نويسنده: مصطفي قهرماني
يادمانهاي زيارتي هشت سال دفاع مقدس در ايام نوروز، حال و هواي ديگري دارد و مردم گروه گروه به اين مناطق قدم مي‌گذارند تا ياد شهيدان را زنده بدارند و سال خود را با شهدا آغاز كنند.
به گزارش «جوان»، در حالي كه چند روزي از شروع سال نو مي‌گذرد، شاهد حضور پربار كاروان‌هاي راهيان نور در مناطق عملياتي دفاع مقدس به خصوص در جنوب كشور هستيم؛ كاروان‌هايي متشكل از قشرهاي مختلف مردم كه تصميم گرفته‌اند تعطيلات خود را در مناطق عملياتي هشت سال دفاع مقدس و در يادمانهاي شهداي هويز، طلائيه، فكه، اروندكار، چذابه، شلمچه و علقمه بگذرانند تا به بركت نورانيت شهدا، سالي پر بار و پر از خير و بركت و معنويت در پيش داشته باشند.
امسال نيز لحظات سال تحويل در مناطق عملياتي، رنگ و بوي خاصي داشت. زائران راهيان نور گروه گروه به يادمان‌ها وارد مي‌شدند و خود را آماده تحويل سال مي‌كردند. زيارتگاه شلمچه كه خاص‌ترين يادمان كل كشور نيز است، مملو از سيل عاشقاني بود كه از اقصي نقاط كشور آمده بودند تا لحظه سال تحويل را در جوار شهدا بگذرانند. سيل جمعيت به حدي بود كه پاركينگ‌ها مملو از اتوبوس و خودروي زائران بود و ترافيك سنگيني در مسير منتهي به شلمچه برقرار شده بود و برخي زائران به ناچار از اتوبوس‌ها پياده شدند تا با پاي پياده خود را به يادمان شلمچه برسند. برخي هم كه نزديك زيارتگاه شهدا مي‌شدند، كفش‌هاي خود را از پا در مي‌آوردند و با پاي برهنه به سمت يادمان شلمچه حركت مي‌كردند. ديدن چنين صحنه‌هايي معنويت خاصي به فضا بخشيده بود، خصوصاً كه بسياري از زائران در حال قرائت قرآن كريم بودند تا اينكه سال 1396 هجري شمسي تحويل شد.
مادران شهدا در مشهد شهدا
در نوروز امسال نيز حضور مادران و همسران شهدا در مناطق عملياتي جنوب به كثرت ديده مي‌شد و درد دل‌هاي شان با صداي بلند، مظلوميت شهدا را براي جواناني كه بي‌شك اغلب‌شان جنگ را لمس نكرده‌اند، ملموس‌تر مي‌كرد. فرزندان شهدا هم بودند و آنها نيز سفره هفت سين خود را به ياد رشادت و پايمردي پدران شان در حد بضاعت و توان و امكاناتي كه داشتند، مي‌چيدند.
در ايام نوروز، كاروان سرزمين‌هاي نور را راوياني همراهي مي‌كنند كه خود روزي رزمنده دوران دفاع مقدس بودند و اينك اغلب‌شان از آن روزها با خود يادگاري‌هايي دارند. يكي دستانش را در راه حفاظت از اسلام، انقلاب و ايران اسلامي، همانند حضرت عباس(ع) تقديم كرده است، ديگري پايش را، آن يكي تركشي در كنار نخاع خود دارد و گاه به گاه، دردي تمام وجودش را فرا مي‌گيرد، اما استوار است و راهيان نور را همراهي مي‌كند و براي نسل‌هاي جوان‌تر از ايثار و فداكاري مردان مرد هشت سال دفاع مقدس مي‌گويد.
اين روزها اگر در فكه حضور داشته باشيد، مادراني را مي‌بينيد كه با هر قدمي كه در رمل‌هاي نرم اين منطقه برمي دارند، ياد تشنگي فرزندان شان در والفجر مقدماتي و يك را با قطرات اشك شان زنده مي‌كنند يا برخي ديگر در غروب شلمچه با حضرت زهرا(س) درد و دل مي‌كنند؛ شلمچه‌اي كه مقام معظم رهبري آن را قطعه‌اي از بهشت ناميدند... مي‌گويند غروب شلمچه دلتنگ‌تر از هر غروب ديگري است اما اگر اين غروب با درد دل‌ها و گريه‌هاي مادران شهدا عجين شود، گويا عاشورا باز در اين كره خاكي تكرار مي‌شود و دل‌ها را كربلايي مي‌كند.
خادمان شهدا
چند سالي مي‌شود كه علاقه‌مندان براي خادمي شهدا مي‌توانند با ثبت نام در سايت خادمين، به عنوان خادم الشهدا در مناطق عملياتي دفاع مقدس به كارگيري شوند؛ خادماني كه با لباس‌هاي خاكي تقريباً در تمامي يادمان‌ها ديده مي‌شوند. زمستان سال گذشته كه طرح ثبت نام خادم‌الشهدا صورت گرفت، چيزي حدود 6 هزار و 500 نفر براي خادمي حضور در يادمانهاي دفاع مقدس جنوب در ايام نوروز ثبت نام كردند. محمد حاج رحيمي، مسئول كميته خادمين قرارگاه مركزي راهيان نور سپاه و بسيج در گفتوگو با ما با اشاره به استقبال عاشقان شهدا براي حضور در مشهد شهيدان گفت: خادمين پس از پذيرفته شدن، در مرحله ارزيابي در ايام اوج راهيان نور جنوب از اول اسفند95 ماه لغايت 13 فرودين سال 96 در بازه‌هاي 10 روزه بر اساس نياز در يادمان‌ها و اردوگاه‌هاي راهيان نور براي خدمت به زائران حضور پيدا مي‌كنند.
وي ادامه داد: جوانان و داوطلبان زيادي هستند كه دوست دارند در ايام نوروز در مناطق عملياتي دفاع مقدس حضور پيدا كنند و بتوانند افتخار خادمي شهدا را داشته باشند اما ظرفيت پذيرش يادمانهاي دفاع مقدس محدود است و نمي‌توان همه اين خادمان را در مناطق عملياتي به كارگيري كرد و به ناچار، تعدادي از اين خادمان بعد از پايان نوروز، به يادمانهاي غرب و شمال غرب كشور اعزام مي‌شوند.
حاج رحيمي تأكيد كرد: خادمان شهدا به صورت رايگان و به صورت دلي، در مناطق عملياتي دفاع مقدس حضور پيدا مي‌كنند و در كارهايي همچون راهنمايي زائران، تميز كردن يادمان‌ها و... فعاليت مي‌كنند و با توجه به استقبال بيش از پيش اين خادمان براي حضور در مناطق عملياتي دفاع مقدس در نوروز 96، تلاش كرديم كه بار اولي‌ها شانس بيشتري براي پذيرفته شدن داشته باشند.
هر روز 52 راوي
حضور راويان دفاع مقدس در سرزمين‌هاي نور، يكي ديگر از اقدامات مؤثر براي يادآوري خاطرات دفاع مقدس و نحوه عمليات رزمندگان در آن دوران است، به همين دليل در ايام نوروز در همه يادمانهاي دفاع مقدس شاهد حضور راوياني بوده و هستيم كه روايتگر سختي‌ها، مشقت‌ها و ايثارگري شهدا در دوران دفاع مقدس هستند.
سردار‌ابوالفضل مسجدي، مسئول مركز راويان سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع مقدس سپاه و بسيج در گفتوگو با «جوان» با بيان اينكه راويان نقش كليدي در انتقال مفاهيم دفاع مقدس به نسل‌هاي امروزي ايفا مي‌كنند، گفت: در ايام نوروز، به طور متوسط روزانه 52 نفر در يادمانهاي دفاع مقدس مشغول به روايتگري هستند كه اين روند تا نيمه فروردين ادامه خواهد يافت.
وي در ادامه با بيان اينكه اولويت كار روايتگري با پيشكسوتان است ليكن براي ادامه داشتن اين مسير براي آيندگان، راويان جوان آموزش مي‌بينند، افزود: بيشترين حضور راويان مربوط به يادمانهاي شلمچه و والفجر8 هستند و يادمانهاي طلائيه و فتح المبين در اولويت دوم قرار دارند و در ايام نوروز، به ترتيب شاهد استقبال زائران راهيان نور از اين مناطق عملياتي دفاع مقدس هستيم.
سردار مسجدي خاطر نشان كرد: بيش از 5هزار نقطه زيارتگاهي، قدمگاهي و رزمگاهي در پنج استان ميزبان راهيان نور شناسايي شده است كه براساس مصوبه ستاد كل نيروهاي مسلح و سپاه و بسيج، 32 يادمان فعال در كشور ميزبان زائران هستند. مسئول مركز راويان سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع مقدس سپاه و بسيج در پايان با اشاره به تأمين امنيت زارئان ابراز داشت: هم اكنون تمام يادمان‌ها و زيارتگاه‌هاي تعريف شده در مناطق جنگي سابق كه زير پوشش سپاه، بسيج، ارتش و نيروي انتظامي هستند مين زدايي و مين روبي شده‌اند. در اين راستا مناطق عملياتي در غرب و جنوب كشور مستقر در استان‌هاي ايلام، كرمانشاه، كردستان، بوشهر، بندرعباس، آذربايجان‌غربي و خوزستان پاكسازي شده‌اند.
رزمندگان و لحظه تحويل سال
در اثناي تهيه گزارش وقتي در ميان انبوه زائران حضور يافتيم، متوجه منصور كاوياني از جانبازان شيميايي دفاع مقدس شديم. از او كه ماه‌ها در جبهه‌هاي جنگ تحميلي حضور داشته خواستيم خاطراتي متناسب با حال و هواي نوروز تعريف كند كه گفت: رزمندگان ايران هنگام لحظه سال تحويل براي اينكه امكان خروج از مناطق عملياتي را نداشتند يا اينكه درگير عمليات بودند سفر هفت سين خود را با وسايلي مانند، سربند، سنگ، مين سوسكي، مين سبدي، سيم تله، سيم چين، سيم خاردار، سرنيزه، سي چهار C۴، سوزن اسلحه، سيمينوف، سمبه و... تزئين مي‌كردند تا با اين كار سنت حسنه نوروز را به جا بياورند.
كاوياني افزود: بعد از اينكه سفره هفت سين را جور مي‌كرديم و لحظه سال تحويل فرا مي‌رسيد و سكوت سنگر را فرا مي‌گرفت، تمام شوخي‌ها و شيطنت‌هاي دقايقي پيش جايش را به چشم‌هاي خيس و دل‌هاي بي‌قراري جواناني مي‌داد كه دلتنگ پدر و مادر و سفرهاي عيد در كنار خانواده شان بودند. وي در ادامه بيان داشت: يا مقلب القلوب كه زير لب‌ها طنين انداز مي‌شد، صداي شليك تيري نويد سال جديد را مي‌داد و ديده بوسي بود و خنده و عيدي دادن بچه‌ها ديدني بود. البته نه با آن اسكناس‌هاي تا نخورده بلكه با عكس امام و سربند يا زهرا يا ابوالفضل به همديگر عيدي مي‌داديم. سال جديد سربازها را با خود مي‌برد به آينده‌اي مبهم اما شيرين و پر از اميد به پيروزي. همين ايمان و اميد بود كه سنگر را اتاق كوچك خانه پدري مي‌كرد و زخم تنهايي مان را علاج مي‌كرد. ما از ته دل مي‌خنديديم تا «درد» كمكي استراحت كند و براي لحظاتي هم كه شده به مرخصي برود!
اين جانباز دفاع مقدس در خاتمه اظهار كرد: در همين مناطق مادر شهيدي را ديدم كه لحظه تحويل سال در شلمچه بود. پرسيدم اينجا چه مي‌كني كه گفت: پسرم در شلمچه مفقود شده و با وجود اينكه سفر به همه مناطق عملياتي با صفا است ولي شلمچه را، چون پسرم در آنجا مفقود شده بيشتر دوست دارم. پسرم اوايل جنگ شهيد شد و نامه آخرش از شلمچه وقتي ۳۳ سال سن داشت برايمان ارسال شد. شايد پسرم در همين گوشه كنارها نشسته بود و برايم نامه مي‌نوشت.
جوانان و راهيان نور
حضور جوانان امسال نيز مثل سال‌هاي گذشته در اردوهاي راهيان نور بي‌نظير بود. جواناني كه در قالب كاروان‌هايي از اقصي نقاط كشور به اين مناطق آمده‌اند و تك تك شان حس و حال عحيبي دارند. داود شكرالله زاده دانشجويي است كه امسال فرصت كرده لحظه تحويل سال در شلمچه باشد. او در شرح ديدارهايش از مناطق عملياتي گفت: حس عجيبي دارم كه هيچ‌گاه پيش از اين آن را تجربه نكرده‌ام. اين بيابان‌ها با آدم صحبت مي‌كنند و انگار شهدا را در كنار خودمان حس مي‌كنم.
وي ادامه داد: سفر با راهيان نور درس‌هاي بزرگي به من داد. حالا من بي‌شك قدر وجب به وجب اين خاك را مي‌دانم. اين خاك مقدس است چراكه من در جايي نشسته ام كه چند سال قبل همسن و سالان من كه شايد مثل خودم هزار اميد و آرزو و رويا داشتند مردانه آمدند تا خاك كشورمان از گزند دشمن در امان بماند.
شكرالله زاده در پايان ابراز داشت: اگر ما خود را ميراث‌دار اين شهدا بدانيم بايد راهشان را ادامه بدهيم. شايد امرز جنگي به صورت مستقيم در كار نيست ولي هجوم دشمن براي به شكست كشاندن نظام و كشورمان همچنان ادامه دارد. جنگي پنهان كه دشمن در آن به صورت زيركانه وارد عمل شده و اعتقادات جوانان را هدف قرار داده است. ولي با وجود رهبري حكيمانه مقام معظم رهبري و جوانان غيرتمندي كه داريم بي‌شك آنها در اين جنگ هم شكست مي‌خوردند. همانگونه كه هميشه در برابر اراده ملت ايران شكست را با تمام وجود لمس كرده‌اند.
