جوانآنلاين: سرانجام با وقوع بزرگترين تغيير در قانون اساسي تركيه، اردوغان به آرزوي خود رسيد و نظام پارلماني تركيه را به رياست جمهوري تبديل كرد تا بتواند به مدت 12 سال ديگر در جايگاه رياست جمهوري باقي بماند. حشمتالله فلاحتپيشه، عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس معتقد است تركيه مسيري معكوس تحولات دنيا را در پيش گرفته و سيستم سياسي رياستجمهوري در اين كشور جايگزين نظام پارلماني شد و اين در حالي است كه اختلافات سياسي باقي خواهد ماند. بر همين اساس بهتر است جمهوري اسلامي ايران يك رابطه اقتصادي و منافع مشترك را با تركيه تعريف كند و اجازه ندهد كه در اين حوزه گرفتار برخي چالشهاي مختلف در حوزههاي سياسي و امنيتي شود.
حشمتالله فلاحتپيشه، عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس در گفتوگو با «جوانآنلاين» با اشاره به راي مثبت شهروندان تركيه به همهپرسي تغيير قانون اساسي گفت: اتفاقي كه در تركيه شكل گرفت مسير معكوس تحولاتي است كه دنيا در طول پنج دهه اخير تجربه ميكند. طي اين پنج دهه اخير دنيا به سمت تمركز، تعديل قدرت سياسي و دموكراتي شدن حركت كرده اما در تركيه مسير برعكس رخ داد. آقاي اردوغان يك همهپرسي را شكل داد و نظام پارلماني تركيه جاي خود را به نظام رياستي داد.
فلاحتپيشه ادامه داد: در نظام رياستي قدرت رئيسجمهور بر قدرت پارلمان غلبه پيدا ميكند و حاكميت در مجلس تاثير دارد. بسيار روشن ميتوان تبعات آن را در سياست داخلي و خارجي تركيه و البته تاثيرات منطقهاي آن را مد نظر قرار داد. در داخل تركيه به طور طبيعي مجموعه شرايطي مثل كودتاي نافرجام و سركوب مخالفان شكل گرفت و تلاش آقاي اردوغان براي حاكميت تك حزبي در تركيه بود و در نهايت با همه پرسي حدود 5/1 درصد راي آورد. معمولا در همهپرسيها اگر اختلاف اينگونه باشد يعني اختلافات سياسي باقي خواهد ماند.
وي افزود: برخي از سياستهاي اردوغان در قالب نوعثمانگري است و ما شاهد هستيم كه اختلافاتي در دنياي اسلام شكل گرفت و اوج سياستهاي اردوغان مداخله منفي در خصوص سوريه بود و هنوز ارتباطات گروههاي مختلف تروريستي با تركيه برقرار است. اردوغان تمام تلاش خود را انجام داد تا كشورهاي غربي را در ميان كشورهاي اسلامي نمايندگي كند و با «نه» بزرگ اتحاديه اروپايي مواجه شد و اين «نه» بزرگ عملا باعث آشفتگي در سياست خارجه او شد.
عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس اظهار كرد: اردوغان سعي ميكند در قالب نوعي اقتدارگرايي و به رخ كشيدن، قدرت خود را تحت شعاع قرار دهد. رياستي شدن نظام سياسي در تركيه، اين كاري است كه او انجام ميدهد و به طور طبيعي هرگاه چنين گرايشاتي براي يك سياستمدار شكل گرفته حتما تبعات منفي نيز داشته و منجر به برخي از دستاندازيها و اختلافات در عرصه منطقه شده است.
وي در خصوص آينده روابط ايران و تركيه عنوان كرد: جمهوري اسلامي ايران كشوري قويتر از آن است كه اين تحولات بر آن اثر منفي بگذارد به هر حال در مسائل منطقهاي ما شاهد نظرها و مواضعي هستيم كه اين مواضع در قالب سياست اقتصادگراي آقاي اردوغان معمولا با اختلاف و تفاوت جدي مواجه ميشود.
اين نماينده مجلس افزود: اعتقاد من بر اين است كه جمهوري اسلامي ايران يك رابطه اقتصادي و منافع مشترك را با تركيه تعريف كند و اجازه ندهد كه در اين حوزه گرفتار برخي چالشهاي مختلف در حوزههاي سياسي و امنيتي شود. به طور مشخص ايران و تركيه بايد در افق 1404 فعاليت اقتصاديشان به سي ميليارد دلار برسد و اگر ما پيشقراولي اقتصاد ايران و تركيه را داشته باشيم آن زمان مواضع سياسي در كشور تركيه اثر منفي در اين حوزه نخواهد داشت.
فلاحتپيشه تاكيد كرد: ما ميتوانيم در عرصه منطقهاي مواضع خود را داشته باشيم، اما من معتقدم بايد از چالش با تركيه حذر داشت. تركيه داراي نگرانيهاي جدي است، وقتي نقشه سياسي تركيه را مشاهده ميكنيم در شمال اين كشور در واقع در مرز سوريه دو قسمت وجود دارد يك قسمت استان كردنشين هستند كه كردها تعصبات مركزي را با طرفداران اوجالان به هم زدند و اختلافات جدي وجود دارد. قسمت ديگر علوياني هستند كه حدود 20 ميليون نفر جمعيت تركيه را شامل ميشوند و لائيكهاي تركيه عليه آنها بودند كه در تركيه لائيك بودند و همين موضوع باعث شد كه آنها نوعي احساس همدردي با علويان سوريه داشته باشند، بنابراين آنها مشكلاتي را براي دولت تركيه شكل خواهد داد.
وي افزود: معتقدم در رفع دغدغههاي متقابل با تركيه ما بايد همكاري كنيم به اعتقاد من اردوغان نميتواند سياستهاي خود را در داخل و خارج دنبال كند و در نهايت با موانع و مشكلاتي مواجه خواهد شد كه ما نبايد آينده خودمان را به مشكلات داخلي تركيه پيوند بزنيم.
اين نماينده مجلس در خصوص آينده رابطه تركيه و سوريه گفت: اردوغان در بر هم زدن ثبات سوريه بيشترين نقش را داشت و جمهوري ايران و روسيه سعي كردند فضايي را براي ورود سياسي تركيه در تحولات سوريه باز كنند و اكنون تا حدي موضع اين كشور تعديل شده اما هنوز ارتباطات تركيه و عامل آشوب ساز تركيه در سوريه حفظ شده است و لذا تركيه نميتواند در قالب سياست ايران و روسيه در خصوص سوريه دنبال كند. بنابراين نميتوان جايگاه بيشتري را براي تركيه تعريف كرد اما بايد تلاش كرد تركيه را وارد فضاي تنشزداي كرد.
فلاحتپيشه با اشاره به روابط تركيه با رژيم صهيونيستي گفت: آقاي اردوغان سعي دارد كه از سياست به صفر رساندن اختلافاتش با كشورهاي مختلف و وراي چالشهاي مختلف منطقهاي حركت كند و سيگنال مثبتي به امريكا نشان دهد تا در منطقه امتيازات متقابلي را كسب كند. به هر حال تركيه كشوري است كه نوسانات مختلف سياسي در سياستهاي خود خواهد داشت.