درحالي نرخ بيکاري در آذربايجان غربي 10.8 درصد اعلام شده که نمايندگان مجلس معتقدند، اين آمار مربوط به اشتغال‌ کاذب است

خام‌فروشي معادن آذربايجان‌غربي قاتل ارز و اشتغال‌ در استان

آذربايجان غربي با بهره‌مندي از 51 نوع از ۶۸ ماده معدنی شناسایی شده در کشور، رتبه سوم کشوری را به خود اختصاص داده است. حالا با اين شرايط که اين استان از ظرفيت‌هاي قابل‌توجهي برخوردار است، انتظار مي‌رود چرخ اقتصاد و اشتغال‌زايي به خوبي در آذربايجان غربي بچرخد. اما با اين حال بي‌‌توجهي مسئولان و نبود کارخانه‌ و صنايع فرآوري، نه تنها از اين مزيت، سودي حاصل مردم نمي‌کند، بلکه حضور چندين کاميون براي حمل مواد استخراج شده، هزينه‌هاي زيادي را بر دوش استان مي‌گذارد. اين درحاليست که به گفته نمايندگان مجلس، اگر کارخانه‌اي احداث مي‌شد، علاوه بر ارزآوري و آباداني منطقه، معضل بيکاري را هم در آذربايجان غربي برطرف مي‌کرد. درحال حاضر به گفته متوليان، نرخ بيکاري 10.8 درصدي در آذربايجان‌غربي با احتساب اشتغال کاذب محاسبه شده و بيکاري به معضلي جدي در استان تبديل شده است.

نويسنده: ميترا شهبازي

با اينکه آذربایجان‌غربی به لحاظ تولید برخی از مواد معدنی از جمله طلا، باریت، میکا و انواع سنگ‌های تزئینی، جزو استان‌هاي نخست کشور محسوب مي‌شود، اما عدم وجود صنايع فرآوري و کارخانه‌هايي از اين حيث منجر به خام‌فروشي مواد ارزشمند معدني در استان شده است که عملا سودي به مردم نمي‌رساند. البته مشکل به همين جا ختم نمي‌شود، چرا که عدم وجود کارخانه و صنايع فرآوري علاوه بر اينکه مسافت حمل و نقل مواد استخراج شده را افزايش مي‌دهد، منجر به تضییع مواد معدنی، تخریب منابع طبیعی، به دلیل انباشت ضایعات، تخريب جاده‌ها، افزايش آلودگي هوا و همچنين عدم استفاده مطلوب از ذخیره و محرومیت از اشتغال مي‌شود. معضلي که اگر مسئولان اندکي براي رفع آن تلاش مي‌کردند، علاوه بر رفع مشکل بيکاري مردم اين استان، مي‌توانست فرصتي براي ارزآوري در کشور باشد و رونق و شکوفايي اقتصادي راه به آذربايجان غربي هديه دهد.

سوخت فرصت‌هاي اقتصادي با سومديريت

با اينکه معادن جزو گروه منابع تجديد ناپذير هستند، اما با اين حال مسئولان شيوه خام‌فروشي را براي آذربايجان غربي برگزيده‌اند. فرصتي که به راحتي با تصميمات و سو مديريت مسئولان سوخت مي‌شود.

حالا در اين شرايط که به اعتقاد کارشناسان، میلیون‌ها سال طول می‌کشد تا شرایط زمین‌شناسی زمینه تشکیل یک نوع ماده معدنی را فراهم کند و چنين موقعيتي برای هر کشوری تنها یک بار پیش مي‌آید، عبدالحمید سرتیپی، معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی معتقد است، بهتر است که این ذخایر با به کارگیری فناوری‌های نوین در جهت توسعه اقتصادی و ایجاد صنایع مولد مورد بهره‌برداری قرار گیرند، آنهم به نحوی که تخریب منابع صورت نگیرد و زیان‌های زیست محیطی را به بار نياورد. لازم به ذکر است که تاکنون تنها در هشت درصد از استان عملیات اکتشافی معدنی صورت گرفته و این اکتشافات نیز بیشتر به صورت سطحی بوده و منجر به کشف یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تن ذخیره معدني شده است.

طبيعت و معادن آذربايجان در معرض تخريب

بر اساس آمار موجود تعداد ۸۰۵ واحد صنایع معدنی در آذربايجان غربي وجود دارد که مي‌تواند براي ۲۱ هزار و ۷۳۷ نفر اشتغال‌زایی کند، با اين حال تاکنون فقط براي یک هزار و ۷۵۳ نفر اشتغال‌زايي شده است. البته با تمام اين تفاسير بر اساس اطلاعات موجود، بازهم استان ذربايجان غربي جزو مناطقي از کشور محسوب مي‌شود که کمتر با معضل اشتغال‌زايي روبه‌رو است. درحال حاضر نرخ بيکاري آذربايجان غربي 10.8 درصد اعلام شده است. حالا با اين شرايط که آمارهاي موجود ظاهري مثبت دارند، نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي به «جوان» مي‌گويد:« وضعيت بيکاري در استان خيلي حادتر از آن چيزي هست که آمارها نشان مي‌دهد، چرا که اين آمارها کاذب هستند. دليل اين موضوع هم اين است که آمار گرفته شده با احتساب کشاورزان فصلي صورت گرفته که 6 ماه از سال کار دارند و 6 ماه ديگر بيکار هستند.»

هادي بهادري با اشاره به اينکه اگر وضعيت معادن استان سروساماني ميافت، با اين حجم از بيکاران مواجه نبوديم مي‌افزايد:« متاسفانه نبود صنايع و کارخانه‌‎هاي فرآوري مشکلاتي بيشتر از بيکاري را براي مردم به همراه دارد. چراکه با ارسال مواد استخراج شده، آلودگي هوا، کاهش ذخاير آبي در اثر افزايش فعاليت‌هاي کشاورزي، خشک شدن درياچه اروميه، نابودي طبيعت و معادن در نبود ابزارآلات پيشرفته و غيره نسيب مردم مي‌شود.»

کارخانه و شهرک صنعتي در دست ساخت

با اين شرايط که جاي خالي شهرک صنعتي و صنايع در استان آذربايجان غربي بيش از هر چيزي مشهود است، نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي در گفتگو با «جوان» ضمن گلايه از مسئولان مي‌گويد:« متاسفانه چندين سال است که معادن ما دست به خام فروشي مي‌زنند. با اينکه برنامه‌هايي براي ايجاد شهرک صنعتي و کارخانه فرآوري سنگ در دست است، اما هنوز بعد از 8 سال از بر زمين خوردن گلنگ شهرک صنعتي در اين استان، افتتاحي صورت نگرفته است. البته اميد است به زودي شهرک صنعتي مذکور به بهره برداري برسد، اما بازهم با توجه به حجم معادن اين اقدامات ناچيز و ناکافيست.»

نادر قاضي پور ادامه مي‌دهد:« درحال حاضر مواد استخراج شده به اصفهان، يزد، هند و ايتاليا به صورت خام صادر مي‌شود و به حدي اين صنعت سودآور است که اگر عمليات استخراج متوقف شود، تمام اين مناطق فلج اقتصادي خواهند شد.»