سانسور 10 ميليارد دلاري در صندوق توسعه

نويسنده: وحيد حاجي پور

 

رئيس‌جمهور مي‌گويد طي سال‌هاي اخير حدود 40 ميليارد دلار از درآمدهاي نفتي به صندوق توسعه ملي واريز شده است در حالي كه گزارش‌هاي تفريغ بودجه رقم ديگري را نشان مي‌دهد.

به گزارش «جوان» رئيس‌جمهور سهم صندوق توسعه ملي از درآمدهاي نفتي را 40 ميليارد دلار اعلام كرده است كه با توجه به سهم 20 درصدي صندوق توسعه ملي طي چهار سال اخير، يعني دولت يازدهم توانسته است 200 ميليارد دلار نفت و ميعانات گازي بفروشد.
اما آمارها چه مي‌گويند؟ بر اساس گزارش تفريغ بودجه سال 92، در اين سال مجموع درآمدهاي نفتي ايران 7/42 ميليارد دلار بوده است و اين رقم در سال 93 به 40 ميليارد دلار رسيده است. در سال 94 اما اين رقم به 2/22 ميليارد دلار كاهش يافته است. در سال 95 وضعيت كمي بهتر شده است و به گفته وزير نفت در 9 ماهه ابتدايي اين سال، درآمد نفتي ايران به 24 ميليارد دلار رسيده است كه البته طبق گفته‌هاي چند ماه گذشته وزير نفت به 41 ميليارد دلار بايد مي‌رسيد.
اين آمارها نشان مي‌دهد دولت يازدهم در طول فعاليت خود حدود 146 ميليارد دلار درآمد نفتي كسب كرده است كه با توجه به مجوز رهبري براي كاهش سهم صندوق توسعه ملي از 30 درصد به 20 درصد، كمتر از 30 ميليارد دلار به صندوق توسعه ملي ايران واريز شده كه با رقم 40 ميليارد دلار رئيس‌جمهور فاصله معناداري دارد.
از سوي ديگر طبق گزارش تفريغ ديوان محاسبات مجلس ميزان واريزي به صندوق توسعه ملي از درآمدهاي نفتي در سال 92 معادل 3/11 ميليارد دلار، سال 93 حدود 13 ميليارد دلار و در سال 94 حدود 7/6 ميليارد دلار بوده است كه اگر 10 ميليارد باقي‌مانده متعلق به سال 95 باشد درآمد نفتي ايران در سال 95 بيش از 50 ميليارد دلار بوده است كه هنوز مشخص نيست اين عدد واقعي است يا نه؟
در ابتداي گزارش تفريغ بودجه 94 به ميزان صادرات نفت در سال 94 اشاره و نوشته شده است كه در اين سال يك ميليارد و 24 ميليون بشكه نفت توليد شده است كه ارزش آن حدود 46 ميليارد دلار بوده است. اين رقم براي ميعانات گازي 196 ميليون بشكه بوده است كه ارزش اين توليد بيش از 9 ميليارد دلار اعلام شده است.
به معناي ساده‌تر ارزش توليد نفت و ميعانات گازي بيش از 55 ميليارد دلار بوده است. از توليد يك ميليارد بشكه‌اي نفت در سال مورد اشاره 411 ميليون و 678 هزار و 35 بشكه نفت خام صادر شده است كه براين اساس روزانه يك ميليون و 127 هزار و 885 بشكه نفت خام راهي بازارها شده است. ديوان محاسبات درآمد فروش محموله‌هاي نفت در سال 94 را حدود 18 ميليارد دلار اعلام كرده است. همچنين 613 ميليون بشكه نفت هم تحويل پالايشگاه‌هاي كشور شده است.
 به رقم درآمدهاي نفتي بايد 101 ميليون و 25 هزار و 367 بشكه ميعانات گازي صادر شده را هم اضافه كرد. اين رقم به معناي صادرات روزانه 276 هزار بشكه ميعانات گازي در سال 94 است. درآمد حاصل از صادرات ميعانات گازي در طول سال 94 بالغ بر 4 ميليارد و 193 ميليون و 632 هزار و 332 دلار شده است.
همچنين در سال 94 تراز تجارت گازي كشور منفي بوده است به طوري كه در سال 94 حدود 8 ميليارد و 2 ميليون و 871 هزار و 780 متر مكعب گاز صادر و از طرفي 8 ميليارد و 663 ميليون و 604 هزار و 645 متر مكعب گاز وارد كشور شده است.
درآمد ارزي حاصل از صادرات گاز كشور 2 ميليارد و 113 ميليون و 634 هزار و 168 دلار و هزينه ارزي واردات گاز نيز يك ميليارد و 638 ميليون و 336 هزار و 285 دلار بوده است.
اما نكته جالب‌تر در اين باره عدم واريز بخشي از سهم صندوق توسعه ملي از درآمدهاي نفتي است كه به عنوان نمونه مي‌توان به موضوع بانكرينگ اشاره كرد. از آنجا كه فروش بانكرينگ فرآورده‌هاي نفتي (سوخت‌رساني به كشتي‌ها) به عنوان صادرات تلقي شده و مشمول پرداخت ۲۰ درصد سهم صندوق توسعه ملي بوده است، بر اساس گزارش تفريغ بودجه، شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي ۱۹۴ ميليون دلار سهم صندوق توسعه ملي از محل فروش بانكرينگ فرآورده‌هاي نفتي را هم پرداخت نكرده كه مبين تخلف اين شركت است.
همچنين شركت ملي نفت ايران، وجوه مربوط به صادرات فرآورده‌هاي نفتي را به حساب شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي واريز نكرده است. لذا مبلغ 501 ميليون دلار سهم صندوق توسعه ملي پرداخت نشده كه بيانگر تخلف شركت ملي نفت است. شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي هم ۲۶ ميليون دلار سهم صندوق توسعه ملي را پرداخت نكرده كه اين كار هم خلاف بوده است.
همچنين شركت ملي گاز ايران سهم 20 درصدي صندوق توسعه ملي را از محل ارزش خالص صادراتي گاز واريز نكرده است كه اين رقم بيش از 100 ميليون دلار ذكر شده است.
بر اساس اين گزارش، نه تنها خبري از واريز كامل سهم صندوق توسعه ملي توسط دولت نيست بلكه در اينكه 40 ميليارد دلار به حساب اين صندوق واريز شده باشد ترديد جدي وجود دارد.