رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی:

احافظیه و سعدیه در شیراز وصائبیه در اصفهان مهد شعر فارسی هستند

اصفهان - شهرت اصفهان در زبان و ادب عرب به حدی بود که اصفهان را بغداد ثانی از نظر ادبی و شعر نامیده بودند، ابن سینا کتاب دانشنامه علائی خودش را به زبان فارسی در اصفهان نگاه داشته واصفهان از مفاخر کشور و جهان است.

به گزارش خبرنگار جوان انلاین رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی شب گذشته  در مراسم نگاهی به شهر خلاق اظهار داشت: خوشبختانه به بهترین نحو آرامگاه صائب بزرگ ترمیم شده و می‌توان گفت همانطور که شیراز حافظیه و سعدیه دارد اصفهان نیز از این پس صائبیه دارد، اصفهان مهد تمدن ایران اسلامی است و پس از ظهور اسلام در اینجا دژی پیدا کردند که در آن مجموعه‌ای مفصل از کتاب‌های دوران پیش از اسلام بود.

غلامعلی حدادعادل گفت: آرامگاه صائب همچون حافظیه و سعدیه در شیراز باید مهد شعر ایران و اصفهان شود به این دلیل بسیاری از بزرگان شعر صائب را برترین شاعر در شعر فارسی می‌دانند.

وی افزود: اهمیت و شهرت اصفهان در زبان و ادب عرب به حدی بود که اصفهان را بغداد ثانی از نظر ادبی و شعر نامیده بودند، ابن سینا کتاب دانشنامه علائی خودش را به زبان فارسی در اصفهان نگاه داشته، دانشنامه علائی بیان فارسی کتاب شفای بوعلی است و به معنای دیگر فلسفه خود را فنی تر به زبان عربی نوشته و آن را به زبان فارسی در اصفهان نوشته است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی خاطرنشان کرد: در دوران صفویه شعر گفتن به سبک خراسان و دیگر شهرها رواج نداشت و چندان مورد حمایت شاهان صفوی نبود، اما شاهان صفوی به دلیل توجه و علاقه‌ای که به تشیع داشتند شاعران را تشویق می‌کردند که شعر از این جهت پیشرفت کرد و نمونه بارز آن محتشم کاشانی است.

وی تصریح کرد: دیگر خصوصیت شعر اصفهان در زمان صفویه مردمی شدن شعر بود و شاعرانی که در گذشته خریدار شعرشان سلاطین بودند در دوران صفویه جای خود را به شاعرانی دادند که با توده مردم سر و کار داشتند، شاعران در محافل عمومی و قهوه خانه‌ها حضور پیدا می کردند و احوالات مردم را بیان می‌کردند که به همین سبب شعرشان به زبان مردم نزدیک شد.

حدادعادل بیان کرد: در دوران صفویه شعر ایران و هندوستان به یکدیگر نزدیک شد، در این دوران 3 امپراتوری بزرگ در آسیا حکومت می کرد که هر 3 همتراز هم بودند که یکی از آن‌ها عثمانی، گورکانیان هند و حکومت صفوی در ایران بود، شاعران گورکانی به شعر ایران علاقه‌مند بودند و شاعران ایرانی همچون صائب بسیار به هند سفر کردند.

وی گفت: سبک هندی بیشتر به نازک خیالی و تشبیه بود و شاعر مانند یک نقاش تشبیهی را به زبان شعر بیان می کرد که این میدان مسابقه برای شاعران سبک هندی شد، این سبک به افراط کشیده شد به گونه‌ای که حال را از شعر گرفت و برخی از شاعران برای اینکه روی دست شاعران دیگر بلند شوند روی آوردند به تشبیه‌های خارج از ذهن که دیگر شعر برای خوانندگان جذاب نبود.

رئیس فرهنگستان ادب و زبان فارسی اظهار داشت: این اتفاق در سبک هندی سبب شده تا واکنشی به سبک هندی در اصفهان به وجود آید و شاعران اصفهانی تصمیم گرفتند از سبک هندی اعراض کنند و به سبک خراسانی و عراقی بازگردند، این حرکت را دوره بازگشت نامیدند و کسی که پرچم‌دار و علمدار این بازگشت ادبی مشتاق اصفهانی بود.

وی افزود: مسابقه‌ای که در شعر سبک هندی ایجاد شده بود را رها کردند و از بازی در این میدان صرف نظر کردند، مشتاق اصفهانی غزل‌های بسیار خوبی دارد و شایستگی رهبری نهضت بازگشت را داشته است، علاوه بر مشتاق اصفهانی افرادی مانند هاتف و نشاط اصفهانی نیز به سبک بازگشتند.

حدادعادل خاطرنشان کرد: اصفهان همیشه مرکز علم، فن، هنر، سیاست، حکومت، دین داری و ادب بوده، اصفهان همیشه شهر شاعران و نویسندگان بوده، این نکته گفتنی است که سبک عراقی، هندی و دوره بازگشت در اصفهان پا گرفته، از شاعران قرن‌های اخیر صفای اصفهانی است که شاعر بسیار توانایی است اما آنچنان که باید معرفی نشده است.

وی تصریح کرد: اصفهان مترجمان بزرگی نیز در خود داشته که یکی از آن‌ها میرزا حبیب بوده و کتاب سرگذشت حاجی بابا به تالیف موریه انگلیسی به دست میرزا حبیب ترجمه شده که نمونه درخشان از ترجمه زبان‌های اروپایی به زبان فارسی بوده، میرزا حبیب در ترجمه‌های خود شعر فارسی را چاشنی متون می‌کرده و نخستین کسی است که کلمه دستور زبان را ابدا کرده است.

رئیس فرهنگستان ادب و زبان فارسی بیان کرد: بسیاری از بزرگان صائب را برترین شاعر فارسی می‌دانند و استاد قهرمان مجلل دیوان صائب را در چند جلد بیان کرده و ایشان را بسیار ستوده است، صائب در یکی از اشعار خود می‌گوید "ظلم به خود کرده هر کس نخواند ما را" امیدوارم مردم ما بیش از پیش از صائب بخوانند.