نوروز سرنوشت‌ساز آخرين سال جنگ چگونه گذشت؟

 نويسنده:  احمد محمدتبريزي

 

سال 1367 از همان نخستين روز آبستن حوادث بسياري بود. در نوروز آخرين سال جنگ اتفاقات مهمي رقم خورد كه تأثير زيادي در پايان جنگ داشت. جنگ به درازا كشيده شده بود و حملات شيميايي عراق وضعيت بغرنجي را در جبهه‌ها رقم زده بود. حملات شيميايي تا سال 1367 ادامه داشت و ادامه اين روند نابرابر و ناجوانمردانه نگراني‌هاي زيادي را بين مقامات ايراني و بعضي سازمان‌هاي جهاني به وجود آورده بود. ايران كه پس از آزادسازي خرمشهر سياست تنبيه متجاوز را در نظر گرفت، در اين سال براي مشخص شدن متجاوز و سرنوشت جنگ، با جديت بيشتري اين موضوع را پيگيري كرد. در نوشتار زير مروري بر وقايع روزشمار دفاع مقدس در ايام نوروز آخرين سال جنگ خواهيم داشت.  اولين روز نوروز 67: در اين روز مسئولان دستگاه ديپلماسي كشورمان در پاسخ به افسارگسيختگي بعثي‌ها در كاربرد بمب‌هاي شيميايي، بيكار ننشستند و درخواست اعزام هيئتي را براي بررسي كاربرد سلاح‏هاي شيميايي توسط عراق كردند. روز بعد يعني در دوم فروردين ماه دبيركل سازمان ملل طي بياناتي در شوراي امنيت درخواست اعزام نمايندگان ويژه از جانب ايران و عراق را براي شورا مطرح ساخت و از هر دو طرف درخواست كرد از اقداماتي كه منجر به وخيم‌تر شدن اوضاع گردد اجتناب ورزند، حملات به مناطق غيرنظامي را متوقف كرده و از ايجاد موانع بيشتر در اجراي قطعنامه 598 خودداري كنند.  چهارم فروردين همين سال در گرماگرم درخواست ايران براي بررسي استفاده بعثي‌ها از سلاح‌هاي شيميايي - عمليات متوسط بيت‌المقدس 4 در منطقه عمومي سليمانيه دربنديخان- شاخ‌شميران به فرماندهي سپاه پاسداران انجام شد. اين عمليات با هدف تكميل و تأمين جناح چپ منطقه عملياتي والفجر 10 و پاسخگويي به تجاوز و شرارت‌هاي دشمن در حمله به مناطق مسكوني و نيز به دادخواهي شهداي مظلوم شهرها و روستاهاي كردنشين عراق از جمله حلبچه اجرا شد. در سال‌هاي پاياني جنگ، حكومت عراق علاوه بر دستور حملات شيميايي به شهرها و روستاهاي نزديك مرز، با راه‌اندازي عملياتي رواني به قصد تشديد فشار بر مسئولان كشور، شهرهاي بزرگ و مراكز استان‌هاي ايران را تهديد به بمبباران و موشكباران شيميايي كرد؛ تهديدي كه اجراي آن دور از انتظار نبود و در پذيرش قطعنامه‌ 598 از جانب ايران مؤثر بود. در همين روز ايران مجدداً درخواست اعزام هيئتي را براي بررسي كاربرد سلاح‏هاي شيميايي توسط عراق مطرح ساخت.  يك روز بعد در پنجم فروردين ماه دبيركل سازمان ملل در دو ملاقات با سرپرست نمايندگي دائمي جمهوري اسلامي ايران در نيويورك تصميم خود را در خصوص اعزام هيئتي مورخ 28 مارس براي بررسي كاربرد سلاح‏هاي شيميايي به اطلاع وي رساند. هفتم فروردين نيز هيئت سازمان ملل متحد براي بررسي كاربرد سلاح‏هاي شيميايي رهسپار تهران شد.  در هشتم فروردين‌ماه كارشناسان سازمان ملل از قربانيان جنگ شيميايي در بيمارستان‏هاي تهران معاينه به عمل آوردند. قربانياني كه به گواه پزشك‌هاي سازمان ملل از غيرنظاميان بودند. همچنين دبيركل در بيانيه‏اي كاربرد سلاح‏هاي شيميايي را محكوم نمود. در ساعت اوليه‌ بامداد همين روز نيروهاي سازمان مجاهدين خلق (منافقين) با حمايت آتش پرحجم توپخانه و تانك‌هاي عراق از سه محور به خط دفاعي ارتش جمهوري اسلامي در منطقه‌اي به عرض 20 كيلومتر در حد فاصل نهر شاخه تا جنوب جاده‌ فكه حمله كرده و پس از به بار آوردن خسارت هايي با مقداري غنائم به مواضع قبلي خود عقب‌نشيني مي‌كنند.
با توجه به اتفاقات پيش آمده امام خميني در يازدهم فروردين ماه در پيامي خطاب به ملت ايران به مناسبت انتخابات سومين دوره‌ مجلس شوراي اسلامي، در جملاتي پرشور و حماسي با يادآوري دوران سخت دفاع، بر ضرورت پر كردن جبهه‌ها براي تداوم عمليات‌ها، تأكيد كردند. عيد سال 67 آخرين نوروزي بود كه ملت ايران با مقوله‌اي به نام جنگ تحميلي دست به گريبان بودند. چنين روزهايي ديگر در تقويم ملت ايران تكرار نشد، چراكه ايستادگي هشت ساله رزمندگان و ملت ايران، درسي را به تمامي دشمنان داد كه تا ساليان سال ايران اسلامي را از هر‌گونه هوس تجاوزي از سوي دشمنان بيمه كرد.