محمدحسين شريعتمدار، سرپرست مركز ملي مطالعات راهبردي كشاورزي و آب اتاق ايران، در نشست خبري نخستين كنفرانس بين‌المللي آب مجازي با بيان اين مطلب افزود: تهيه نقشه راه براي اجراي «نظريه آب مجازي» در كشورضروري است. شريعتمدار با اشاره به برگزاري نخستين كنفرانس ملي آب مجازي كه نهم و دهم ارديبهشت‌ماه برگزار مي‌شود، نگاهي به طرح نظريه آب مجازي در سطح دنيا براي مديريت منابع آب كشورها داشت و گفت: هنوز توافق جهاني در مورد تجاري شدن محصولات كشاورزي و اجراي نظريه آب مجازي وجود ندارد و تنها در برخي كشورها به صورت ملي عملياتي شده است. شريعتمدار گفت: اين تئوري از ابتداي فعاليت كشاورزي در كشورها وجود داشته اما جنبه بين‌المللي، نظام‌مند و قانوني نداشته است.
وي البته تأكيد كرد: در مرحله اجراي تئوري مطرح شده بايد براي جلوگيري از وابستگي و تحميل‌هاي سياسي و اجتماعي احتمالي راهكار ارائه داد، بايد رفتارها را مديريت كرده و با دقت گام برداشت.
دبير اجرايي كنفرانس بين‌المللي آب مجازي الگوي كشت را از پايه‌هاي اساسي اين نظريه دانست و تصريح كرد: در سال 1368 به ازاي هر مترمكعب آب، 300 گرم گندم برداشت مي‌شد. اين روند در مسير خود با دگرگوني و نوسانات بسياري روبه‌رو شد تا آنجا كه در سال 1394 و 1395 ميزان گندم برداشت شده از هر مترمكعب آب به 750 گرم رسيد. حال بايد تلاش كنيم اين وضعيت پايدار باقي بماند و زمينه رشد آن را فراهم سازيم. عباس كشاورز، معاون زراعت وزارت جهاد كشاورزي و عضو كميته علمي و اجرايي كنفرانس، اولين گام در مسير اجراي تئوري آب مجازي را توافق ملي در مورد آن عنوان كرد و گفت: بايد ابتدا نقاط قوت، ضعف، مزايا و معايب اين تئوري شناخته شود تا در پي آن بتوانيم در سطح ملي موفق عمل كنيم. هدف اين كنفرانس تهيه نقشه راه منطقي براي اجراي نظريه آب مجازي است. طبق آمار ارائه شده، ميزان تجارت آب مجازي در دنيا از سال 1986 تا 2011 ميلادي از 438 ميليارد مترمكعب به 989 ميليارد مترمكعب رسيده كه امريكا با 24 درصد بيشترين سهم و آفريقا با 3/8 كمترين سهم را در اين تجارت داشته‌اند. ميزان آب مجازي وارد شده در ايران از دهه 1350 تا سال 1392 از 12 ميليارد مترمكعب به 37 ميليارد مترمكعب افزايش‌يافته و ميزان صادرات آن به 4 ميليارد مترمكعب رسيده است. زهرايي، عضو هيئت علمي دانشگاه تهران با تأكيد بر اين نكته كه تجارت آب مجازي براي هر كشور بحراني از نظر آب قابل تجويز نيست، تشريح كرد: مي‌خواهيم با استفاده از تجربيات كشورهاي مختلف، شناخت دقيقي از تئوري آب مجازي داشته باشيم. وي ادامه داد: موضع بسيار مهم در اين نظريه توجه آن به مصرف‌كننده و لزوم اصلاح الگوي مصرف است. اين نظريه مي‌گويد براي مديريت منابع آبي، بايد مصرف آب نيز به شيوه درست آن انجام شود و تنها توليدكننده را مورد توجه قرار نمي‌دهد.
