نويسنده: خاطره حسین زاده
چهارمحال و بختیاری به عنوان مهد و منبع رویش
لاله های واژگون شناخته می شود که به جز مناطق چلگرد و کوهرنگ در کوهپایه های زردکوه
بختیاری و دهستان صمصامی نیز می روید.
محدوده ای
از این دشت واقع در منطقه دوآب صمصامی طی مصوبه شماره 150 شورای عالی محیط زیست در
تاریخ 27 بهمن 1375 با هدف حفاظت از این گونه گیاهی ارزشمند بعنوان یک اثر طبیعی ملی
به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است.
دشت لاله
های واژگون کوهرنگ یکی از جاذبه های دینی و گردشگری ایران است. این دشت در وسعتی
به مساحت 3600 هکتار قرار دارد که در کنار جاذبه های طبیعی آبشار کوهرنگ، پیست
اسکی چلگرد و چشمه آب معدنی دیمه مجموعه دیدنی و گردشگری منحصربه فردی را شکل داده
که سالانه میزبان جمعیت زیادی از گردشگران است.
لاله های
واژگون که در زبان محلی گل بگریو (گل گریان) و اشک مریم نامیده می شود در اواخر
فروردین ماه به گل می نشینند و تا اواخر اردیبهشت گلهای خود را حفظ می کنند . با
اين حال متاسفانه گاهي گردشگران و يا افراد بومي با چيدن اين گلها رويشگاه هاي
لاله را تخريب مي کنند .
رئیس
اداره منابع طبیعی شهرستان کوهرنگ در اين خصوص به " جوان"گفت: در حالی
که مساحت لاله های واژگون کوهرنگ در گذشته به 3 هزار و 600 هکتار می رسید اما
هرساله با تخریب بخشی از این اراضی، مساحت این دشت هم اکنون به یک هزار متر کاهش
یافته است.
لطفعلی
چراغپور، عامل انسانی را مهمترین علت تخریب دشت لاله های واژگون دانست و افزود:
هرساله مشتاقان زیادی برای دیدن از این گلها به شهرستان کوهرنگ سفر می کنند اما بی
احتیاطی و از ریشه کندن این گیاهان از سوی گردشگران سبب شده تا این سرمایه ملی در
مسیر نابودی قرار گیرد.
وی با
بیان اینکه هر سال جمعیتی بالغ بر 50 تا 100 هزار نفر از لاله های واژگون کوهرنگ
دیدن می کنند، تصریح کرد: در حالی که می توان از این ظرفیت در راستای رونق گردشگری
استان بهره گیری کرد اما نه تنها در این حوزه اقدامی صورت نگرفته بلکه حضور گسترده
گردشگران، حفاظت از گلها را سخت کرده و همین امر سبب شده تا بخش زیادی از این دشت
تخریب شود.
عوامل
تهديدکننده حيات لاله‌ها !
رئیس
اداره منابع طبیعی شهرستان کوهرنگ، شیوع آفت و تغییرات اقلیمی و خشکسالی را از
دیگر عوامل موثر در تخریب لاله های واژگون برشمرد و افزود: برای دفع آفات اقدامات
بسیاری انجام شده به نحوی که این موضوع مهار شده اما نبود بارش های کافی همچنان
این گونه گیاهی را تهدید می کند.
چراغپور
با اشاره به فعالیت اکیپ های نظارت برای جلوگیری از تخریب لاله های واژگون، اظهار
کرد: هم اکنون یک اکیپ نظارت در این محل فعال است و بازرسان کنترل می کنند که
گردشگران به لاله ها آسیبی وارد نکنند اما
با این وجود شاهد تخریب لاله ها هستیم.
وی،
فرهنگسازی را مهمترین راهکار برای مقابله با تخریب منابع طبیعی و بویژه گونه های
گیاهی ارزشمند دانست و گفت: بسیاری از گردشگران تعدادی از گلها را از ریشه قطع
کرده و اقدام به کاشت آنها در باغچه منازل خود می کنند در حالی که باید بدانند با
این اقدام لاله ها را نابود می کنند.
برهمین
اساس با توجه به عوامل مخربی که ذکر شد، به نظر می رسد بقای لاله واژگون در آینده
با چالش مواجه می شود که برای جلوگیری از این روند با توجه به مصوب شماره 150 شورای
عالی محیط زیست از سال 75 نگهداری بخشی از دشت لاله های چهارمحال و بختیاری به
سازمان محیط زیست واگذار شده است.
ظرفيت‌ها
مغفول مانده!
مدیرکل
حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری در همین خصوص به " جوان" گفت: در
حالی که حراست از دشت لاله های واژگون کوهرنگ بر عهده اداره کل منابع طبیعی استان
است اما بخشی از دشت لاله ها که در منطقه سخت گذر و کوهستانی صمصامی قرار دارد به
عنوان منطقه حفاظت شده برعهده سازمان محیط زیست گذاشته شده است.
شهرام
احمدی ادامه داد: منطقه حفاظت شده دشت لاله در مساحت 380 هکتار به سبب سخت گذر
بودن منطقه براحتی در دسترس عموم نیست از همین رو خطر تخریب از ناحیه عوامل انسانی
آن را تهدید نمی کند.
وی
خاطرنشان کرد: حفاظت از لاله های واژگون با هدف جلوگیری از انقراض و حفظ آن به
عنوان یک منبع ژنتیکی برای آیندگان انجام می گیرد.
با این
وجود در حالی که لاله های واژگون می تواند در توسعه صنعت گردشگری و جذب گردشگر به
استان سهم بسزایی ایفا کند اما این ظرفیت همچنان پس از سالها مغفول مانده ضمن آنکه
لاله های واژگون علاوه بر کارکردهای گردشگری، اهمیت زینتی، طبی و اقتصادی خوبی
دارد که این اقدامات ویژه تاکنون مورد توجه مسئولان واقع نشده است.
لاله
واژگون از زیباترین گلهای زینتی دنیا به شمار می رود که مشتاقان زیادی در کشورهای
اروپایی و آمریکایی دارد. همچنین به سبب اهمیت دارویی بویژه در طب سنتی چین بسیار
مورد استفاده قرار می گیرد.
به نظر
می رسد توجه به لاله های واژگون ضمن حفاظت از این میراث ارزشمند ملی، در سال
اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال بتواند مسئولان را در تحقق شعار سال کمک بسزایی
دهد.
