نویسنده: دكتر سيد نعمتالله عبدالرحيمزاده
شنبه 15 آوريل يك روز ملي در تقويم سياسي كره شمالي بود كه مراسم ويژهاي به مناسبت يكصد و پنجمين سالگرد تولد كيم ايل سونگ، بنيانگذار كره شمالي، در اين كشور برگزار شد. رژه نيروهاي مسلح از جمله برنامههاي مهم اين مراسم بود كه نمايش توان موشكي اين كشور از بخشهاي آن به شمار ميرفت زيرا از نظر تحليلگران منطقه به عنوان نمايش قدرت در برابر امريكا و متحدان منطقهاي آن مثل كره جنوبي و ژاپن ارزيابي ميشد. از 60 موشكي كه در اين رژه به نمايش درآمد ميتوان به موشكهاي قارهپيماي بالستيك كي ان 14 و كي ان 80، موشك بالستيكاي آر بيام، كي ان 60 و موشكهاي پرتابي از روي ناوها اشاره كرد. ديويد تئود و آدريان لئونگ، كارشناسان ارشد بلومبرگ، نگراني خود را از موشكهاي كي ان 80 پنهان نكردهاند، چراكه به نظر آنها، اين نوع موشك با برد 11 هزار و 500 كيلومتر قادر به تهديد همه شهرهاي امريكا است. پيونگيانگ به اين ترتيب سعي كرده قدرت بازدارندگي خود را به رخ امريكا بكشد، حال آن كه در همين مراسم اعلام كرده كه نميخواهد شروعكننده جنگ و درگيري باشد. اين موضوع در سخنراني چورا يونگهايي عنوان شد كه بعد از كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي، دومين فرد قدرتمند كره شمالي است. پيونگ يانگ به اين مراسم اكتفا نكرد و با پرتاب يك موشك خواست كه اراده خود را در برابر هر نوع جنگ و تجاوزگري امريكا به نمايش درآورد، هر چند كه گفته ميشود پرتاب اين موشك ناموفق از آب درآمد.
اين مراسم با حجم و كيفيت موشكهاي به نمايش درآمده در آن و پرتاب موشك بعدي از آن جهت اهميت دارد كه شبه جزيره كره اين روزها يكي از پرتنشترين دورههاي خود را از زمان جنگ كره در قريب به 70 سال قبل به اين سو تجربه ميكند. در واقع، تنش طي اين مدت طولاني هيچ وقت در شبه جزيره فروكش نكرده بود و هميشه تب و تابهايي از آن ديده ميشد اما سياستها و تصميمات غيرمنتظره دونالد ترامپ، رئيسجمهور امريكا، در اين چند ماه از رياست جمهوري او باعث شده تنش در شبه جزيره به آن حد از وضعيت خطرناك برسد كه نگراني از جنگي با ابعاد غيرقابل پيشبيني به صورت كاملاً جدي مطرح بشود. ترامپ چه در زمان كارزار انتخابات رياست جمهوري و چه بعد از آن همواره مسئله كره شمالي را به عنوان يكي از محورهاي سياست خارجي خود قرار داده بود و قبل از ديدارش با شي جين پينگ، رئيسجمهور چين، در مصاحبهاي با روزنامه فايننشال تايمز بر اين مسئله انگشت گذاشت تا معلوم بشود كه او ديدارش با رئيسجمهور چين را از زاويه همين مسئله تنظيم كرده است. او به اين روزنامه گفت كه مسئله تهديد كره شمالي را با كمك چين يا بدون آن حل خواهد كرد و تصريح كرد: «چين نفوذ زيادي بر كره شمالي دارد. يا بايد تصميم بگيرد به ما كمك كند يا نكند. اگر به ما كمك كند براي خود اين كشور بهتر است. اگر نكند براي هيچ كس خوب نخواهد بود.» ترامپ با اين لحن به صراحت جين پينگ را تهديد كرده بود و شايد به همين جهت است كه پكن زبان تهديد ترامپ را جدي گرفت و حاضر نشد هيئتي را براي شركت در مراسم روز شنبه به پيونگ يانگ بفرستد اما با وجود اين نحو احتياطكاري پكن ميتوان گفت كه مسئله تا همين حد تمام ميشود.
واقعيت اين است كه احتياطپكن ديگر نميتواند فايدهاي براي خاموش كردن يا دست كم پايين آوردن ميزان تنش در شبه جزيره داشته باشد. اگر پكن در چند ماه قبل و با كاهش ميزان واردات زغال سنگ از كرهشمالي توانسته بود تا اندازهاي رضايت واشنگتن را به دست بياورد، حالا نفرستادن هيئتي حتي در سطح پايين به پيونگ يانگ هم نميتواند رضايت ترامپ را جلب كند. ترامپ با شليك موشكهاي تام هاوك به سوريه نشان داده كه تا چه اندازه رفتاري خلاف قاعده و قوانين بينالمللي دارد و تهديدهايش براي حل معضل كره شمالي حتي بدون همكاري چين و فرستادن ناوگروه تهاجمي متشكل از ناو هواپيمابر يو اس اس كار وينسون به همراه رزمناوهاي موشكانداز مجهز به موشكهاي تام هاوك به سواحل شبه جزيره، اين تصور را تقويت كرده كه او حاضر است عملي مشابه سوريه در اين منطقه از جهان انجام بدهد. بر اين اساس است كه حالا گمانهزنيهايي پيرامون حمله پيشگيرانه امريكا به مناطق هستهاي يا موشكي كره شمالي و پاسخ حتمي اين كشور مطرح شده و حتي روزنامه روسي كامرسانت نگراني تحليلگران روس از تأثير اين درگيري بر بخش خاور دور روسيه را نقل كرده است. هر چند كه مقامات دولت امريكا پخش اخبار و گزارشهايي از حمله پيشگيرانه به كره شمالي را رد و در حد حدس و گمان رسانهاي توصيف كردهاند اما به دليل سكوت پنتاگون و حجم بالاي تهديدهاي نظامي در شبه جزيره از دو سو چه به صورت اعزام ناوگروه تهاجمي يا نمايش آن 60 نوع موشك، اما بايد گفت كه ترامپ همان كسي است كه مثل سوريه آماده به انجام هر كاري است حتي دستور يك حمله پيشگيرانه. حالا به عهده پكن است كه فقط به احتياطكاري بسنده نكند بلكه با فرستادن پيامهاي جدي به واشنگتن اجازه ندهد ديوانهاي با انداختن سنگ به شبه جزيره كره فاجعهاي بزرگ در شرق دور بيافريند.