نویسنده: شیوا نوروزی
اعتراف تلخ رئيس فدراسيون فوتبال به زيانده بودن همه باشگاههاي فوتبال واقعيتي است که سالهاي سال اهميتي به آن داده نشده و در عوض خرج و مخارج اين رشته پرهزينه هر روز افزايش يافته، اما خبري از سوددهي نبوده است. اين موضوع مدتهاست که از سوي کارشناسان مطرح ميشود منتها آقايان مسئول هرگز زير بار نرفتهاند و به خاطر برخي مسائل از فوتبال دولتي حمايت کرده و ميکنند.
مطرح شدن بحث مالياتهاي پرداخت نشده فوتبال موجب شد تا سرانجام نفر اول فدراسيون به واقعيتي اشاره کند که خيليها از آن طفره ميروند و براي آنکه وضعيت موجود ادامه داشته باشد، هيچ اشارهاي به ضررهاي مالي فوتبال به اقتصاد کشور نميکنند. پرداخت نشدن ماليات فوتبال همواره يکي از چالشهايي بوده که اين رشته را با مشکل مواجه کرده است. از همه مهمتر اينکه اکثر فعالان فوتبال ما هيچ اعتقادي به پرداخت ماليات ندارند و براي فرار از آن از ترفندهاي زيادي استفاده ميکنند. انداختن اين مسئوليت به گردن باشگاهها مشکلات را دوچندان ميکند، چراکه در نهايت باشگاهها نيز مالياتشان را مثل ساير اقشار جامعه به موقع نميپردازند. تأخيرهاي هميشگي و بدهيهاي زياد باشگاههاي فوتبال وطني از جمله اثرات منفي دولتي بودن فوتبال است. تا بوده فوتبال ايران هميشه از منابع دولتي و بودجه بيتالمال ارتزاق ميکرده و در اندک مواردي هم که قرار بر خصوصيسازي بوده اين پروژه هرگز به نتيجه نميرسد.
آنها که از دور و نزديک با مستطيل سبز سروکار دارند به خوبي ميدانند فوتبال ايران جز ضرر عايدي براي کشور ندارد. با توجه به بحثهاي حرفهاي شدن، هزينه باشگاهها در سالهاي اخير به شکلي کاملاً نجومي افزايش يافته و رقم قراردادها ميلياردي شده است. زيانده بودن باشگاهها بهانه خوبي است تا مهدي تاج نيز گرفتن ماليات از باشگاهها را غيرممکن بخواند. در حالي که مستثنا قائل شدن باشگاهها از دادن ماليات راهحل منطقي براي اين معضل نيست. از مهدي تاج که سالهاست در مديريت فوتبال نقش پررنگي داشته بعيد است که با اين تفکر به فکر حل مشکل مالياتي فوتبال باشد. هموار کردن راه خصوصي شدن باشگاههاي پرهزينه، اولين قدمي است که ميتوان در اين راه برداشت. سرخابيهاي تهران با ميليونها هوادار همچنان چشمشان به جيب دولت و کمکهاي دولتي است. در حالي که يکبار پرسپوليس و استقلال تا آستانه خصوصي شدن هم پيش رفتند، ولي همانطور که انتظار ميرفت اين پروژه پس از کش و قوسهاي فراوان هرگز به نتيجه نرسيد. بايد به اين مسئله اشاره کرد تا زماني که اختيار باشگاهها در دست نهادهاي وابسته به دولت است نميتوان منتظر سوددهي آنها بود. کافي است نگاهي به تيمهاي حاضر در ليگ برتر بيندازيد تا متوجه شويد تيم خصوصي اصلاً در فوتبال ما معني ندارد. سرخابيها که زير نظر وزارت ورزش هستند و تغييرات وزارتخانه در آينده دو باشگاه تأثيرگذار است.
سايرين نيز مستقيم و غيرمستقيم بودجهشان را از بيتالمال ميگيرند، اما زمان پرداخت ماليات همه منکر دولتي بودن خود ميشوند و از ضرر و زيانهايشان حرف ميزنند. در صورتي که در فصل نقل و انتقالات از جيب مردم بذل و بخششهاي ميلياردي ميکنند و رقم قراردادها را به صورت نجومي افزايش ميدهند. بدون شک نگرفتن ماليات از باشگاهها نه تنها دردي از دردهاي فوتبال دوا نميکند، بلکه راه را براي قانونگريزي آنها باز ميگذارد، قانونگريزي که شايد فقط به بحث ماليات ختم نشود. براي آنکه از اين به بعد رئيس فدراسيون مجبور نباشد به ضررهاي باشگاهها اشاره کند بهترهست هرچه سريعتر شرايط را براي خصوصي شدنشان هموار کند تا بيش از اين بودجه دولتي صرف ورزشي که بازدهي ندارد، نشود. تنها در اين صورت است که مديران باشگاهها براي سوددهي و تأمين هزينههاي خود تلاش ميکنند، بودجه خود را با حساسيت و درايت بيشتر خرج ميکنند و در يک کلام فوتبال را به سمت سوددهي سوق ميدهند. در چنين شرايطي فوتباليها هم مثل ساير مردم و طبق قانون، ماليات خود را به موقع پرداخت خواهند کرد و فوتباليست و مربيان نيز مثل ساير کشورها مالياتشان را از جيب مبارک ميپردازند نه از جيب مردم.