نویسنده: ميترا شهبازي
درحالي كه هفته پيش مديركل هواشناسي آذربايجان غربي نسبت به وقوع سيلاب طي روزهاي آتي هشدار و بر لزوم آمادگي مردم و دستگاه‌هاي خدمات‌رسان تأكيد كرده بود، اما باز هم ستاد مديريت بحران و مسئولان استان‌هاي آذربايجان غربي و آذربايجان شرقي با افزايش بارندگيها غافلگير شدند. حالا ثمره اين بي‌توجهي متوليان نسبت به هشدارهاي هواشناسي در دو استان مذكور، دهها مفقودي و جان‌باخته شده است. البته اين تمام ماجرا نيست، چراكه ستاد مديريت بحران بعد از 12 ساعت از وقوع حادثه تشكيل شد، گويي مسئولان سرشان جاي ديگري گرم بوده و وضعيت بحراني استان‌هاي سيل‌زده جزو اولويت‌هاي آنها نبوده است! درصورتي كه اگر اين ستاد به موقع تشكيل شده بود، متوليان مي‌توانستند با تخليه روستاهاي در مسير سيل، از خسارت‌هاي جاني به بار آمده جلوگيري كنند.
با اينكه سازمان هواشناسي در آخرين روزهاي هفته گذشته، در خصوص ورود سامانه بارشي و وقوع سيلاب هشدار داده بود، اما مسئولان بي‌توجه به هشدارهاي داده شده، پس از وقوع حادثه با طغيان رودخانه‌ها و تشديد خسارات وارده، غافلگير شدند. البته باز هم ستاد مديريت بحران در همان ساعات اوليه تشكيل نشد و با تأخير 12 ساعته شكل گرفت. درحالي كه اگر اين ستاد به موقع تشكيل مي‌شد، مي‌توانست با تخليه به موقع روستاهاي در مسير سيل از شدت خسارات وارده بكاهد. اما حالا اين تعلل، منجر به دهها مفقودي و جان‌باخته تنها در آذربايجان شرقي شده است و با گذشت هر ساعت، در ادامه عمليات امدادرساني بر تعداد افراد جان‌باختگان افزوده مي‌شود.
روستاها خالي شدند، اما دير!
درحال حاضر بيش از 10 شهرستان آذربايجان شرقي در اثر بارندگي‌هاي شديد، خسارت ديده است. در اين راستا، رئيس مركز مديريت راه‌هاي آذربايجان شرقي مي‌گويد: «متأسفانه ميزان بارندگي در تمام استان شدت گرفته و اكنون ۱۰ شهرستان آذربايجان شرقي به شدت خسارت ديده است.» علي هوشيار، با اشاره به اينكه اين حادثه تاكنون بيش از 20 ميليارد ريال به ابنيه فني و راه‌هاي آذربايجان شرقي خسارت زده است، ادامه مي‌دهد: «شهرستان‌هاي تبريز، هشترود، بستان‌آباد، شبستر، اهر، مراغه، ورزقان، باسمنج، عجب‌شير و آذرشهر در جريان بارش‌هاي سيل‌آسا متحمل خسارت شده‌اند به‌طوري كه منجر به ريزش بخش از جاده‌ها و مسيرها شده است. بنابراين طبق برآوردهاي اوليه سيل تاكنون به پل‌ها و جاده‌هاي شهرستان هشترود بيش از 200 ميليون تومان، مراغه 600 ميليون تومان، خسروشاه 50 ميليون تومان و تبريز 50 ميليون تومان خسارت وارد كرده است.» سيل علاوه بر استان آذربايجان شرقي، منجر به تعطيلي مدارس و تخليه برخي از روستاهاي آذربايجان شرقي هم شده است به طوري كه بعد از طغيان رودخانه‌ها و افزايش شدت خسارات وارده به اين استان، مسئولان ستاد مديريت بحران تصميم به تخليه برخي از روستاهايي كه در مسير سيل قرار داشتند، گرفتند. شدت حادثه در اين استان به حدي بوده است كه وقوع سيل در برخي از مناطق آذربايجان غربي موجب مسدود شدن راه ارتباطي ۳۶ روستا و گرفتاري ۸ هزار و ۳۴۲ نفر حادثه‌ديده در اين مناطق شده است.
كاهش دما و كند شدن امدادرساني
درحال حاضر كه بر تعداد مصدومين و جان‌باختگان حادثه افزوده مي‌شود، سازمان هواشناسي كشور اعلام كرده است كه بارندگيها تا پايان روز يك‌شنبه ادامه خواهد داشت. البته اين بخشي از مشكل است، چراكه با ادامه اين وضعيت، دماي هوا هم در اين استان‌ها به شدت در حال كاهش است كه قطعاً اثري مستقيم در روند امدادرساني دارد. در اين راستا هوشيار، رئيس مركز مديريت راه‌هاي آذربايجان شرقي مي‌گويد: «هم‌اكنون بارش شديد باران در تبريز ادامه دارد و در حال حاضر شاهد طغيان سيل در روستاي بيرق و باران‌لو تبريز هستيم.» علاوه بر اين، طبق پيش‌بيني‌هاي سازمان هواشناسي آذربايجان غربي، مردم اين استان بايد نسبت به وقوع تندباد طي يكي دو شب آينده نيز آمادگي كامل داشته باشند. مديركل هواشناسي آذربايجان غربي در اين راستا مي‌گويد: «احتمال وزش تندباد شديد در نواحي مختلف استان، بخصوص طي چند روز آينده پيش‌بيني شده است.» اسماعيل سيمايي، كارشناس مسئول اداره پيش‌بيني اداره كل هواشناسي آذربايجان غربي نيز با اشاره به وضعيت آب و هوايي استان، بيان مي‌كند: «دماي اروميه در چند ساعت گذشته بين ۱۰ تا ۱۳ درجه سانتيگراد بالاي صفر در نوسان بوده است.» بنابراين با اين شرايط كه دماي هوا رو به كاهش است، پيش‌بيني مي‌شود سرعت امدادرساني نيز كند شود.
آمار خسارت‌ديدگان در حال افزايش است
طبق آخرين آمار در آذربايجان غربي اين حادثه منجر به فوت 2 نفر شده و در آذربايجان شرقي مفقودي‌هاي سيل به 37 نفر و كشف 10 جسد رسيده است. مديركل ستاد بحران آذربايجان شرقي با بيان اينكه 35 مفقودي در مناطق سيل‌زده عجب‌شير و آذرشهر گزارش شده است، مي‌گويد: «تاكنون 8 جسد در عجب‌شير و دو جسد در آذرشهر كشف شده است.» خليل ساعي با اشاره به سيل دو شب گذشته، مي‌افزايد: «دو منطقه عجب‌شير و آذرشهر بيشترين آمار خسارت و كشته را داشته است. علاوه بر 10 فوتي كه تاكنون گزارش شده است، هيچ اطلاع ديگري از بقيه مفقودي‌ها در دست نيست. متأسفانه طبق گزارش‌هاي به دست آمده يك خودرو در عجب‌شير و 6 خودرو در آذرشهر در اثر سيل مفقود شده‌اند كه بيشتر مفقودي‌ها شامل سرنشينان اين خودروها بوده است.» حالا با اين شرايط كه آمار فوتي‌ها و مفقودي‌ها با گذشت هر ساعت افزايش مي‌يابد، جاي سؤال دارد كه چرا مسئولان وقوع سيلاب در يك ماه گذشته در استان‌هاي جنوبي را به عنوان درس عبرتي قرار ندادند و باز هم دست روي دست گذاشتند و بعد از 12 ساعت وارد عمل شدند؟ در اين شرايط كه جان و مال مردم هدف قرار مي‌گيرد، چه موضوعي براي مسئولان استاني مهم‌تر بوده كه توجهي به هشدارهاي هواشناسي در خصوص وقوع سيلاب نداده‌اند؟ به طور حتم، اين حادثه سابقه خوبي در كارنامه مسئولان ثبت نخواهد كرد.
