نويسنده: زهرا چيذري
سال نو و لحظه سال تحويل هم که باشد ممکن است بيماري و درد و رنج سراغمان بيايد و ما را به دردسر بيندازد به خصوص اينکه در اين ايام از سال بسياري پزشکان در مرخصي هستند و در تورهاي گردشگري خارجي مشغول گذراندن تعطيلات نوروزي خود هستند و در چنين شرايطي مردم ناگزيرند خودشان نسخه خود را بچيند!
تعطيلات نوروزي براي هر کدام از اقشار جامعه در زمان متفاوتي شروع ميشود و پايان مييابد. کارمندان و کارگران اغلب اوقات تا روز 28 اسفند سر کارند. کاسبها اما گاهي تا لحظاتي قبل از سال تحويل کوله بار سال رفتني را براي ورود به سال تازه پر ميکنند اما برخي مشاغل هم از نيمههاي اسفند ماه کم کم تعطيلات نوروزي شان آغاز ميشود. پزشکان يکي از اقشاري هستند که تعطيلات نوروزي شان زودتر از ديگر اقشار جامعه آغاز ميشود و ديرتر از همه به پايان ميرسد. اين قشر سفيد پوش تعطيلات عيد را فرصت مناسبي براي گشت و گذارهاي خارجي ميدانند، به همين خاطر هم هست که از نيمههاي اسفند ماه تا حوالي پايان فروردين ماه هر سال اگر خدايي نکرده ناخوش احوال شويد،نه دکتري هست و نه درمانگاهي و خيلي وقتها اگر داروخانه اي را پيدا کنيد که در ايام تعطيلات نوروزي به لطف حضور نسخه پيچ و نه پزشک باز باشد. خيلي وقتها ناگزير ميشويد سراغ داروخانه برويد و خودتان نسخه خود را بپیچيد چرا که پزشک مورد نظر در دسترس نيست!
اين حکايت اما شايد براي سرماخوردگي جواب دهد- هر چند سرماخوردگی هم بیماری سادهای نیست- اما حکايت بيماراني که نيازمند خدمات اورژانسي و تخصصي هستند به اين سادگيها قابل حل و فصل نيست و غيبت پزشکان به دليل مسافرتهاي نوروزي پزشکان ميتواند گاهي اوقات بيماران و مصدومان تصادفات نوروزي را با عواقب جبرانناپذيري مواجه سازد.
رشد آمار حوادث ترافيکي و بيمارستانهاي خالي از کادر درمان
نوروز سال 95 بود که 964 نفر در حوادث جادهاي سفرهاي نوروزي کشته شدند. شايد چيزي حدود دو برابر اين تعداد مصدوم و افراد بد حال بر اثر تصادفات جاده اي نيازمند خدمات اورژانسي پزشکي بودند. در کنار اينها افراد داراي بيماريهاي مزمن قلبي- ريوي، سالمندان و افراد پر خطري مانند زنان باردار و افراد داراي بيماريهاي زمينهاي يا حتي افرادي که ممکن است هيچ مشکل قبلي نداشته باشند اما بيمار شوند، همه و همه نشانگر آن است که بيماري و درد تعطيلي بردار نيست و ايام نوروز و غير نوروز سرش نميشود. به همين خاطر هم اگر نگوييم در ايام نوروز به دليل بالا رفتن آمار حوادث ترافيکي بايد مراکز درماني آماده باش باشند لااقل ميتوان انتظار داشت اين مراکز تعطيل يا نيمه تعطيل نباشند. به همين خاطر هم وزارت بهداشت همه ساله تدابيري را براي پيشگيري از تعطيل يا نيمه تعطيل بودن مراکز درماني به کار ميگيرند. آنطور که پير حسين کوليوند سرپرست اورژانس کشور هم خبر ميدهد از زمان شروع طرح سلامت نوروزی در ۲۵ اسفند تا کنون ۷۷ هزار و ۳۲۵ مورد ماموریت نوروزی توسط اورژانس در سطح کشور انجام شده است.
وی با بیان اینکه ۱۷ هزار و۳۱۶ مورد از این ماموریت ها ترافیکی بوده است، ميافزايد: در این مأموریتهای ترافیکی ۱۴ هزار و ۵۵۶ نفر به بیمارستانها اعزام شدهاند. همچنین هزار و ۷۸۵ نفر از افرادی که در زمان حوادث ترافیکی دچار آسیب شده بودند در محل مورد درمان قرار گرفتند.
آمادهباش بخش مراقبتهاي ويژه
روزهاي پاياني اسفند ماه بود که معاون درمان وزارت بهداشت از برنامههاي اين معاونت براي خالي نماندن بيمارستانها و درمانگاه ها از کادر درمان در نوروز امسال خبر داد. محمد آقاجانی معاون درمان وزارت بهداشت ميگويد: با دستور وزیر بهداشت به تمامی دانشگاههای علوم پزشکی تکلیف شده که همه اورژانسها و بخشهای مراقبت ویژه همه بیمارستانها در تعطیلات نوروز فعال باشند.به گفته وی در تعطیلات نوروز به تمامی ۹۰۰ بیمارستان کشور اعم از دولتی، خصوصی، خیریه و عمومی غیر دولتی تکلیف شده است که بخشهای اورژانس و همه بخشهای مراقبت ویژه شامل ICU ،CCU، NICU، PICU و نیز بخشهای دیالیز به طور کامل باز باشد.اتاقهای عمل بیمارستانها نیز به میزانی که نیاز باشد، در تعطیلات نوروز فعال خواهند بود.آقاجاني ميگويد: در تمامی بیمارستانهای وزارت بهداشت در تمام شیفتهای کاری ایام نوروز حتی شیفت شب حتما یک پزشک متخصص حضور دارد و ۸۰۰ پزشک متخصص برای حضور در شیفت شب بیمارستانهای دولتی آمادهباش هستند.
بنا به تاکيد معاون درمان وزارت بهداشت در تعطیلات نوروز، تمامی ۲ هزار و ۴۰۰ پایگاه اورژانس کشور با ۱۷ هزار نیروی تکنسین و با استفاده از ۴ هزار آمبولانس در سراسر کشور آماده خدمات رسانی به هموطنان و مسافران نوروزی هستند.
برای ارائه خدمات سرپایی و غیر اورژانسی به مردم نیز کلینیکهای ویژه تخصصی دانشگاههای علوم پزشکی در بسیاری از شهرها بنا به نیاز با بخشی از ظرفیت خود باز خواهند بود و اگر شهری مسافرپذیر باشد و نیاز وجود داشته باشد، کلینیکهای ویژه به اندازه نیاز در ایام نوروز باز هستند.
پزشکاني که بايد باشند اما نيستند
اين بار هم واقعيت با آنچه از پشت تريبونهاي رسمياعلام ميشود متفاوت است. براي اثبات اين ادعا کافي است تا خودتان به مراکز درماني و بيمارستانها سري بزنيد. اگر هم که در خانواده، دوستان و آشنايانتان پزشک داشته باشيد تصريح ميکنيد که بسياري از پزشکان از مدتها قبل به تعطيلات نوروزي رفتهاند و اگر بخواهيد دوا درمانتان را ادامه دهيد يا خدايي نکرده بيمار شويد بايد دست نگه داريد و بعد از تعطيلات بيمار شويد! چراکه اغلب پزشکان در تورهاي نوروزي خارج از کشور هستند.
به 190 شکايت کنيد
با وجود اين اما آنطور که معاون درمان وزارت بهداشت ميگويد اگر به مرکزي مراجعه کرديد و تعطيل بود شما حق شکايت داريد. آقاجاني ميافزايد: با توجه به دستورالعمل وزارت بهداشت در مورد خدمات اورژانسی هیچگونه تعلل و تاخیری در ارائه خدمات در اورژانس پیش بیمارستانی و بیمارستانی در سراسر کشور از هیچ مرکز دولتی و غیر دولتی پذیرفته نیست و در صورت کم کاری و تعلل در هر مرکزی با افراد مسئول برخورد میشود.وی تصریح ميکند: مردم میتوانند هر نوع شکایت خود را از مراکز اورژانس وزارت بهداشت با شماره ۱۹۰ در میان بگذارند.