از مجموع کورههای موجود در استان مرکزی تنها 21 واحد گازسوز هستند و مابقی با سوخت گازوئیل و نفت سیاه فعالیت میکنند! سوختي که بنا به گفته کارشناسان جزو مهمترين آلاينده هاي هواست و بايد با گاز جايگزين شود. از اين رو مقرر شد کوره داران مرکزي در خصوص تغيير سوخت مصرفي وارد عمل شوند و شرکت نفت نيزبا اجتناب از تحويل نفت کوره، اين اقدامات را تسريع کند. حالا اما قطع سهمیه نفت کوره ها قبل از استقرار سیستم گازرسانی و تعیین تکلیف گازسوز شدن این واحدها از يک سو و نگراني از بيکار شدن کارگران در پي تعطيلي کوره ها سبب شده متصديان و مالکان کوره هاي اجرپزي ساوه با صرف حداقل هزينه براي تهيه لاستيک هاي کهنه و سوزاندن آن به عنوان سوخت جايگزين به فعاليتشان ادامه دهند! اقدامي که بنا به گفته کارشناسان تهديد زيست محيطي براي منطقه محسوب مي شود.
چرخ کوره به هر قيمتي بايد بچرخد؟!
بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده بر اثر سوزاندن لاستیکهای فرسوده دو دسته از آلایندههای هوا تولید و انتشار مییابد که اولین دسته شامل آلایندههای شاخص آلودگی هوا مانند اکسیدهای گوگرد، اکسیدهای نیتروژن، ذرات معلق و ... هستند و دسته دوم آلایندههای غیر شاخص خطرناکي مانند هیدروکربنهای پلی آروماتیک، دیاکسینها، فورانها، بنزن و فلزات سنگین شامل آرسنیک، کادمیوم، نیکل، جیوه، است که اغلب دارای خاصیت سرطانزایی و تاثیرات سوء تنفسی و پوستی هستند. ضمن اينکه باعث آلودگی خاک، آب های سطحی و زیرزمینی و نیز افزایش گازهای گلخانهای میشود!
اوايل سال 93 مسئولان شرکت گاز استان مرکزي اعلام کردند تا پايان شهريور ماه همان سال تمام کوره هاي اجرپزي منطقه مرکزي گازسوز مي شوند. اما نه تنها اين وعده اجرايي نشد بلکه بي توجهي به تسريع د رعمليات گازرساني قبل از کاهش سهميه نفت کوره ها سبب شد طي دو سال اخير نبود سوخت باعث شد بيش از نيمي از کوره ها باز جمله واحدهاي اجرپزي ساوه فقط با 20درصد ظرفيت کار کنند. وضعيتي که با توجه به هزينه هاي توليد از جمله دستمزد کارگران و استهلاک ماشين الات براي مالکان مقرون به صرفه نبود و سبب سرد شدن اتش کوره ها و خانه نشيني تعداد بيشماري از کارگران کوره شد. فشار شدید کمبود نقدینگی، پرداخت خودیاری و پرداخت هزینههای خرید انشعاب و گازکشی سیستم داخل کورهها از عمده مشکلاتی است که هماینک کورهداران با آن مواجه هستند.
اين د رحالي است که مقرر شده بود دولت با پرداخت تسهيلات قرض الحسنه مالکان را در تامين هزنيه هاي حامل هاي انرژي شان ياري کند اما بنابه گفته فعالان اين حوزه هنوز از اجراي وعده هاي سال 93 به منظور حمايت مالي کوره داران خبري نيست!
در اين ميان شرکت نفت هم بدون توجه به شرايط موجود و به منظور اجراي دستورات مبني بر عدم تحويل سوخت هاي آلاينده و کاهش سهميه نفت کوره ها از سوخت رساني به اين واحدها اجتناب مي کند. مجموع اين شرايط سبب شده فعالان اين حوزه به آتش زدن و سوزاندن لاستيک هاي کهنه متوسل شوند تا اندک ظرفيت باقي مانده توليدشان را حفظ کنند. اقدامي که باري ديگر به طور جدي محيط زيست اين منطقه را نشانه گرفته است.
علاوه بر اين تکنولوژی کورههاي اين استان قدیمی بوده و بنابه گفته کارشناسان باید به تونلی تغییر یابد و تغييري که نیازمند سرمایهگذاری بالاست و متاسفانه طي يک دهه اخير سرمایهگذاری مدرن جدیدی در این زمینه در استان انجام نشده است! در حالي که ارتقاء تکنولوژی در کورههای آجرپزی علاوه بر افزایش کیفیت و تولید، کاهش آثار زیانبار زیست محیطی و کاهش مصرف انرژی را به همراه خواهد داشت. با اين حال گويا دولت و مسئولان وزارت نفت چشمشان را بر وضعيت اين واحدهاي توليدي بسته اند .
برخورد قانوني آري، حمايت نه!
در حالي که با توجه به افزايش هزينه هاي توليد و حامل هاي انرژي در طي سالهاي اخير نه تنها کوره هاي مرکزي بلکه واحدهاي آجرپزي ساير استانها نيز با کمبود نقدينگي و کاهش ظرفيت توليد روبرو شده اند و مالکان تنها را نجات کوره هايشان را حمايت ها دولتي و همراهي شرکت نفت مي دانند اما حالا نه تنها از حمايت خبري نيست بلکه کوره داران در صورت تعلل در گازسوز کردن کوره هايشان مشمول پرداخت جريمه نيز مي شوند!
علاوه بر اين معاونت بهداشتی دانشکده علوم پزشکی و اداره محیط زیست ساوه در راستای وظیفه نظارتی خود برای پیشگیری از سوزاندن لاستيک به منظور تامين سوخت کوره ها که اثرات مخرب و زيان باري بر محيط زيست دارد به کوره داران مهلت داده که هر چه سريعتر براي بهينه سازي سوخت مصرفي وارد عمل شوند.
طبق گفته علیاکبر حیدری کارشناس معاونت بهداشت دانشکده علوم پزشکی ساوه سال گذشته براي اين واحدها مهلت قانوني تعيين شد اما حالا با وجود گذشت چندین ماه از این مهلت قانونی تنها یک واحد از واحدهای مذکور در این خصوص اقدام کرد ه و بقیه واحدها اقدام قطعی در این زمینه انجام نداده اند. تعدادی از این واحدها هم همچنان آتش زدن و سوزاندن لاستیکهای فرسوده را از سر گرفته اند. حيدري افزود: طی بازدید اخیر کارشناسان ادارات مربوطه، واحدهای متخلف جهت برخوردهای قانونی لازم و جلوگیری از فعالیت غیر مجاز به دادسرای شهرستان ساوه معرفی شدند که امیدواریم با توجه به حساسیت موضوع هر چه زودتر به این مسئله رسیدگی شود!