نويسنده: هادي غلامحسيني
دولت پس از چهار سال وعده در اقدامي جالب يارانه مستمري‌بگيران مددجو را دو تا سه برابر افزايش داد. اين درحالي است كه نمايندگان مجلس از مخالفت‌هاي دولت براي افزايش مستمري خانوارهاي محروم و نامه‌نگاري آنها با مجمع تشخيص مصلحت نظام در جريان تصويب برنامه ششم توسعه خبر مي‌دهند و معتقدند چطور شد دولتي كه پولي در بساط نداشت در اقدامي ويژه يارانه مستمندان را در شب انتخابات افزايش مي‌دهد؟
با تصميم دولت از شنبه شب، يارانه نقدي به‌صورت متنوع توزيع مي‌شود، به‌نحوي‌كه يارانه مستمري‌بگيران مددجو به‌طور متوسط سه برابر مي‌شود. اين اقدام در حالي است كه حدود 35 روز تا انتخابات دوازدهمين دوره رياست‌جمهوري مانده است و حالا در اين ايام دولت به فكر اقشار خاص و ضعيف جامعه افتاده است.
طی يكي دو ماه اخير، اين دومين اقدامي است كه دولت يازدهم به صورت آشكارا و با رفتاري پوپوليستي، در جهت تغيير نگاه جامعه نسبت به خود انجام داده است. در اولين اقدام، دولت يازدهم سامانه سهام عدالت را افتتاح كرد. حالا هم قرار است يارانه اقشار خاص و فقرا سه برابر شود. البته افزايش ۲۷ درصدي حقوق بازنشستگان نيز در همین راستا قابل بررسی است. بر اين اساس، خانوارهاي مددجوي تحت حمايت كميته امداد امام خميني (ره) و سازمان بهزيستي كشور علاوه بر يارانه نقدي ۴۵۵۰۰ تومان، خانوارهاي يك‌نفره ۹ هزار و ۵۰۰ تومان، دو نفره ۱۸ هزار و ۹۰۰ تومان، خانوار سه نفره ۲۵ هزار و ۳۰۰ تومان، خانوارهاي چهارنفره ۳۳ هزار و ۷۰۰ تومان و خانوار پنج‌نفره و بيشتر ۳۶ هزار و ۵۰۰ تومان دريافتي خواهند داشت. اين اقدام دولت گرچه ناظر به يك وعده چهار ساله است و حالا در شب انتخابات به مدد استناد به بندي از برنامه ششم به كمك دولت آمده اما از سوي دولتي كه وعده افزايش يارانه از سوي كانديداها را فريب فقرا و اقدامي پوپوليستي مي‌داند اقدامي قابل تأمل است و بايد ديد دولت براي اين «مصيبت عظماي» مضاعفي كه به تعبير وزير اقتصاد در شب پرداخت يارانه به آنها وارد مي‌شد، چگونه پس از انتخابات به سوگ مي‌نشيند. در همان ماه‌هاي اوليه شروع به كار دولت، محمدباقر نوبخت بخش اصلي كار اين دولت را مرحله دوم اجراي هدفمندي يارانه‌ها دانست و وعده داد كه در مرحله دوم اجراي هدفمندي يارانه‌ها ميزان يارانه به دهك‌هاي پايين جامعه افزايش مي‌يابد. در همين حال علي طيب‌نيا، پيش از گرفتن رأي اعتماد مجلس براي سكانداري وزارت اقتصاد گفته بود: ايده‌آل اين است كه اقشار كم‌درآمد يارانه نقدي بيشتري دريافت كنند و دهك‌هاي درآمدي بالا يارانه نقدي دريافت نكنند. حالا چهار سال از زماني كه طيب‌نيا وعده افزايش يارانه افراد كم‌درآمد را داده، مي‌گذرد. اما در اين مدت خبري از نگاه دولت به اقشار ضعيف بر اساس وعده‌هاي يارانه‌اي نبود و دولتمردان مدام كاهش نرخ تورم را به رخ جامعه مي‌كشيدند. اما مجلس در جريان بررسي لايحه برنامه ششم توسعه رأي به حذف يارانه نقدي ثروتمندان داد تا منابع حاصل از آن به توان‌بخشي اقتصادي مددجويان تحت پوشش كميته امداد امام‌خميني(ره) و سازمان بهزيستي اختصاص يابد. در همان زمان اعلام شد كه شرط افزايش مبلغ يارانه نقدي فقرا، حذف يارانه ثروتمندان است اما دولت در حالي كه طي سال‌هاي گذشته بارها از آماده بودن بانك اطلاعاتي خود در زمينه دهك‌هايي كه بايد يارانه نقدي آنها قطع مي‌شد، خبر داده بود، به يكباره و ناگهاني موضوع قطع يارانه توانگران را رها كرد. در زماني كه اين بند قانون برنامه در مجلس به تصويب مي‌رسيد هم بار ديگر اين شرط به دولت يادآوري شد كه تا زماني كه دولت نسبت به حذف يارانه دهك‌هاي پردرآمد اقدام نكند امكان افزايش يارانه نقدي وجود ندارد.
اكنون دولت خود در حالي به ابزار افزايش يارانه‌ها چنگ مي‌زند كه به شدت در مقابل شعارهاي ديگر كانديداها در اين زمينه ايستاده بود و براي نمونه وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي در واكنش به وعده انتخاباتي يكي از ثبت‌نام‌كنندگان براي انتخابات رياست جمهوري گفته بود: «اين بزرگ‌ترين دروغ به فقراست؛ اين هنر نيست كه ما 200 هزار يا 300 هزار تومان در جيب افراد بگذاريم و ظرف چهار ماه به اشكال مختلف چهاربرابر آن را از جيب او خارج كنيم.»
اقدام دولت خلاف برنامه ششم است
همچنين نمايندگان مجلس نيز با انتشارخبر افزايش مستمري نيازمندان با طرح اين سؤال كه چطور شد دولتي كه پولي در بساط نداشت در اقدامي ويژه يارانه مستمندان را در شب انتخابات افزايش مي‌دهد، به دولت انتقاد كرده و معتقدند: دولت شديداً با مصوبه افزايش يارانه نقدي مشمولان كميته امداد و بهزيستي در مجلس مخالفت مي‌كرد و افزايش مستمري قبل از حذف يارانه ثروتمندان خلاف قانون بوده و تخلف است. در اين خصوص دبير هيئت رئيسه مجلس شوراي اسلامي گفت: اين موضوع مصوبه مجلس بوده و ارتباطي به دولت پيدا نمي‌كند به طوري كه هم اكنون اين افزايش ميزان يارانه به نام دولت تمام مي‌شود. سيد اميرحسين قاضي‌زاده هاشمي در گفتوگو با فارس، افزود: در فصل انتخابات دولت مصوبه مجلس شوراي اسلامي را كه شديداً نيز با آن مخالف بود، اجرايي مي‌كند و در عمل نشان مي‌دهد كه بر خلاف آنچه اعتقاد دارد عمل مي‌كند. وی افزود: افزایش مستمری نیازمندان، پیش از حذف یارانه ثروتمندان خلاف قانون برنامه ششم است.
دبير هيئت رئيسه مجلس شوراي اسلامي با تأكيد بر اينكه دولت با نامه‌نگاري‌هاي فراوان درصدد مخالفت با افزايش يارانه نقدي مددجويان بود، تصريح كرد: دولت براي شوراي نگهبان و مجمع تشخيص مصلحت نظام نامه نوشت تا مانع از افزايش يارانه نقدي اقشار مستضعف شود.
قاضي‌زاده هاشمي اين اقدام دولت را زرنگي و با هدف جمع‌آوري رأي در آستانه انتخابات دانست و افزود: مسئولاني كه شديداً با افزايش يارانه نقدي مخالفت مي‌كردند، چطور در شب انتخابات و در اولين ماه‌هاي اجراي قانون بودجه در حالي كه به ادعايشان پولي در بساط نداشتند، يارانه را افزايش مي‌دهند. وي گفت: اين موضوع نشان مي‌دهد كه در حرف و عمل دولت تناقض بسياري وجود دارد؛ به عنوان مثال منابع خاصي براي موضوع اشتغال، بيمه بيكاري و طرح تحول سلامت اختصاص داده شد اما هيچكدام يا تخصيص پيدا نكردند يا در حد كمترين ميزان تخصيص يافت.
دولت مخالف افزايش مستمري نيازمندان بود
يك عضو كميسيون برنامه و بودجه نيز با بيان اينكه دولت مخالف افزايش مستمري خانوارهاي محروم در برنامه ششم بوده است، گفت: دولت به صورتي اتفاقي و همزمان با انتخابات قانون را اجرا كرد. حسين علي حاجي دليگاني در اين خصوص گفت: طرح اصلي مربوط به افزايش مستمري اين خانوارها كه 6 ميليون نفر را پوشش مي‌دهد مربوط به مجلس نهم مي‌باشد. اين طرح با 270 امضا به هيئت رئيسه تقديم شد، اما متأسفانه با سنگ‌اندازي برخي در مجلس نهم به سرانجام نرسيد. به گفته دليگاني در نهايت مجلس دهم نيز پيگير طرح مذكور شد و همين پيشنهاد به رغم مخالفت دولت در برنامه ششم، گنجانده شده و مورد موافقت كميسيون تلفيق نيز قرار گرفت. عضو كميسيون برنامه و بودجه با بيان اينكه همان مصوبه با وجود مخالفت نماينده دولت، در لايحه بودجه 96 نيز قرار گرفت، گفت: با پيگيري‌هاي فراوان و به رغم ميل باطني دولت، در نهايت اين طرح مجلس شكل قانوني به خود گرفت. وي افزود: متأسفانه دولت، اين موضوع را در قالب افزايش يارانه‌ها و افزايش مستمري خاص مطرح كرده است، در حالي كه افزايش مستمري كه اخيراً مطرح شده به مجوز طرح از كار افتادگان و محرومان مجلس اجرايي مي‌شود.
انتقاد مشاور آخوندي از افزايش يارانه اقشار خاص در آستانه انتخابات
مشاور وزير راه نيز از اين اقدام دولت انتقاد كرد و گفت: بايد بررسي شود اين اقدام با پيشنهاد دولت در لايحه بودجه آمده يا جزو اضافات مجلس بوده است. اگر جزو اضافات مجلس باشد دولت چاره‌اي ندارد و بايد آن را اجرا كند. حسين عبده تبريزي افزود: گاهي اوقات دولت مجبور است در يك مقطع خاصي به اقشار ضعيف جامعه يارانه دهد. كما اينكه در مسكن هم دولت به اقشار ضعيف‌تر يارانه سود مي‌دهد، ولي جريان پرداخت يارانه نبايد يك جريان بلند‌مدتي باشد و نبايد به يك جريان تبليغاتي هم تبديل شود. در كل من مخالف افزايش ميزان يارانه‌ها هستم.
