چند ماهي است كه بازار خريد و فروش گوشت دچار نابساماني شده است؛ از يكسو گلههاي يكساله به دليل ممنوعيت صادرات روي دست گلهداران مانده و خريداري ندارد و از سوي ديگر دلالان، بازار را به دست گرفتهاند و روزانه قيمتها را گران ميكنند.
نميدانيم چشمان ما قيمتها را اشتباه ميبيند يا مسئولان با خوشخيالي نسبت به وضعيت بازار صحبت ميكنند. همين چند روز پيش بود كه حسن ركني معاون حجتي در امور دام اعلام كرد هيچ كمبودي در حوزه گوشت قرمز نداريم، به حدي كه نياز به ذخيره استراتژيك گوشت منجمد هم چندان وجود ندارد. به گفته فعالان بازار زماني نه چندان دور گوشت كيلويي 5 هزار تومان بود و 10 كيلو، 10 كيلو ميفروختيم، الان شده كيلويي 40 هزار تومان و يك كيلو، يك كيلو ميفروشيم. طي سه، چهار سال اخير دولت يازدهم سياست عرضه و تقاضا را براي تعديل قيمت در بازار در نظر گرفته كه نتيجهاش چيزي جز هرج و مرج در قيمتها و سپردن بازار به دست دلالان نبوده است. مسئولان دولتي مدام ميگويند همه چيز آرام است، كالا به وفور موجود است، اما بازار چيز ديگري را به ما نشان ميدهد و ظاهراً دلالان بازار را در دست گرفتهاند. منصور پوريان رئيس شوراي تأمين دام زنده به فارس ميگويد: شش ماه است كه جلوي صادرات دام زنده را گرفتهاند و با حجم عظيمي از گلههاي يكساله گوسفند مواجهيم كه خريداري ندارد. از آن طرف ميگويند گوشت كم است و قيمتها را بالا ميبرند. وي با انتقاد از عملكرد اتحاديه گوشت گوسفندي تصريح ميكند: بارها پيشنهاد دادهايم كه طي توافقي به اندازه نياز لاشه گوسفندي را تأمين كنيم، اما ظاهراً متأسفانه هر كس كار خود را انجام ميدهد و سيستم نهايي عرضهكننده گوشت كار خود را ميكند. به گفته پوريان در حال حاضر 1800 واحد پرواربندي، دامشان روي دستشان مانده و خريداري ندارند و از آن طرف با افزايش قيمت گوشت در بازار مواجهيم.
تمام اين سخنان در حالي است كه طبق يك فرمول ساده وقتي عرضه در بازار زياد شود، قيمت كاهش خواهد يافت كه واسطهها و دلالان به اين موضوع تمايلي ندارند. تا جايي كه گفته ميشود، براي تعديل موجودي بازار روزانه مقدار زيادي از لاشههاي تازه روانه سردخانه شده و منجمد ميشود، تا حدي كه سردخانهها مملو از گوشت منجمد است كه به مرور روانه شهرستانها ميشود. رئيس شوراي تأمين دام زنده با انتقاد از اينكه قرار بوده قصابيها در پايتخت درجهبندي شوند، تا عرضه گوشت سر و سامان بگيرد ميافزايد: بايد پرسيد اين كار به كجا رسيد، چراكه نتيجه آن جز كاهش قدرت خريد مردم و ضرر توليدكننده دام چيز ديگري نيست. پوريان تصريح ميكند: اكنون هر كيلو گوشت بره به قصابيها 29 هزار و 500 و گوشت ميش و بز كيلويي 25 هزار تومان به فروش ميرسد، ولي قصاب آن را تا 40 هزار تومان ميفروشد و كسي هم چيزي نميگويد. گزارشهاي رسيده حاكي از آن است كه روز گذشته هر كيلو شقه گوشت گوسفندي 39 تا 40 هزار تومان عرضه ميشد كه اين كف قيمت است و قيمت هر كيلو گرد ران 45 هزار تومان به بالا و گوشتهاي بستهبندي در فروشگاههاي زنجيرهاي تا كيلويي 50 هزار تومان هم عرضه ميشود.
دامهاي زنده را براي ايام مناسبتي ذخيره كردهاند
اما اصغر ملكي رئيس اتحاديه گوشت گوسفندي تهران وجود دام مازاد را رد كرده و ميگويد دامداران دام خود را براي مناسبتهايي همچون عيد قربان، عاشورا، تاسوعا و اربعين حسيني انبار كردهاند و به بازار عرضه نميكنند و اين گونه نيست كه وفور عرضه در بازار داشته باشيم. وي ميافزايد: البته اين را هم بايد گفت كه مردم پايتخت گوشت استاني مانند كردستان را ميپسندند و تمايلي به گوشت توليد شده در شرق كشور ندارند. مضاف برآنكه دامهاي پروار شده از سال گذشته كه وزن سنگيني دارند، چه از لحاظ كيفيت و چه از لحاظ وزن براي مردم مقرون به صرفه نيست. ملكي به سيل اخير آذربايجان غربي اشاره ميكند كه انتقال دام از منطقه شمال غرب كشور به پايتخت را دشوار كرده است.
سرمايه سرگردان دلالان اين بار يقه بازار گوشت را گرفت
رئيس اتحاديه گوشت گوسفندي همچنين فعاليت سرمايه سرگردان دلالان كه سال گذشته از بازار سود خوبي نصيبشان شده را در رشد قيمتها بيتأثير نميداند و ميگويد: سود به جاي آنكه به جيب توليدكننده برود، بيشتر در جيب دلالها است و البته ما با اين موضوع موافق نيستيم، چراكه نهايتاً قدرت خريد مردم كاهش مييابد.
در برخي كشورهاي اروپايي از جمله سوئد اگر قيمت گوشت تازه كشتار روز كيلويي 10 يورو باشد، همان گوشت روز بعد به كيلويي 2 يورو كاهش خواهد يافت تا اقشار ضعيف بتوانند با هزينه اندك غذاي خود را تأمين كنند، اما در كشور ما دلالان براي پيشگيري از عرضه بيش از نياز گوشتها را روانه سردخانه كنند.