالمي ميرسيدم و از نزد ايشان كه خارج ميشدم درباره آن ستارگان زيبا نمايان ميشدند به فكر فرورفتم كه اين خوابها چه معنايي ميتواند داشته باشد و اصلاً توجه به اعمال روزانهام نداشتم تا اينكه براي مصاحبه محضر يكي از اساتيد رسيدم و ايشان در حين فرمايشهايشان مرا تشويق كردند و فرمودند: شيخ حر عاملي در ابتداي كتاب اما الامل مينويسد وقتي من تصميم گرفتم شرح حال علماي جبل عامل را بنويسم موانعي پيش ميآمد كه مرا از اين كار بازميداشت تا اينكه شبي در خواب ديدم خدمت حضرت حجت (صل الله تعالي فرجهالشريف) رسيدم، حضرت به من جملهاي را فرمودند، كه از آن به علم متخذ از احترام به عالم است؛ به فقه احترام بگذاريد، به فقها احترام نگذاريد كاذب هستيد. اگر امروز مجموعه معارفي تحت عنوان فقه و اصول و فلسفه و عرفان و ادبيات و غيره به ما رسيده است، مديون اين علما هستيم.
اينها با چه مشقتي اين مطالب را جمعآوري كردهاند، با چه فقرهايي اين آثار به ما منتقل شده است! در فقه سند متصل داريم تا شيخ طوسي و شيخ صدوق. در علوم عقلي سند متصل داريم تا شيخالرئيس، در بقيه علوم هم همين طور پس ثمره علم بايد احترام به علما باشد.
در اين حال ياد خوابهاي خود افتادم كه ستارهها را ميبينم و ياد حديث «علماء امتي كالنجوم» و ياد آيه «و بالنجم هم يهتدون» (سوره نحل آيه 16) افتادم و من را مصمم كرد كه كار را ادامه دهم مخصوصاً وقتي جزوات اوليه را خدمت حضرت آيتالله مهدوي كني(ره) بردم ايشان چنان مرا تشويق فرمودند كه تا پايان كار برايم كافي بود. دراينجا بر خود لازم ميدانم كه از حضرت آيتالله مهدوي كني (قدس سره) كه اجازه دادند و تشويق فرمودند تا در اين زمينه تحقيق كنم، يادخير و درخواست علو درجات داشته باشم.
از تمامي عزيزان و اساتيد محترمي كه نگارنده را تشويق و راهنمايي نمودند نيز تشكر ميكنم؛ خصوصاً حضرت آيتالله حاج شيخ محمدحسن اصطهباناتي حفظهالله كه در تمامي زمينههاي رجالي، تاريخي و... نويسنده را ياري نمودند. همچنين از حضرات حجج اسلام محمداعتمادي، احمد اسلامي، محمد مهدي اسلامي، آقاي حبيب عباسي كه زحمت تايپ و تنظيم اين مطالب را به عهده داشتند و خصوصاً از حجتالاسلام قربانعلي هدايتيپور كه زحمت ويراستاري اين كتاب را عهدهدار بودند و در تنظيم كلي اثر اينجانب را ياري كردند، تشكر و قدرداني نمايم. جزاهم الله خير الجزاء.»
درپايان اين معرفينامه، مقدمه عالم مجاهد مرحوم حضرت آيتالله مهدوي كني بر اين نوشتار را ختام مسك اين نوشتار قرار ميدهيم: «اقدام به تهيه، توليد و انتشار آثاري از قبيل كتاب حاضر، مهم و ضروري است؛ چراكه با مطالعه و تفكر در آنها ميتوانيم از تجربه خوب بزرگانمان آگاه و سپس در مديريت حاضر از آنها بهرهمند گرديم. البته آنچه آمده تمام خيرات مربوط به اين نهاد مقدس نيست و اين كار ميطلبد ادامه يافته و تقويت گردد، اما به عنوان نقطه آغاز قابل قبول است و اميد ميرود كه در آينده شاهد ارائه آثاري جامعتر باشيم. در پايان از خداوند متعال براي تمام مؤسسان خيرانديش و پاكطينت اين نهاد ديني، رحمت و مغفرت الهي و علو درجات معنوي را خواستارم. همچنين براي تمامي افرادي كه به نوعي در رشد و بالندگي اين شجره طيبه اهتمام دارند، توفيق روزافزون را ميطلبم. اميد آن كه طلاب حاضر و آنها كه توفيق مييابند به اين مكان مقدس گام مينهند، تربيتي نيكو،علمي مفيد و عملي خالص بيابند و از اين طريق دين خود را به اسلام عزيز ادا نمايند و مفيد جامعهشان باشند. همچنين لازم است از تلاش علمي و ابتكاري آقاي حجتالاسلام مجيد آژده تقدير شود كه در راه بسط معارف ديني زحمتي درخور كشيدهاند.
انشاءالله اين اقدام ارزنده مورد رضايت حضرت حق و استفاده پژوهشگران قرار گيرد. خداوند به لطف و كرم خويش از همه ما قبول نمايد و ما را راضي و مشتاق به مقدرات خويش، قرار دهد كه بهترين بوده و مايه نجات و سعادت است.»