نويسنده: محمد اسماعیلی
«خدمت به طبقات محروم و مستضعف جامعه» از اولويتهاي مهم كشوري است كه مسئولان دولتي آن همواره داعيه دفاع از قشر كمدرآمد جامعه را داشته و با توسل به منابع قرآني و روايي شيعي توانستهاند صدرات امور را در دست گرفته و به مدت چهار سال امور اجرايي كشور را برعهده داشته باشند.
تجربه ثابت كرده است كه با مجموعهاي از بررسيها ميتوان يك نتيجهگيري منصفانه نسبت به نحوه عملكرد دولتها طي چهار يا هشت سال داشت و با نگاهي به وضعيت معيشتي جامعه طي آن مدت ميتوان دريافت كه سياستهاي اقتصادي دولت توانسته حداقل بخشي از مطالبات جامعه را پاسخ دهد يا آنكه تصميمگيري آن دولت در جهت تضعيف منافع عموم جامعه به ويژه قشر محروم جامعه بوده است. چهار سال زمان كمي براي خدمت به قشر تهيدست جامعه نيست و دولتمردان ميتوانند براي رسيدگي به حال محرومان اقدامات مؤثري را انجام دهند كه يكي از دمدستيترين اقدامات با رعايت قوانين كشور، يكسانسازي دستمزدها يا افزايش دستمزد اقشار كمدرآمد (نظير افراد تحت پوشش كميته امداد) پس از تحريم قطعنامه 1929مي توانست باشد.
طي چهار سال اخير ميتوانست مجموعه عواملي كاهش تضاد طبقاتي و همچنين بهبود شرايط كسب و كار را به همراه داشته باشد كه بهواسطه آن به خانوادههايي كه منابع درآمدي مشخص جهت تأمين معاش نداشته را در شرايط مطلوبتري قرار دهد، به همين دليل است كه مقام معظم رهبري در ديدار خود با كارگران در 10 ارديبهشت ماه جاري ميفرمايند: «من به نامزدهاي محترم عرض ميكنم نيتهايتان را خدايي كنيد، براي قدرت نباشد، براي خدمت باشد. اگر كسي براي خدمت به مردم، بهخصوص خدمت به طبقات ضعيف، وارد ميدان مبارزه بشود، هر حركت او، هر كلمه او، هر حرف او حسنه است، پيش خداي متعال اجر دارد. با اين نيت وارد بشويد، با نيت خدمت» و در ادامه ميفرمايند: «شعارها را جوري انتخاب كنيد كه همه بدانند شما ميخواهيد از قشرهاي ضعيف كشور و طبقات ضعيف كشور حمايت كنيد، مشكلِ [مردم] مشكلدار را ميخواهيد برطرف كنيد. ما يك پيكرهاي هستيم، جامعه مثل پيكر يك انسان است، ببينيم كجايمان ضعيف است، به كجا خون نميرسد، كجا محتاج رعايت بيشتر است، به آن برسيم، نه اينكه به بقيه جاهاي بدن بياعتنايي كنيم، نه، امّا اولويت را اين [بخش] قرار بدهيم.»
توجه ويژه به اقشار ضعيف و كمدرآمد را ميتوان مهمترين توصيه ايشان به شش نامزد انتخاباتي در ديدار مورد اشاره دانست چرا که بعد از تحريمهاي مهمي مانند قطعنامه 1929اين قشر كمدرآمد بودند كه تحت فشار قرار گرفته و فاصله اقتصادي آنها با اقشار مرفه جامعه افزايش پيدا كرد. مهمتر آنكه پس از وضع تحريمها و اعمال فشار به اقشار آسيبپذير نه تنها اقدامات مؤثر و مناسبي جهت بهبود شرايط معيشتي اين بخش مهم از جامعه صورت نگرفت بلكه با تمركز خاص دولت به اقشار پردرآمد، فشار ناشي از مشكلات اقتصادي «نارضايتي اقتصادي» را بهدنبال داشته است. اعتراضات گسترده كارگران معدن آزادشهر استان گلستان به رئيسجمهور محترم و پوشش گسترده اين اعتراضات در شبكههاي اجتماعي يكي از دهها مصاديقي است كه شاهد مدعاي فوق است.
اعتراضات گسترده قشر آسيبپذير در استان كرمانشاه و همدان حين ورود رئيسجمهور محترم كشورمان به اين دو استان نيز بهخوبي نمايانگر است كه همانطور كه رهبر معظم انقلاب اسلامي اشاره كردهاند توجه به قشر كمدرآمد جامعه يكي از اولويتهاي دولتها به ويژه دولت دوازدهم بايد باشد چراكه سيل اعتراضات اقشار مستضعف جامعه طي ماههاي اخير نسبت به هر دوره ديگري بيشتر بوده و اين را ميتوان بهراحتي در تجمعات انتخاباتي روزهاي اخير مشاهده كرد، البته نبايد اين را هم فراموش كرد كه در زمان تبليغات انتخابات رياست جمهوري در بهار 92 توقعات بر زمين مانده قشرخاكستري جامعه (كه بيش از نيمي از آن را كمدرآمدها تشكيل ميدهد) با شعارهاي پرطمطراق مانند «هم چرخ سانتيرفيوژها بايد بچرخد، هم چرخ توليد و كارخانهها» يا «توافق هستهاي با غرب پاياندهنده مشكلات اقتصادي مردم خواهد بود»، پاسخ داده شد و پس از گذشت چهار سال از آن توقعزايي و بهواسطه امضا و اجراي برجام، نه تنها توقعات بر زمين مانده پاسخ داده نشد بلكه با سياستهاي كلان دولت اين مطالبات انباشه و بدون پاسخ باقي ماند.
با آغاز به كار دولت يازدهم منطبق با فضاي روز سياسي كشور، برخي از وزراي دولت يازدهم شعارهاي خاصي را براي زنده نگه داشتن روحيه اميد و نشاط در جامعه به ويژه اقشار آسيبپذير انتخاب كردند و اين مطالبه را در جامعه شكل دادند كه بعد از روز اجراي برجام مشكلات مهم كشور حل خواهد شد كه اين نوع مطالبهسازي نه تنها دغدغه مردم را كاهش نداد بلكه به پاشنه آشيل دولت يازدهم 9روز مانده به روز برگزاري انتخابات دوازدهم نيز تبديل شده تا جايي كه «اعتراضات آرام ديروز» به «سند نارضايتيهاي گسترده عليه دولت» تبديل شده و ابراز اين نارضايتيها را ميتوان يكي از دلايل مهم عصبانيت برخي از مسئولان امروز دانست.
اگر چه در انتخابات گذشته نيز اقشار كمدرآمد جامعه نقشي تعيينكننده در موفقيت يك نامزد انتخاباتي داشته اما به نظر ميرسد سهم اين قشر بسيار تعيينكنندهتر از ساير انتخابات باشد و عمده آراي آنها به سمت نامزدي سرازير خواهد شد كه حداقل در كلام بتواند اثبات كند نيازهاي اقتصادي آنها را دريافته و براي حداقل تعديل آن راهكار و برنامههاي مدون دارد.
شرایط دشوار روحانی در انتخابات
صفبندي نامزدهاي انتخاباتي در دو مناظره گذشته و موضعگيري آنها در برنامههاي مختلف، صفبندي گذشته انتخابات كه در مدلهايي نظير پوپوليست- برنامهمحوري يا حتي اسلام ناب- اسلام امريكايي نيز قابل تحليل است را تغيير داده و به سمت رويارويي برخوردار - فقير سوق داده است تا جايي كه دولت مستقر از ايجاد چنين قطببندياي ناراضي بوده و تمايل دارد به انقلابي- غيرانقلابي(اپوزيسيون) تغيير دهد و به همين دليل است كه جامعه شاهد موضعگيري ساختارشكنانه توأم با عصبانيت يك نفر از نامزدهاي انتخاباتي است.
تحليل ميدل ايست آنلاين از دوقطبي انتخابات دوازدهم
ميدل ايست آنلاين يكي از رسانههايي است كه با تعريف قطببندي انتخابات دوازدهم رياست جمهوري كشورمان، پيشبيني كرده كه شرايط براي موفقيت دولت مستقر سخت و دشوار است. اين رسانه بينالمللي در مطلبي با عنوان «انتخابات ايران، صحنه مبارزه بين پولدارها و فقراست» ضمن تحليل شرايط موجود كشور، پرداختن به اموال و داراييهاي نامزدهاي انتخاباتي را به ضرر دولت يازدهم دانسته است.
اين در حالي است كه پرونده وزير آموزش و پرورش و دختر وي در باب واردات غيرقانوني و همچنين اموال خيرهكننده برخي از وزراي دولت نارضايتي قشر كمدرآمد جامعه را افزايش و حتي عصباني كرده است. ميدلايستآنلاين در بخشي از مطلب خود مينويسد: «در نخستين مناظره تلويزيوني كه با حضور شش كانديداي رياست جمهوري ايران برگزار شد، ابراهيم رئيسي وعده داد يارانه سه دهك كمدرآمد جامعه را سه برابر كند.» اين رسانه همچنين در ادامه دلايل خود براي دوقطبي فقير- غني اينگونه عنوان ميكند: «در ادامه اين گزارش ميخوانيم: محمدباقر قاليباف، شهردار تهران نيز خود را كانديداي 96 درصد از مردم توصيف كرده كه در برابر 4 درصديها ايستاده است.» ميدلايستآنلاين در ادامه آمار و مستندات تحليل خود را نيز اينگونه تكميل ميكند: «آمار رسمي بيكاري در ايران 11 درصد است اما بسياري از اقتصاددانان ميگويند آمار واقعي از اين مقدار بيشتر است. فريده فرهي، استاد روابط بينالملل دانشگاه هاوايي گفته، موضوع اصلي در انتخابات، اقتصاد خواهد بود به ويژه بيكاري و نحوه مديريت آن. اگر انتخابات به صحنه رويارويي «زاغهنشينان» در برابر «كاخنشينان» تبديل شود، روحاني رقابت را خواهد باخت.»