نویسنده: مهدی پورصفا
شيپور آماده‌باش براي انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا از 30 اسفندماه نواخته مي‌شود و با حضور گسترده نامزدهاي انتخاباتي براي راهيابي به حوزه مديريت شهري در مناطق گوناگون مردم براي انتخابي ديگر به پاي صندوق‌هاي رأي مي‌روند.
انتخابات شوراي شهر در تهران اهميتي غير قابل انكار در سطوح مديريتي كشور دارد. از همين رو در طول ماه‌هاي گذشته بارها و بارها اخبار و گزارشات فراواني در خصوص برنامه‌ريزي و رقابت سنگين گروه‌ها و احزاب منتشر شده است، البته اين رقابت گاه با تهديد و تخريب همراه بوده است و شايد مطرح شدن بحث املاك نجومي و تمام حواشي مرتبط با آن از علائم زودرس رقابت انتخاباتي در اين سطح باشد.
تهران؛ جايگاه پرش سياسي
اينكه چرا رقابت در شوراي شهر تهران و تلاش براي دراختيار گرفتن سكانداري شهرداري تهران از چنين اهميت بالايي برخوردار است، به جايگاه پايتخت در معادلات و همچنين امكانات مرتبط با آن باز مي‌گردد. تجربه نشان داده است كه انتخابات شوراها همواره زير سايه ساير انتخابات‌هاي مرتبط با نهادهاي عالي‌تر قرار گرفته است.
با اين حال اين بار به نظر مي‌رسد كه در شهر تهران انتخابات شوراها به همان اندازه انتخابات رياست جمهوري مورد توجه جريان‌هاي سياسي قرار بگيرد. شايد دليل اصلي‌اش در اين باره تلاش اصلاح‌طلبان براي فتح دوباره شوراها و به تبع آن شهرداري تهران باشد. شواهد گوناگون به خوبي اين حقيقت را نشان مي‌دهد كه اصلاح‌طلبان از هيچ چهره مؤثري براي حضور مستقل در انتخابات رياست جمهوري برخوردار نيستند و سران اصلاح‌طلب براي همپيماني نزديك خود با روحاني در انتخابات رياست جمهوري آينده تأكيد مي‌كنند.
برخي اظهار نظرها در مورد اينكه ممكن است اصلاح‌طلبان با نامزد مستقلي در انتخابات حضور پيدا كنند نيز ناشي از جنگ پنهان براي دريافت امتيازات از روحاني در انتخابات آينده است.
با اين حال اصلاح‌طلبان براي حضور مؤثرتر در انتخابات بعدي در سال 1400 و حفظ كرسي موجود در انتخابات مجلس شوراي اسلامي در سال 1398 نياز به تقويت موضع خود در تهران دارند و اين مسئله جز از طريق در اختيار گرفتن شوراي شهر تهران امكانپذير نخواهد بود. اصلاح‌طلبان يك بار در سال 92 تلاش نا موفقي را براي شهردار شدن محسن هاشمي به جاي محمدباقر قاليباف به خرج دادند كه با اختلاف سه رأي در اين مصاف شكست خوردند، اما به نظر مي‌رسد با توجه به تجربه اصلاح‌طلبان در انتخابات هفتم اسفندماه سال گذشته اين بار با اطمينان بيشتري جلو خواهند رفت.
از سوي ديگر اصلاح‌طلبان نيز مي‌دانند كه شهرداري تهران اهميتي فوق‌العاده و راهبردي در نبردهاي سياسي آينده دارد و از دست دادن آن مي‌تواند تبعات فراواني در آينده داشته باشد، چه اينكه شاهد تلاش اصلاح‌طلبان براي تصرف شهرداري به هر قيمت ممكن بوده‌اند.
با اين حال سؤال اساسي آنجاست كه آرايش رقبا براي حضور در ميدان انتخابات شوراها به خصوص در شهر تهران چگونه است.
رد صلاحيت شده‌ها به شورا مي‌روند
به نظر مي‌رسد اصلاح‌طلبان از مدت‌ها پيش آمادگي خود را براي حضور در انتخابات شوراها آغاز كرده‌اند و در اين ميان شوراي عالي اصلاحات جلسات فراواني براي بررسي موضوعات مرتبط با اين قضيه تشكيل داده‌اند.
شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات هم ضمن بررسي و آسيب شناسي شوراي شهر چهارم، فعاليت انتخاباتي براي شوراي شهر آتي را كليد زد و سه تن از اعضاي اصلاح‌طلب شوراي شهر تهران چون احمد حكيمي پور، محمد سالاري و محسن سرخو به ارائه گزارش خود از فراكسيون اصلاح‌طلبان در شوراي شهر فعلي و وضعيت اين شورا پرداختند و قرار شد در جلسات آتي اين شورا همين دستور كار يعني بررسي و آسيب شناسي شوراي اسلامي شهر چهارم دنبال شود و پس از آن با ارزيابي فعاليت اصلاح‌طلبان حاضر در شوراي شهر فعلي در مورد سياست‌هاي اصلاح‌طلبان براي انتخابات شوراي شهر پنجم تصميم‌گيري شود.
از سوي ديگر اصلاح‌طلبان تلاش مي‌كنند تا با برگزاري جلسات نقد و بررسي پيرامون مدريت شهري در دانشگاه، نظرات نخبگان را براي حمايت از برنامه‌هاي خود در انتخابات سال 96 جلب كنند. از سوي ديگر برخي هماهنگي‌ها با اعتدال گرايان جهت حمايت تمام عيار از گزينه‌هاي اصلاح‌طلب نيز در جريان انتخابات رياست جمهوري در حال انجام است. با اين حال نكته‌اي كه به شدت مورد توجه اصلاح‌طلبان قرار گرفته است، تلاش براي عدم مواجهه با مشكل كانديداهاي سركش به تعبير آنها(بخوانيد مقابله با ديكتاتوري حزبي)پس از پايان انتخابات است. رأي الهه راستگو به محمدباقر قاليباف در مقابل محسن هاشمي نكته‌اي بود كه به شدت اين خطر را به اصلاح‌طلبان گوشزد كرد، ازهمين رو برخي اصلاح‌طلبان در تلاش هستند تا گزينه‌هاي رد شده براي مجلس شوراي اسلامي را وارد انتخابات شوراها كنند. محمود مير لوحي از اعضاي شوراي عالي اصلاح‌طلبان نيز در همين رابطه مي‌گويد: قرار نيست كه اگر از افراد سياسي ردصلاحيت شده حمايت شود مسئله تخصص‌گرايي مورد توجه قرار نگيرد.مسائل و مديريت شهري، ترافيك، محيط‌زيست، معماري و زيبا‌سازي و ... حتماً بايد مورد توجه قرار بگيرد. مطمئناً افرادي كه در ليست اصلاح‌طلبان قرار مي‌گيرند علاوه بر سبقه سياسي شان بايد در اين مسائل شهري متخصص باشند تا بتوانند اين منابع عظيم مالي در حوزه شهري را مديريت كنند. تمام 21 نفري كه وارد شورا مي‌شوند بايد تركيبي جامع و فراگير باشند تا بتوانند مطالبات و نيازهاي مردم را در شهر بزرگي مانند تهران يا كلانشهرهاي ديگر و شهرهاي كوچك پاسخگو باشند، البته مشخص نيست كه اين رويه مي‌تواند در جلب آراي مردم مؤثر باشد و نهادهاي نظارتي به اين مسئله روي خوش نشان دهند يا نه؟
نيروهاي انقلاب چه تدارك ديده‌اند
در مقابل نيروهاي انقلاب نيز در حال تدارك براي انتخابات شوراها و حفظ وضعيت فعلي هستند، البته كار براي اينها كمي سخت‌تر است، چراكه با وجود نزديك به 12 سال مديريتي مداوم در اين جايگاه آنان را در جايگاه پاسخگويي قرار مي‌دهد.
در كنار اين نمي‌توان اين نكته را انكار كرد كه حجم كارهاي عمراني صورت گرفته در تهران مي‌تواند به عنوان يك نقطه قوت در مقابل سياسي كاري اصلاح‌طلبان عمل كند. راه اندازي صدها كيلومتر خط مترو و دهها كيلومتر بزرگراه نكته‌اي نيست كه از چشم مردم پوشيده بماند. به نظر مي‌رسد نيروهاي انقلاب در تلاش هستند طي يك كار مشترك دو حوزه انتخابات رياست جمهوري و شوراها را از طريق جبهه مردمي نيروهاي انقلاب اسلامي به جلو هدايت كنند. البته نكته اساسي اينجاست كه هنوزهيچ ليستي از سوي اصولگرايان و نامزهاي احتمالي ارائه نشده است.
تجربه‌اي در ذهن مانده
در مقابل اين صف آرايي دو جانبه نكته‌اي كه نبايد مورد غفلت قرار بگيرد، توجه به مردم و نقش تخصصي شوراي شهر و شهرداري است. اينكه از هم‌اكنون احزاب سياسي بر انتخابات شوراها متمركز شوند و براي پيروزي و تصرف مهم‌ترين نهاد شهري تهران برنامه‌ريزي كنند، نكته‌اي قابل پذيرش است. با اين حال حركت به سمت سياسي كردن فضاي انتخاباتي كشور و تلاش براي كسب كرسي‌هاي يك نهاد شهري و مدني عملاً همه را درگير سياسي‌كاري‌هاي گسترده خواهد كرد؛ سياسي‌كاري‌هايي كه تجربه تلخ آن در دوره اول شوراي شهر تهران در خاطر تمام شهروندان تهراني باقي مانده است. زماني كه تمام بزرگان اصلاح‌طلب از اقشار گوناگون حضور داشتند و زماني نبود كه يك جنجال خبري، دعوا و فحش‌كاري از اين شورا به گوش نرسد. حال زماني كه اصلاح‌طلبان از هم‌اكنون براي حضور در اين شورا خيز برداشته‌اند، چندان دور از ذهن نيست باز هم خاطره شوراي شهر اول در آن تكرار شود. به نظر مي‌رسد اين نكته‌اي است كه تمام احزاب سياسي به خصوص اصولگرايان آن را بايد به خاطر بسپارند.
