نویسنده: محمد بابايي
تلاش‌هــــاي ديپلماتيـــك روسيه پس از حمله موشكي اخير امريكا به يك پايگاه هوايي سوريه دو چندان شده است. طي هفته‌هاي اخير ديپلمات‌ها و نمايندگان مسكو سفرها و تماس‌هاي ديپلماتيكي زيادي با كشورهاي ذينفع در بحران سوريه برقرار كرده‌اند تا مانع از آن شوند كه روند سياسي كه بر اثر نشست آستانه شكل گرفته از مسير خود منحرف شود. پس از وزير خارجه قطر حالا همتاي سعودي او نيز به روسيه رفته و اعلام كرده از نشست آستانه حمايت مي‌كند كه قرار است به زودي در پايتخت قزاقستان برگزار شود.
عادل الجبير وزير خارجه عربستان سعودي طي كنفرانس خبري مشترك با همتاي روس خود در مسكو، تأكيد كرد كه رياض مواضع خود در قبال سوريه را با مسكو هماهنگ مي‌كند. ديدار جبير از مسكو چند روز پس از ديدار وزير خارجه قطر از روسيه صورت مي‌گيرد. عربستان و قطر از حاميان اصلي گروه‌هاي تروريستي در سوريه هستند و به نظر مي‌رسد روس‌ها مي‌خواهند از طريق ديپلماتيك اين دو كشور را متقاعد كنند تا رويكرد سازنده‌اي در قبال بحران سوريه در پيش بگيرند. سرگئي لاوروف پس از صحبت همتاي سعودي خود به خبرنگاران گفت: «عربستان اعلام كرده كه از مذاكرات آستانه درباره سوريه حمايت مي‌كند. اين مذاكرات كه براي آتش‌بس انجام مي‌شود، زمينه را براي مذاكرات سياسي ژنو فراهم مي‌كند.» نشست آستانه كه پس از پايان نبرد حلب و با حضور ايران، روسيه و تركيه چند دور برگزار شده توانسته تا حدودي در كاهش خشونت‌ها در سوريه مؤثر باشد و مسكو براي موفقيت آميز بودن اين مذاكرات سرمايه‌گذاري كرده است.
حالا به نظر مي‌رسد آنها مي‌خواهند با وارد كردن حاميان اصلي گروه‌هاي مسلح به فرايند مذاكرات تحولي جدي به روند ديپلماتيك بدهند. معاون وزير خارجه قزاقستان روز گذشته گفت: اميدواريم مذاكرات صلح سوريه در «آستانه» در بالاترين سطح و با حضور همه طرف‌هاي درگير برگزار شود، هر چند اظهارات مقامات سعودي نشان مي‌دهد آنها هنوز براي حل سياسي بحران آماده نيستند و با گذاشتن شروطي غيرممكن تلاش دارند به بحران ادامه دهند. وزير خارجه عربستان در ادامه كنفرانس خبري خود به نقش ايران و حزب‌الله در سوريه اشاره كرد و گفت: «نيروهاي سپاه پاسداران ايران و شبه‌نظاميان حزب‌الله لبنان نبايد در سوريه بمانند. ما نيز تلاش مي‌كنيم دخالت‌هاي ايران و حزب‌الله را در منطقه محدود و مهار كنيم. حزب‌الله لبنان نبايد در هيچ جاي جهان فعاليت داشته باشد.» اما لاوروف با رد ادعاي جبير تأكيد كرد كه حضور نيروهاي ايراني در سوريه قانوني است. وي گفت: «ايران و روسيه هر دو به دعوت نظام سوريه در اين كشور حضور دارند و مسكو، حزب‌الله لبنان را يك سازمان تروريستي نمي‌داند. ما معتقديم تمامي طرف‌هاي سوري و طرف‌هاي خارجي تأثيرگذار در حل بحران سوريه بايد مشاركت داشته باشند.» اما عادل جبير تنها مقام خارجي نبود كه ديروز در مسكو حضور داشت و همزمان منابع خبري روسي گزارش دادند كه وزراي دفاع ايران، روسيه و تركيه قرار است امروز بعدازظهر در مسكو ديدار كنند.
«سردار حسين دهقان» وزير دفاع ايران براي شركت در نشست بين‌المللي امنيت به مسكو سفر كرده است. در اين نشست حدود 700 شركت‌كننده از جمله اعضاي هيئت‌هاي نمايندگي از حدود 80 كشور، 25 سرپرست هيئت در سطح وزيران دفاع، رئيسان ستاد كل نيروهاي مسلح و فرماندهان ارشد نظامي شركت دارند. از سوي ديگر نماينده ويژه رئيس‌جمهور روسيه در امور سوريه امروز براي ديدار و گفتوگو با دبير شوراي عالي امنيت ملي كشورمان وارد تهران مي‌شود. هدف از انجام اين سفر، گفتوگو و رايزني به منظور پيشبرد ابتكارات مشترك سياسي، نظامي و امنيتي دو كشور اعلام شده است.
روسيه: توطئه شيميايي تغيير رژيم است«سرگئي لاوروف» وزير خارجه روسيه اعلام كرد كه تلاش‌ها براي سوء استفاده از حادثه حمله شيميايي به خان شيخون و در واقع تلاش براي تغيير دولت سوريه به رياست اسد ادامه دارد. وي افزود: «تحقيقات درباره حادثه حمله شيميايي به منطقه خان شيخون در ادلب بايد شفاف باشد.» اين اظهارات لاوروف در واكنش به ادعاي دولت‌هاي غربي مطرح شد كه مدعي هستند دولت سوريه از سلاح شيميايي در شهر خان شيخون استفاده كرده كه آخرين مورد فرانسه است. پس از سرويس‌هاي امنيتي امريكا، انگليس و رژيم صهيونيستي حالاسرويس امنيتي فرانسه مي‌گويد به اين نتيجه رسيده است که «نيروهاي هوادار بشار اسد، رئيس‌جمهور سوريه در حمله شيميايي انجام شده در ماه گذشته در منطقه خان شيخون، از گاز سارين استفاده كرده‌اند.» دولت‌هاي غربي از يك طرف مانع از تحقيقات مستقل در حادثه خان شيخون مي‌شوند و از طرف ديگر به منابعي استناد مي‌كنند كه صلاحيت آنها مورد ترديد است. وزير خارجه روسيه چند روز قبل از اينكه رئيس دو تيم تحقيقاتي سازمان ملل درباره سلاح‌هاي شيميايي كه تابعيت انگليسي دارند ابراز نگراني كنند، نسبت به بي طرفي اين سازمان‌ها ابراز ترديد كرده است.
تدابير روسيه
همزمان با تلاش‌هاي ديپلماتيك، روسيه درصدد است تدابير بيشتر نظامي و امنيتي اتخاذ كند. سرگئي شايگو وزير دفاع روسيه اعلام كرد حمله موشكي امريكا به سوريه جان نيروهاي روس را به خطر انداخت، بنابراين تدابير حفاظتي بيشتري لازم است. شايگو طي سخنراني در مراسم افتتاحيه ششمين كنفرانس بين‌المللي امنيتي در مسكو تأكيد كرد: «از نظر ما حمله موشكي (امريكا) نقض آشكار قوانين بين‌المللي است. از طرفي، اقدامات واشنگتن در سوريه، جان نيروهاي ما را كه با تروريسم مي‌جنگند به خطر مي‌اندازد.» وزير دفاع روسيه توضيح بيشتري درباره جزئيات اقدامات نداد اما برخي منابع گزارش داده‌اند كه احتمالاً مسكو نيروي زميني در سوريه مستقر خواهد كرد. از سوي ديگر، وزير خارجه روسيه نسبت به تلاش‌هاي امريكا براي تغيير رژيم در سوريه هشدار داد و تأكيد كرد مسكو با اين تلاش‌ها مقابله خواهد كرد.
لاوروف روز گذشته به رسانه‌ها گفت: « من اين را تلاشي براي منحرف كردن اذهان از برخي توطئه‌ها در خصوص پرونده سوريه مي‌بينيم. ظن ما در اين خصوص اخيراً بيشتر نيز شده است. ما بايد ببينيم كه برخي از همتايان ما تلاش مي‌كنند تا مانع از تصويب قطعنامه شوراي امنيت در خصوص راه حل سياسي بر اساس گفت‌وگوهاي سوري-سوري شوند.» وزير خارجه روسيه در ادامه گفت، «در عوض آنها به دنبال روش‌هاي قديمي تغيير رژيم در سوريه هستند اما آنها بايد بدانند كه ما با اين تلاش‌ها مقابله مي‌كنيم.» تحليلگران اين مواضع را هشدار جدي مسكو به غرب توصيف كردند. الكسي خالبيكوف تحليلگر مسائل بين‌المللي و عضو روابط خارجي روسيه نوشت: «مسكو پيام آشكاري براي امريكا ارسال كرده؛ روسيه ممكن است حمله ديگر امريكا عليه تأسيسات سوريه را تحمل نكند.»
