روز گذشته حزب «جمهوريخواه خلق» يكي از مهمترين اپوزيسيونهاي دولت تركيه به دادگاه قانون اساسي اين كشور براي ابطال همهپرسي شكايت كرد. دولت تركيه يكشنبه همهپرسي تغيير قانون اساسي و تغيير نظام از پارلماني به رياستي را برگزار كرد كه طبق آنچه اعلام شده، 51/2 درصد رأي مثبت و 48/8 رأي منفي داده شد.
در ساعت پاياني اين همهپرسي بود كه هيئت انتخابات تركيه تصميم گرفت برگههايي كه مهر تأييد شعب را نداشتند شمارش كند و آراي صحيح بهحساب آورد. تعداد اين برگهها حدود 1/5 ميليون رأي بود.
اتحاديه وكلاي تركيه پيشتر گفته بود شمارش تعرفههاي رأي بدون مهر تأييد شعبه در همهپرسي تغيير قانون اساسي، غيرقانوني است.
رئيس هيئت انتخابات تركيه نيز درپي مواجه شدن با اين اعتراضات، اعلام كرد كه قبل از پايان ساعت اداري امروز شكايات را بررسي خواهد كرد. در چنين شرايطي بنعالي ييلديريم، نخست وزير تركيه گفت: گفتن اينكه نتايج رفراندوم را به رسميت نميشناسيم يك اقدام تأسف برانگيز است. همه بايد به رأي مردم احترام بگذارند. دعوت از مردم براي رفتن به خيابانها اشتباه است. نخستوزير تركيه اعلام كرد: نتيجه اعتراضات انجام شده به شوراي عالي انتخابات به مردم تركيه اعلام خواهد شد. در اين باره نميتوانم سخني بگويم. ما وظيفه خود را انجام داديم، صندوقهاي راي نزد مردم تركيه آورديم و ملت تركيه تصميم خود را گرفت. وي ادامه داد: بايد به پيش رو نگاه كنيم و مبارزه با تروريسم را با عزمي راسخ ادامه دهيم. اقدامات بسياري بايد انجام گيرد. پس از اعلام نتايج رسمي از سوي شوراي عالي انتخابات رجب طيب اردوغان، رئيسجمهور كشورمان در نشست كنگره به حزب خود بازخواهد گشت. وي با اشاره به اظهارات رهبر حزب مردم جمهوريخواه درباره نتايج رفراندوم گفت: در طول دو ماه گذشته قليچدار اوغلو آنقدر نه گفته است كه هنوز به نه گفتن ادامه ميدهد. اگر رأيي را كه مردم در صندوقها انداختهاند، به رسميت نشناسيد آنها نيز شما را به رسميت نخواهند شناخت.
ارزيابي فوتبالي اردوغان از همهپرسي
در همهپرسياي كه اين هفته در تركيه برگزار شد، تغيير نظام سياسي اين كشور از پارلماني به رياستي، با رأي تنها 51/4 درصد شركتكنندگان تصويب شد. در حالي كه ميزان حمايت از اين طرح كمتر چيزي بود كه انتظار ميرفت، اردوغان از مواضع خود عقبنشيني نكرده و ميگويد مهم اين است كه بيش از نيمي از مردم از اين طرح حمايت كردهاند. رجب طيب اردوغان رئيسجمهور تركيه در مصاحبه با شبكه «سيانان» گفت: «من سابقه فوتبالي دارم. فرقي نميكند كه بازي را يك-صفر ببريد، يا پنج-صفر. هدف نهايي، پيروزي در بازي است.» وي با رد انتقادات وارد شده به اصلاحات قانون اساسي اين كشور، گفت تغيير قانون اساسي اين كشور او را به يك ديكتاتور تبديل نميكند. وي در پاسخ به اين سوال كه آيا تغيير قانون اساسي با هدف قبضه كردن قدرت توسط او صورت گرفته، گفت: «من واقعاً فاني هستم و ممكن است هر لحظه بميرم.» در يك ديكتاتوري، شما شاهد سيستم رياستجمهوري نيستيد.» وي ادامه داد: «ما صندوق رأي داريم... دموكراسي قدرتش را از مردم ميگيرد. اين چيزي است كه ما به آن اراده ملي ميگوييم.» نسخه جديد قانون اساسي تركيه، با حذف پست نخستوزيري، تمام اختيارات اجرايي را به رئيسجمهور ميسپارد. براي رئيسجمهور هم دو دوره پنجساله در نظر گرفته شده و بر اساس يك تبصره، در صورت برگزاري انتخابات زودهنگام در دوره دوم، رئيسجمهور مستقر باز هم ميتواند نامزد شود. او از «دونالد ترامپ» رئيسجمهور امريكا هم تمجيد كرد و گفت: نحوه رويارويي وي با مسائل، «مايه خرسندي» است.
ديدار با ترامپ، تبريك بارزاني و سكوت نتانياهو
وزير خارجه تركيه چهارشنبه اعلام كرد كه روساي جمهوري تركيه و امريكا پيش از نشست ناتو در مي سال جاري ميلادي ديداري خواهند داشت. به گزارش ايسنا، به نقل از خبرگزاري رويترز، مولود چاووش اوغلو، وزير خارجه تركيه گفت: رجب طيب اردوغان، رئيسجمهوري تركيه در مي سال ۲۰۱۷ با دونالد ترامپ، رئيسجمهوري امريكا ديدار ميكند. وي ادامه داد: اين ديدار پيش از نشست ائتلاف ناتو انجام ميشود. روز دوشنبه، منابع آگاه در كاخ رياست جمهوري تركيه گزارش دادند كه ترامپ در تماسي تلفني با اردوغان به وي پيروزي در رفراندوم تغيير قانون اساسي در تركيه را كه اختياراتش را گسترش ميدهد، تبريك گفته است. با اينكه چند روز از اعلام نتيجه همهپرسي تركيه ميگذرد اما تا اين لحظه مقامات رژيم صهيونيستي از جمله نخستوزير اين رژيم هيچ واكنشي در اين باره نداشتهاند.
وبگاه «المصدر» نزديك به وزارت خارجه رژيم صهيونيستي گفتوگويي با «نمرود گورن» كارشناس مسائل تركيه و «نمرود گورن» رئيس مؤسسه صهيونيستي سياستهاي خارجي منطقه موسوم به «متفيم» درباره تركيه انجام داده است. وي در پاسخ به اين سوال كه آيا نتانياهو با اردوغان براي تبريك تماس خواهد گرفت، گفت: طي چند روز آينده پاسخ را خواهيم فهميد تا اين لحظه كه هيچ بيانيه رسمي در اين باره از تل آويو ديده نشده است. اگر ليست كشورهايي را كه به اردوغان تبريك گفتهاند به خوبي بررسي كنيم، ميبينيم كه هيچ كشور غربي دموكراتيكي به وي تبريك نگفتهاند به جز تماسي تلفني كه ميان او و ترامپ ديده شد. گورن در اين باره كه ترامپ از اولين افراد تبريك گوينده به اردوغان بود، گفت: ميان اين حقيقت كه رئيسجمهور امريكا با اردوغان تماس گرفته و به او تبريك گفته و ميان بيانيه سرد وزارت خارجه امريكا شكاف و اختلاف وجود دارد. اردوغان بدون شك از اين تماس تلفني براي تقويت نتايج انتخابات، افزايش اهميتش و نيز مقابله با معارضان داخل استفاده خواهد كرد؛ ترامپ نيز در راستاي تقويت روابط امريكا با كشورهاي مركزي خاورميانه و در مقدمه آن تركيه كار خواهد كرد. در همين حال «مسعود بارزاني» رئيس منطقه كردستان عراق سه شنبه شب در پيامهاي جداگانهاي به «رجب طيب اردوغان» رئيسجمهور تركيه و «بنعالي ييلديريم» نخستوزير اين كشور، نتيجه مثبت همهپرسي به تغييرات قانون اساسي را تبريك گفت.