در حالي كه آخرين روزهاي سال ۹۵ را سپري مي‌كنيم، مدل نهايي قراردادهاي جديد نفتي بر اساس مصوبه هيئت دولت مبني بر شرايط عمومي، ساختار و الگوي قراردادهاي بالادستي نفت و گاز براي مناقصه ميدان آزادگان آماده شده است.
بيست و ششم دي ماه سال جاري بود كه خبرگزاري تسنيم با انتشار گزارشي از احتمال موكول شدن برگزاري نخستين مناقصه بين‌المللي نفتي ايران به بهار 96 با توجه به عدم تكميل مطالعات شركت‌هاي مختلف به‌روي ميدان آزادگان جنوبي و همچنين زمان مورد نياز براي تكميل متن نهايي قراردادهاي جديد نفتي ايران خبر داده بود. با تحقق اين پيش‌بيني، در بهار 96 شاهد برگزاري نخستين مناقصه بين‌المللي نفت ايران خواهيم بود.
«بيژن زنگنه» وزير نفت كشورمان در روزهاي اخير از آغاز فرآيند مناقصه ميدان نفتي آزادگان خبر داد و گفت: «شركت‌هاي حاضر در مناقصه مشخص شده‌اند و مناقصه به‌زودي برگزار مي‌شود.»
«علي كاردر»، مديرعامل شركت ملي نفت ايران در ماه‌هاي پاياني سال گذشته ميلادي، خبر از برگزاري نخستين مناقصه بين‌المللي نفتي ايران در ماه‌هاي ابتدايي سال 2017 داده بود و اين خبر، تكاپوي شركت‌هاي خارجي براي ارسال رزومه و معرفي توانمندي‌هاي خود را به‌دنبال داشت.
تا امروز، كنار 11 شركت ايراني براي حضور در مناقصه بخش بالادستي صنعت نفت ايران، 29 شركت خارجي نيز صاحب صلاحيت شناخته شده‌اند تا مجموع شركت‌هاي اكتشاف و توليد ايراني و خارجي براي حضور در مناقصات بالادستي صنعت نفت ايران به عدد 40 برسد.
شركت ملي نفت ايران پيش از بررسي صلاحيت شركت‌هاي اكتشاف و توليد خارجي براي حضور در مناقصه بالادستي صنعت نفت ايران، با اعلام فراخواني از شركت‌هاي ايراني علاقهمند به فعاليت در قالب شركت‌هاي اكتشاف و توليد دعوت به عمل آورده بود كه پيرو فراخوان معاونت امور مهندسي، پژوهش و فناوري وزارت نفت در بيست و هشتم ارديبهشت ماه سال جاري، 49 شركت براي حضور در اين فراخوان اعلام آمادگي كردند و سرانجام ثبت نام 37 شركت تكميل شد.
از ميان 37 شركت ايراني كه در اين فراخوان ثبت نام كردند، هشت شركت صلاحيت حضور در مناقصه بالادستي صنعت نفت را در قالب شركت اكتشاف و توليد به دست آوردند كه اسامي اين شركت‌ها 13 تيرماه 95 توسط معاونت امور مهندسي، پژوهش و فناوري وزارت نفت اعلام شد. اما در ماه‌هاي بعدي با انجام بررسي‌هاي بيشتر، نام سه شركت به اين اسامي اضافه شد و در مجموع تعداد شركت‌هاي ايراني صاحب صلاحيت براي فعاليت به‌عنوان شركت‌هاي E&P به 11 شركت رسيد.
با مشخص شدن شركت‌هاي اكتشاف و توليد ايراني، شركت ملي نفت ايران به‌سراغ شركت‌هاي متقاضي خارجي رفت. اسناد ارزيابي صلاحيت و اطلاعات مرتبط از جمله شيوه‌ها، معيار و رويه‌هاي ارزيابي از روز بيست و ششم مهرماه در سايت رسمي شركت ملي نفت قرار گرفت، بر اين اساس متقاضيان فرصت داشتند يك نسخه از مدارك مورد نياز و اطلاعات مرتبط با آن را به‌همراه فايل‌هاي الكترونيكي تا تاريخ چهاردهم آذرماه ارسال كنند.
شركت‌هاي اكتشاف و توليد خارجي در ادامه اعلام حضور خود در مناقصه‌هاي بالادستي، مدارك خود را به سامانه‌اي كه از سوي مديريت فناوري اطلاعات و ارتباطات شركت ملي نفت ايران طراحي و روي سايت رسمي اين شركت بارگذاري شده بود، ارسال كردند.
دبيرخانه مناقصه‌هاي قراردادهاي بالادستي نفت و گاز پس از دريافت اطلاعات شركت‌هاي خارجي متقاضي و ارزيابي مدارك و مستندها، سيزدهم ديماه اسامي 29 شركت تعيين صلاحيت شده خارجي را اعلام كرد.
به اين ترتيب كنار 11 شركت ايراني براي حضور در مناقصه بخش بالادستي صنعت نفت، 29 شركت خارجي نيز صاحب صلاحيت شدند تا مجموع شركت‌هاي اكتشاف و توليد ايراني و خارجي براي فعاليت در مناقصه‌هاي بالادستي صنعت نفت به عدد 40 برسد.
نخستين مناقصه نفتي ايران قرار است با موضوع واگذاري توسعه ميدان آزادگان جنوبي برگزار شود. اين ميدان نفتي از ميادين مشترك ايران و عراق است كه بزرگ‌ترين ذخاير درجاي نفت را همراه با آزادگان شمالي در مخزن خود جاي داده است.
پيگيري‌هاي خبرنگار اقتصادي خبرگزاري تسنيم حاكي از اين است در حالي كه آخرين روزهاي سال 95 را سپري مي‌كنيم، مدل نهايي قراردادهاي جديد نفتي بر اساس مصوبه هيئت دولت مبني بر شرايط عمومي، ساختار و الگوي قراردادهاي بالادستي نفت و گاز براي مناقصه ميدان آزادگان آماده شده است.
بر اساس اين متن قراردادي، قرار است توسعه آزادگان جنوبي و آزادگان شمالي به‌صورت يكپارچه و با عنوان توسعه ميدان آزادگان در قالب نخستين مناقصه بين‌المللي نفتي ايران به شركت‌هاي صاحب صلاحيت ايراني و خارجي واگذار شود.
اين نكته قابل ذكر است كه با توجه به اينكه در ادامه بررسي‌ها براي تعيين تكليف واگذاري توسعه ميادين نفتي و گازي ايران به شركت‌هاي داخلي و خارجي، در جلسات مربوط در شركت ملي نفت ايران اين برنامه در دستور كار قرار گرفته كه مديريت و راهبري پروژه‌هاي بزرگ نفتي كه نياز به سرمايه‌گذاري يك ميليارد دلاري و بيشتر دارند به شركت‌هاي بزرگ خارجي سپرده شود و اگر تشكيل كنسرسيومي براي توسعه يك ميدان بزرگ نفتي يا گازي در دستور كار قرار گرفت، رهبري اين كنسرسيوم بايد با شركت‌هاي بزرگ بين‌المللي باشد و با توجه به اينكه توسعه آزادگان با هدف دستيابي به ضريب بازيافت نفتي مناسب، پروژه‌اي با ميزان سرمايه‌گذاري چند ميليارد دلاري است، به‌احتمال قريب به يقين به‌گونه‌اي برنامه‌ريزي خواهد شد كه در جريان مناقصه‌اي كه برگزار مي‌شود، يك شركت خارجي برنده مناقصه شده و يك شركت ايراني را به‌عنوان شريك ايراني خود معرفي كند و اگر شركت‌هاي ايراني و خارجي به‌صورت كنسرسيوم‌هايي در مناقصه ميدان آزادگان حضور يابند، رهبري اين كنسرسيوم با يك شركت خارجي خواهد بود.
