دكتر سيدرضا ميرطاهر
با توجه به نتايج دور اول انتخابات رياست جمهوري فرانسه كه در 23 آوريل 2017 برگزار شد و در آن، امانوئل ماكرون نامزد مستقل، با 01/24 آرا و مارين لوپن نامزد راست افراطي، با 3/21 درصد آرا به دور دوم اين انتخابات راه يافتند، اكنون نگراني‌ها و دغدغه‌ها چه در فرانسه و چه در اروپا درباره نتيجه نهايي اين انتخابات و احتمال نه چندان زياد، پيروزي مارين لوپن افزايش يافته است. اكنون با مشخص شدن دو نامزد مرحله دوم انتخابات، صف‌بندي‌ها بيشتر آشكار شده و فرانسوا فيون نامزد ميانه‌رو و بنوآ آمون نامزد سوسياليست‌ها دركنار فرانسوا اولاند رئيس‌جمهور فرانسه آشكارا اعلام كرده‌اند كه در دور دوم انتخابات به ماكرون رأي خواهند داد. اين مسئله به معناي اختصاص آراي دو حزب اصلي فرانسه به ماكرون خواهد بود كه بدين ترتيب موجب افزايش چشمگير آراي وي خواهد شد. با اين حال مي‌توان پيش‌بيني كرد كه هواداران احزاب و جنبش‌هاي افراطي و نيز مردمي كه هوادار ايده‌هاي پوپوليستي و مخالف اتحاديه اروپا و روند فعلي سياسي در فرانسه هستند، به مارين لوپن رأي خواهند داد. در اين راستا شاهد آن بوديم كه مارين لوپن به طور موقت از رياست حزب راستگراي افراطي جبهه ملي كناره‌گيري كرده است. به نظر مي‌رسد اين اقدام لوپن براي جذب آراي ديگر نامزدهايي است كه موفق به راهيابي به دور دوم انتخابات رياست جمهوري فرانسه نشده‌اند.
هشدار‌هاي جديدبا توجه به چشم‌انداز هر چند نه چندان زياد پيروزي مارين لوپن در دور دوم انتخابات رياست جمهوري فرانسه كه در 7 ص 2017 برگزار مي‌شود، تلاش‌ها براي كاستن از محبوبيت وي تشديد شده است. يك مركز تحقيقاتي فرانسوي، تحقق وعده‌هاي اقتصادي مارين لوپن را غير ممكن اعلام كرد. مؤسسه «ناظر بر وضعيت اقتصادي فرانسه» با انتشار گزارشي اعلام كرد مارين لوپن، خروج اين كشور از اتحاديه اروپا را در برنامه‌هاي خود گنجانده كه هم فرانسه و هم اروپا را در شرايطي نگران‌كننده قرارخواهد داد. چشم‌انداز روي كار آمدن مارين لوپن كه آشكارا هوادار خروج فرانسه از اتحاديه اروپا (فرگزيت)، بازگشت مجدد به واحد پولي فرانك، برخورد شديد با مهاجران و نيز مخالف آشكار همگرايي اروپايي و جهاني‌سازي است، اكنون به دلمشغولي اتحاديه اروپا و سران كشورهاي اروپايي تبديل شده است. وعده‌ها و شعارهاي انتخاباتي مارين لوپن كه كاملاً بر خلاف خط مشي و سياست احزاب حاكم در اين كشور است، باعث شده تا درباره اين وعده‌ها، گزارش‌ها و تحليل‌هايي ارائه شده و امكان‌پذيري اين وعده‌ها مورد ترديد قرار گيرد. اساساً وعده‌هاي مارين لوپن ابعاد و جنبه‌هاي مختلف سياسي، اجتماعي و اقتصادي را در بر مي‌گيرد. در بعد سياسي مهم‌ترين وعده لوپن، خروج فرانسه از اتحاديه اروپا (فرگزيت) است كه در صورت روي كار آمدن وي و عملي شدن اين وعده، تحولي عظيم در اتحاديه اروپا در راستاي تضعيف و تشديد واگرايي در آن رخ خواهد داد. اما وعده‌هاي اجتماعي لوپن بيشتر متمركز بر سياست‌هاي ضد مهاجرتي، ايجاد محدوديت‌هاي شديد عليه مهاجران و پناهجويان و اخراج آنها و از همه مهم‌تر خروج از پيمان شنگن ناظر بر تردد آزادانه اتباع اروپايي است. اما در بعد اقتصادي، مارين لوپن در وهله نخست به دنبال خروج از منطقه يورو و كناره گذاشتن يورو و به جريان انداختن مجدد فرانك است. سياست‌هاي اقتصادي لوپن، به ويژه مخالفت با يورو و منطقه پولي يورو به شدت موجب نگراني سرمايه‌گذاران شده است. اين در حالي است كه ميانه‌روها اعم از راست و چپ ميانه و نامزد مستقل كه اكنون نماد آن امانوئل ماكروناست، هوادار همگرايي اروپايي و ادامه استفاده از يورو و نيز حامي سياست‌هاي اتحاديه اروپا در زمينه بحران پناهجويان و نحوه تعامل با مسائل ديگر به ويژه در زمينه روابط فرا آتلانتيكي با دولت جديد امريكا هستند.
حمايت اروپامقامات و نهادهاي اروپايي پس از اعلام نتايج دور نخست انتخابات رياست جمهوري فرانسه، واكنش مثبتي به نتايج آن ابراز كردند. از جمله شوراي اروپا، در يك موضع‌گيري بي‌سابقه از پيروزي امانوئل ماكرون نامزد مستقل استقبال كرد. در اين راستا «الكساندر لمبسدورف» معاون رئيس شوراي اروپا، امانوئل ماكرون را«جان اف كندي» فرانسه لقب داد و اعلام كرد پيروزي ماكرون در دور نخست انتخابات خبر خوبي براي اروپا به شمار مي‌رود. با توجه به حساسيت و سرنوشت‌ساز بودن انتخابات رياست جمهوري فرانسه براي اتحاديه اروپا و آينده اين نهاد اروپايي، انتظار مي‌رفت كه مقامات ارشد اين اتحاديه واكنش آشكار و مشخصي به نتيجه دور اول اين انتخابات نشان دهند. از نگاه شوراي اروپا، پيروزي امانوئل ماكرون نامزد مستقل و مارين لوپن نامزد راست افراطي در انتخابات 23 آوريل، حاكي از وقوع تحولي جدي در اروپاست. اين تحول را مي‌توان گذار از احزاب سنتي حاكم به سوي احزاب يا رهبران جديد دانست. قبلاً در عرصه داخلي يك كشور ديگر اتحاديه اروپا، يعني اسپانيا اين تحول با اقبال مردم اين كشور به احزاب جديد چپگرا و راستگرا رخ داده بود. اكنون براي نخستين بار در صحنه سياسي فرانسه، دو نامزد برنده دور اول انتخابات، از هيچ يك از دو حزب حاكم يعني حزب راست ميانه‌جمهوري‌خواهان و حزب چپگراي سوسياليست نبودند. اين مسئله امكان بروز تحولات مشابهي در ديگر كشورهاي اتحاديه اروپا را نيز مطرح مي‌كند، به ويژه اينكه با توجه به گسترش پوپوليسم در كشورهاي اروپايي، احزاب راستگراي افراطي، ميدان جديدي براي فعاليت پيدا كرده‌اند. اين خبري ناخوشايند براي سران اتحاديه اروپاست. به ويژه اينكه يكي از نامزدهاي پيروز انتخابات 23 آوريل فرانسه، يعني مارين لوپن ، رهبر حزب راستگراي افراطي جبهه ملي است كه آشكارا با اتحاديه اروپا و ارزش‌هاي مد نظر اين نهاد اروپايي به ويژه همگرايي اروپايي سر ستيز دارد. شايد به همين دليل است كه معاون رئيس شوراي اروپا، در موضع‌گيري آشكارا خصمانه، مارين لوپن را چهره‌اي نژادپرست و ملي‌گرا توصيف كرده و وي را فردي بسيار ناخوشايند دانسته است. در مقابل، امانوئل ماكرون نامزد مستقل كه پيروز نخست انتخابات 23 آوريل است، از حمايت و پشتيباني كامل اتحاديه اروپا برخوردار است. ماكرون از حاميان اتحاديه اروپا و همگرايي اروپايي است و در اين چارچوب بر وحدت اروپا و لزوم اتخاذ سياست‌هاي هماهنگ و همسو از سوي كشورهاي اين اتحاديه تأكيد كرده است. در عين حال ماكرون، روابط نزديكي با مهم‌ترين كشور اتحاديه اروپا يعني آلمان دارد ودر اين راستا وي از مواضع آنگلا مركل صدراعظم آلمان از جمله درباره در يكي از جنجالي‌ترين مسائل اتحاديه اروپا، يعني بحران پناهجويان حمايت كرده است. اين مسئله نشان مي‌دهد كه در صورت رياست جمهوري ماكرون بايد انتظار داشت كه پاريس و برلين همكاري‌هاي خود را براي مقابله با چالش‌هاي فرا روي اتحاديه اروپا افزايش خواهند داد. ضمن اينكه تأكيد ماكرون بر همگرايي اروپايي، به مفهوم مواضع يكسان دولت آتي فرانسه در صورت رياست جمهوري ماكرون، با كشورهاي بزرگ اين اتحاديه به ويژه آلمان خواهد بود. شايد با توجه به همين ملاحظات است كه معاون رئيس شوراي اروپا كه آلماني نيز هست، ضمن اينكه ماكرون را به عنوان جان اف كندي جديدي براي فرانسه ناميده، ابراز اميدواري كرده كه وي موفق به پيشبرد سياست‌هاي مد نظرش در فرانسه شود. طبيعتاً پيروزي ماكرون در دور دوم انتخابات رياست جمهوري فرانسه در 7 مي 2017، خبري خوش براي مقامات ارشد اتحاديه اروپا محسوب مي‌شود كه اكنون بسيار نگران سياست‌هاي ضداروپايي و نژادپرستانه مارين لوپن هستند.
