نويسنده: بیژن یانچشمه
به دليل محروميت روستاها و شهرهاي كوچك، روند مهاجرت به شهرها به خصوص پايتخت افزايش يافته است و اين پديده بر مسائل و معضلات شهري افزوده است. در اين ميان استاندار تهران به جاي ارائه راهكار به عنوان نماينده دولت، با نگاه لوكس به پايتخت اعلام كرده است كه شهر را گران كنيم تا مهاجرت كم شود. حال بايد پرسيد در شرايط اقتصادي حاضر، گراني شهر به چه قيمتي بايد صورت بگيرد؛ به قيمت درماندگي و افزايش حاشيهنشينی مردم محروم صورت گیرد.
استاندار تهران: شهر را گران كنيم تا مهاجرت كم شوداستاندار تهران در حاشيه نخستين جلسه شوراي برنامهريزي و توسعه استان تهران در پاسخ به سؤال ايجاد ممنوعيت براي مهاجرت از شهرستانها و ساير استانها به تهران، گفته كه امكان ايجاد ممنوعيت براي مهاجرت به تهران سخت است و بايد همچون ساير كشورهاي پيشرفته هزينه زندگي در شهرهاي بزرگ را بالا برد تا از ورود جمعيت كم كرد. اين اظهار نظر استاندار واكنشهاي بعضي از اعضاي شوراي شهر را در پي داشت. به گفته آنها افزايش دادن هزينه كلانشهرها، ناديده گرفتن توسعه در ساير شهرها از نظر اشتغال و ايجاد امكانات است. استاندار تهران ديروز در حاشيه نخستين جلسه شوراي برنامهريزي و توسعه استان تهران در پاسخ به سؤال ايجاد ممنوعيت براي مهاجرت از شهرستانها و ساير استانها به تهران، گفته كه امكان ايجاد ممنوعيت براي مهاجرت به تهران سخت است و بايد همچون ساير كشورهاي پيشرفته هزينه زندگي در شهرهاي بزرگ را بالا برد تا از ورود جمعيت كم كرد. اين اظهار نظر استاندار واكنشهاي بعضي از كارشناسان را بههمراه داشت. به گفته آنها افزايش دادن هزينه كلانشهرها، ناديده گرفتن توسعه در ساير شهرها از نظر اشتغال و ايجاد امكانات است. ابوالفضل قناعتي، عضو شوراي شهر تهران با رد نظر استاندار تهران مبني بر اينكه قيمت زندگي در كلانشهرها و بهويژه تهران افزايش پيدا كند تا جمعيت تهران اضافه نشود، به تيترشهر، گفت: بعضي از افراد 70يا80 سال است تهران زندگي ميكنند اما به عنوان يك كارمند هنوز وضعيت معيشتي مناسبي ندارند و نميتوانند با اين وضعيت تهران زندگي كنند. وي با اشاره به اينكه افزايش قيمت تهران سياست درستي نيست، ادامه داد: دولت بهجاي اينكه اين كار را در تهران انجام دهد بايد ببيند چرا مردم از استانهاي ديگر به تهران مهاجرت ميكنند. مردم بهخاطر كمبود امكانات آموزشي، بهداشتي و از همه مهمتر اشتغال به تهران يا كلانشهرها مهاجرت ميكنند.
قناعتي اضافه كرد: بهدليل اينكه توليد در كشور دچار ركود شده است و صنعت و كارخانه در ساير شهرها وجود ندارد، جوانها بيشتر به سمت توزيع محصولات توليدشده خارجي حتي در تهران سوق داده شدهاند. اين عضو شوراي شهر با بيان اينكه اگر طرح اين موضوع ادامه پيدا كند با منويات مقام معظم رهبري تضاد دارد، اضافه كرد: به جاي اينكه مردم را از تهران يا كلانشهرها بيرون كنيم بايد با ايجاد اشتغال و امكانات در ساير شهرها مردم را ترغيب به مهاجرت به آنها بكنيم. به گزارش تيترشهر، وي افزود: مردم به دليل وضعيت بد اقتصادي به تهران مهاجرت ميكنند اگر در جاهاي ديگر هم اشتغال فراهم شود، آنها به تهران نميآيند كه ما بخواهيم با گران كردن شهر آنها را از شهر بيرون كنيم. به اعتقاد اين عضو شوراي شهر گراني فقط در تهران نيست، وقتي تهران گران شود به شهرهاي ديگر هم كشيده ميشود. بايد خارج از دروازه كلانشهرها شرايط و بسترهايي فراهم شود كه با توجه به آن بسترها به تهران نيايند.
عضو كميسيون حملونقل با تأكيد بر اينكه اگر شرايط عالي باشد حتي ساكنان شهرها هم علاقهمند ميشوند كه به شهرهاي ديگر مهاجرت كنند، اضافه كرد: اين سياست شبيه يك مسكن موقت عمل ميكند. مردم خودشان را با گراني عادت ميدهند. اما آيا ميشود مداوم قيمتها را افزايش داد؟ مردم تهران چه گناهي كردهاند؟ در همين حال مهدي تندگويان يكي ديگر از اعضاي شوراي شهر تهران نيز به اين صحبت استاندار واكنش نشان داد.
وي با اشاره به اينكه تا زماني كه اين مسئله در كل ايران حل نشود، گران كردن تهران فايدهاي ندارد، به تيترشهر گفت: به دليل اينكه زيرساختي در شهرهاي ديگر ايجاد نشده است، هر اندازه هم تهران گران شود باز مردم مجبورند كه به اين شهر بيايند.
اين عضو شورا با اشاره به اينكه مدل جمعيتپذيري تهران بايد اصلاح شود، اين سؤال را مطرح ميكند كه وقتي بحث جلوگيري از مهاجرت مردم از روستا به شهر مطرح ميشود چه زيرساخت و امكاناتي براي آنها ايجاد شده است كه مهاجرت را مورد انتقاد قرار ميدهند؟ تندگويان افزود: خيلي از جمعيتي كه وارد تهران ميشوند مهاجر نيستند، بلكه فقط روزها وارد تهران ميشوند. جمعيت تهران در روز 15يا 18ميليون است و در شب 8ميليون نفر، همه ساكنان تهران نيستند و فقط براي كار به تهران ميآيند.
نعل وارونه بر واقعيت ريشه كوچ به پايتخت
همچنين محمدرضا نجفي نايب، رئيس مجمع نمايندگان استان تهران از اظهارات استاندار تهران مبني بر ارزان بودن معيشت در پايتخت و افزايش مهاجرت انتقاد كرد.
وي درخصوص افزايش سالانه 1/72 درصدي مهاجرت به تهران گفت: يكي از مسائل و دلايل اصلي مهاجرتها به پايتخت شرايط نامناسب اقتصادي در روستاها و شهرستانهاست. اگر اقتصاد موجود در شهرستانها و روستاها مولد و پويا باشد، بسياري از شهروندان به هيچ عنوان حاضر به مهاجرت و تبديل وضعيت از زندگي در روستاها به شهرها نيستند. نماينده مردم تهران، ري، شميرانات، اسلامشهر و پرديس در مجلس شوراي اسلامي افزود: به دليل شرايط نامساعد اقتصادي و معيشتي در شهرستانها مردم ناچار به مهاجرت به كلانشهرها از جمله پايتخت هستند، ضمن اينكه نبود پارهاي از زيرساختهاي لازم و بسترهاي آموزشي، تربيتي و بهداشتي نيز دليل ديگري براي مهاجرت افراد به شهرهاي بزرگ است كه بايد مسئولان براي جلوگيري از مهاجرت به اين موارد توجه كنند.
نجفي با بيان اينكه موضوع اداره ارزان پايتخت يكي از موضوعات فرعي در علت افزايش مهاجرتها به پايتخت است، تصريح كرد: ميتوان اقداماتي انجام داد كه در سختترين شرايط و با وجود مشكلات بسيار مردم به پايتخت مهاجرت نكنند، اما اين موضوع راه چاره نيست و درمان مهاجرت با اين راهكارها انجام نميشود، بنابراين راهحل ريشهاي براي جلوگيري از مهاجرتها به تهران توجه بيشتر به اقتصاد و تأمين زيرساختهاي اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي روستاها و شهرهاي كوچك به صورت اصولي و ماندگار است.
نايب رئيس مجمع نمايندگان استان تهران، ري، شميرانات، اسلامشهر و پرديس در مجلس با تأكيد بر اينكه حاشيهنشيني يكي از معضلات مهم پايتخت به دليل بيتوجهي به شرايط اقتصاد پايدار است، گفت: هيچ فردي با وجود شرايط مناسب اقتصادي در روستاها حاضر به ترك محل زندگي خود و مهاجرت به پايتخت نيست، بنابراين دليل اصلي مهاجرتها اداره ارزان پايتخت نيست، بلكه علت اصلي در ورود افراد به پايتخت وضعيت غيرقابل قبول اقتصاد، معيشت و اشتغال و نبود زيرساختهاي ابتدايي در حد ضرورت و كفايت است.